Gün: 22 Temmuz 2023

Afiş, Dünya Kupası için Fransa kadın milli takımı tarafından devralınan zarif otelin merkezi merdiveninin hemen altında asılı. Hervé Renard, ekibindeki hiç kimsenin bunu kaçırmamasını istedi.

Üzerinde süslenmiş motive edici sözler, büyük spor turnuvalarından önce takımların toplandığı olumlu mesaj türlerinin tipik bir örneğidir. Ancak bu Fransız takımı ve onun çok seyahat eden koçu Renard için, takımdaki birçok kişinin unutmayı tercih edeceği bir dönemin ardından bu sözler ekstra anlam taşıyor.

“Sadece takım ruhu” diyor, “hayallerinizi gerçekleştirmenizi sağlayabilir.”

Renard, bu yılın başlarında, Dünya Kupası’ndan sadece aylar önce Fransız kadrosuyla ilk tanıştığında bu ifadeyi kullanmıştı. Bu, kovulan teknik direktör Corinne Diacre’ın yerine seçilmesinden kısa bir süre sonraydı, ancak o zaman bile bunun, kendi federasyonunun bile tamir edilemeyecek şekilde “kırılmış” olduğu sonucuna vardığı bir takımda yankı uyandırabilecek bir mesaj olduğunu biliyordu.

Geçen hafta takımın ana kampının önündeki güneşli bir terasta verdiği bir röportajda Renard, “Birliği kaçırıyorduk,” dedi. Bu belki de kadın futbolundaki en büyük eksiklikti.

Fransa, bu ay Dünya Kupası’nın favorisi olarak Avustralya’ya geldi. Acı çekişmelerle parçalanmış, son aylarda oyuncularını kaybetti, onları karşıladı ve sonra tekrar kaybetti. Koçları değiştirdi, yaklaşımları değiştirdi ve taktikleri değiştirdi. Ve şimdi, erkekler Dünya Kupası özgeçmişine sahip, ancak daha önce kadınlara koçluk yapma deneyimi olmayan 54 yaşındaki saygın Renard’dan özgeçmişini en azından yarı finale kadar taşımasını istedi.

Süreci, bilmediği şeyler hakkında açık olarak başlattığını söyledi.

“Benim için her şey yeniydi çünkü kadın futbolunu, kızları nasıl yöneteceğimi biliyordum” dedi. “Şanslıydım çünkü ekibimizde zaten kadın futbolu ile çalışan birçok insan vardı. Yani dinliyordum.

Miras aldığı şey, kargaşa içindeki yetenekli bir ekipti. Uzun süredir lideri olan Wendie Renard (Hervé ile akrabalığı yoktur), akıl sağlığını korumak için Dünya Kupası’nda oynamayacağını açıklamıştı. Diğer iki yıldız da takımın liderliğinde bir değişiklik olmadıkça geri dönmeyeceklerini söyleyerek aynı şeyi yaptı.

O zamanki teknik direktör Diacre altında daha önce tartışmalar olmuştu, ancak hiçbiri bu kadar ciddi veya varoluşsal değildi. Bir isyan havası açık bir isyana dönüşmüştü.

Dünya Kupası yaklaşırken bir krizle karşı karşıya kalan Fransız futbol federasyonu harekete geçti ve kısa bir soruşturmanın ardından Diacre’ın gitmesi gerektiğini duyurdu. Federasyon, onunla takım arasındaki kopuşun o kadar önemli hale geldiğini ve “dönüşü olmayan bir noktaya ulaştığını” söyledi.

Suudi Arabistan’da gezici bir koçluk kariyerinde başarılı ve kazançlı bir mola veren Hervé Renard, haber çıkar çıkmaz içgüdüsel olarak hareket ettiğini söyledi. Fransız futbolunun en etkili adamlarından biri ve Fransız federasyonu yönetim kurulu üyesi olan Jean-Michel Aulas ile temasa geçti. Renard onunla on yıl önce, Lyon erkek takımının koçu olmayı kıl payı kaçırdığında tanıştı. Aulas’a açılış için değerlendirilmek istediğini söyledi.

Kariyeri için önemli bir rota değişikliği vaat etti. Renard, Aulas’a mesaj atmak için telefonunu eline aldığı ana kadar, daha önce sadece bir kez kadınlara koçluk yapmayı düşündüğünü söyledi: Fransa’nın son Dünya Kupası’nda oynamasını izlerken aklına gelen bir fantezi uçuşu. O zaman ilgisinin “belki sadece birkaç saniye” sürdüğünü söyledi.

Ancak ilk kez bir kadın takımına koçluk yapma ilgisi karşılık bulduğu için bir sorunla karşı karşıya kaldı. İşi kabul etmesi için, sözleşmeli olduğu Suudi Arabistan’daki futbol yetkililerinden izin alması ve önemli bir maaş kesintisini kabul etmesi gerekecekti. Renard, Suudi işinin, Fransa’nın kadınlarına koçluk yaparak kazanacağının en az “20 katını” ödediğini gülümseyerek açıkladı.

“Suudi Arabistan’dayken bu tam olarak gerçek değil” dedi. “Yani bazen gerçeğe gitmek iyidir.”

Aylar sonra Renard, eşofmanının sol göğsündeki Fransız armasına bakmadan önce şapkasını neden yüzüğe fırlattığını hala tam olarak açıklayamadığını söyledi. Diğer beş milli takıma koçluk yaptıktan sonra, doğduğu ülkeye liderlik etme şansının açıkça büyük bir beraberlik olduğunu söyledi. Ama o zaman bile bazı şeyler, dedi Renard, açıklanamaz. “Tam olarak neden karar verdiğimi hala bilmiyorum,” dedi.

