Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Brüksel’de niyet kuruluşları Mercator Çin Çalışmaları Enstitüsü ve Avrupa Siyaset Merkezi (EPC) tarafından düzenlenen AB-Çin alakaları bahisli programda konuştu.
AB’nin Çin ile olan münasebetinin değerli ve karmaşık olduğuna işaret eden von der Leyen, “Bu bağlantıyı nasıl yöneteceğimiz, gelecekteki ekonomik refahımız ve ulusal güvenliğimiz için belirleyici bir faktör olacaktır” dedi.
Von der Leyen, Çin’in 50 yıldan kısa bir müddette yoksulluk ve ekonomik izolasyondan dünyanın en büyük ikinci iktisadı ve birçok ileri teknolojide önder pozisyona geldiğini anımsattı.
Çin’in büyük hırsları olduğunu ve gücünün günümüzde bütün kıtalara ve global kurumlara uzandığını belirten von der Leyen, Çin’in Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü aracılığıyla gelişmekte olan ülkelere en fazla borç veren ülke pozisyonuna geldiğini söyledi.
Von der Leyen, Çin’in bilhassa yenilenebilir güç ve ulaşım bölümlerinde, kuantum, robot ve yapay zeka üzere teknolojilerdeki üretim zincirlerinde dünyayı kendisine daha bağımlı hale getirmeye çalıştığını, bu bağımlılığı da bir caydırıcılık ögesi olarak kullandığını söz etti.
“Siyasi ve bilimsel bağlarımızı koparmak istemiyoruz”
“Çin ile ekonomik, toplumsal, siyasi ve bilimsel bağlarımızı koparmak istemiyoruz” diyen von der Leyen, Çin’in AB açısından hayati bir ticaret ortağı olduğunu, AB ihracatının yüzde 9’u, ithalatının da yüzde 20’sinin bu ülke ile gerçekleştiğini anımsattı.
Von der Leyen, mal ve hizmet ticaretinin istikrarsız olmasına karşın karşılıklı olarak yararlı ve risksiz olmaya devam ettiğini vurguladı.
Ticari alakaların şeffaflık, öngörülebilirlik ve mütekabiliyet temelinde yine dengelenmesi gerektiğine işaret eden von der Leyen, “Ticaret ve yatırım ilgilerimizin Çin ve AB’nin refahını artırmasını sağlamalıyız” dedi.
Von der Leyen, AB ve Çin ortasında müzakereleri 2020 yılında tamamlanan Kapsamlı Yatırım Mutabakatı’nın bu alakayı dengelemeyi hedeflediğini belirterek, “Son 3 yılda dünyanın ve Çin’in değiştiğini kabul etmeliyiz. Çin stratejimiz çerçevesinde Kapsamlı Yatırım Muahedesi’ni tekrar kıymetlendirmemiz gerekiyor” sözlerini kullandı.
Çin ile ticaret ve yatırımın Avrupa açısından ekonomik ve ulusal güvenlik riski oluşturduğu kimi alanlar olduğuna dikkati çeken von der Leyen, bunun hassas teknolojiler, hem sivil hem askeri alanda kullanılabilen eserler ve zarurî teknoloji transferi üzere alanları kapsadığını bildirdi.
“Ekonomimizi ve sanayimizi daha rekabetçi ve dirençli hale getirmeliyiz”
“Özellikle sıhhat, dijital ve pak teknoloji dallarında kendi iktisadımızı ve sanayimizi daha rekabetçi ve dirençli hale getirmeliyiz” diyen von der Leyen, gelecek için net sıfır teknolojilerde öncü olmanın kıymetine işaret etti.
Von der Leyen, hazırladıkları sanayi planı çerçevesinde yeşil dönüşüme yönelik teknolojilere yatırımı destekleyeceklerini kaydetti.
Nadir toprak elementlerinde yüzde 98, magnezyumda yüzde 93 ve lityumda yüzde 97 oranında Çin’e bağımlı olduklarını belirten von der Leyen, rekabet gücü için gerekli olan kritik ham hususlarda bağımsızlığa ve çeşitliliğe muhtaçlık duyduklarını, bu nedenle yeni bir yasa hazırladıklarını, arzı çeşitlendireceklerini ve tedarik zincirini garanti altına alacaklarını anlattı.
AB’nin elinde çok çeşitli ticari enstrümanlar bulunduğun anımsatan von der Leyen, bunları daha cesaretli ve daha süratli kullanmaları gerektiğini söyledi.
AB’nin Çin ve öbür ülkelerle kuantum hesaplama, robot, yapay zeka, biyoteknoloji üzere hassas yüksek teknoloji alanlardaki alakasını tekrar tanımlaması gerektiğine işaret eden von der Leyen, “Çin’in değişen siyasetleri birtakım kritik dallar için yeni savunma araçları geliştirmemizi gerektirebilir” dedi.
AB’nin yatırım yahut ihracatının güvenlik çıkarlarına uygun olup olmadığı konusunda net bir çizgisi olması gerektiğini belirten von der Leyen, Avrupa şirketlerinin; sermayesini, uzmanlığını ve bilgisini, sistemik rakiplerinin askeri ve istihbarat yeteneklerini geliştirmeleri için kullandırmaması gerektiğini vurguladı.