Renard, bir yıl içinde iki Dünya Kupası’nda koçluk yapma konusundaki ender başarısı konusunda iyimser. Önemli olan altı ayda iki Dünya Kupası’na katılmamak” dedi. İçlerinde “bir şeyler yapmaktır”.

Renard’ın koçluk yaptığı tüm takımlar arasında, şu anki kadrosu dünyanın en yüksek beşincisi – büyük bir turnuvanın yarı finallerinin ötesine geçememesine rağmen koruduğu yüce bir profil. Renard bunun artık mümkün olduğunu söyledi.

Kendimize inanmalıyız dedi.

Yarı finale çıkma emri aldığını söyledi ve bu hedefi kabul etti. “Dünya beşincisiyken buraya gelip ‘Ah, hayır, çeyrek final yeter’ diyemeyiz. Hayır. Çok yüksek bir mücadeleye ihtiyacımız var. O yüzden ilk hedefimiz yarı finale kalmak. Ondan sonra başka şeyler konuşuruz.”

Renard’ın parçalanmış bir kadroyu onarmak, bayrağının gerektirdiği takım ruhunu aşılamak ve oyuncularının tarihteki en çekişmeli Kadınlar Dünya Kupası olarak gördüğü bu turnuvada kazanması gerektiğine inandığını aşılamak için sadece ayları vardı.

Renard, ilk antrenman kampında takıma geçmişte olanlarla ilgilenmediğini söyledi. Eski maçları, eski kan davalarını, eski şikayetleri – kamptaki atmosferi o kadar zehirli yapan her şeyi, Wendie Renard gibi yıldızların Fransa için hiç oynamayı tercih etmeyeceklerini söylediklerini dava etmek istemiyordu. Ancak son bir turnuva öncesi tartışmayla yüzleşmekten kaçınamadı.

Tecrübeli ve yetenekli bir orta saha oyuncusu ve milli takımın müdavimi olan Kheira Hamraoui, 2021’de kulübü Paris Saint-Germain ile bir akşam yemeğinin ardından maskeli adamlar tarafından saldırıya uğradı. Her iki takımda da eski bir takım arkadaşı olan Aminata Diallo’nun saldırıya karışmakla suçlanması ve Hamraoui’nin kendilerinin veya tanıdıklarının da işin içinde olduğuna dair ilk iddialarına kızan diğerleri ile serpinti hem kulüp hem de milli takım için yankı uyandırdı.

Tuhaf olay, milli takımı iki yıldan fazla bir süre gölgede bıraktı. Fransa kampında onu yeniden canlandırmakla karşı karşıya kalan Renard, Hamraoui’yi Dünya Kupası’na getirmemeye karar verdiğini ve ona neden seçilmeyeceğini yüz yüze bir görüşmede anlattığını söyledi.

Hamraoui’ye başlamayacağını ve yedek kulübesinde bir yerin onun tecrübesine sahip bir oyuncu için rahatsız edici olacağını söylediğini söyledi. “Bence bu tür bir oyuncu için ilk 11’den başlıyorsunuz ya da yedek kulübesinde oturmak çok zor” dedi. “Harika bir takım ruhumuz yoksa bir yarışmada ilerleyemeyiz.”

Renard, yaptığı her seçimin doğru olmayacağını kabul etti. Ancak bildikleri ve bilmedikleri konusunda oyuncularına karşı dürüst olduğunu söyledi.

“Kızlara ‘Belki bazı hatalar yaparım’ dedim. Yanlış bir şey söylersem, bana haber ver.’ Ama adım adım yönetmeyi öğreniyorsunuz” dedi.

Oyuncuları şimdilik doğru şeyleri duyduklarını söylüyor. Yakın tarihli bir röportajda orta saha oyuncusu Grace Geyoro, “Kendimizin en iyi versiyonları olmamız için bizi zorlamaya devam ediyor” dedi. Wendie Renard şöyle dedi: “Herkes aynı vizyona ve aynı yönde ilerleme isteğine sahip olduğu sürece, o zaman harika bir şey başarabiliriz.”

Dünya Kupası, spor tarihinde kadın futboluna en keskin şekilde odaklanılarak ve ekiplerin ve oyuncuların çabalarının daha fazla takdir edilmesi ve ödüllendirilmesi için platformu kullanmasıyla gerçekleşir. Futbolun küresel yönetim organı FIFA, dört yıl öncesine göre üç kattan fazla para ödülü alarak 110 milyon dolara ulaştı. Eleştirmenler, yeni rakamın yeterince ileri gitmediğini, 2022’de 2022 Dünya Kupası’nda erkeklere verilen 440 milyon dolarlık ödül havuzuyla aynı olması gerektiğini söylediler.

Hervé Renard, özellikle son Dünya Kupası’ndan bu yana kadın futbolunun kaydettiği ilerlemeyi takdir ediyor. Ancak, belki de tartışmalı bir şekilde, ödeme söz konusu olduğunda “kadınların hala biraz sabırlı olması gerektiğini” söyledi.

Faiz artmaya devam ettikçe, kazanç potansiyelinin de artacağını söyledi. Ancak ticari gerçekliğin sporun farklı gelirlerine yansıdığını söyledi ve fikrini belirtmek için bir benzetme ileri sürdü.

“Akşamları 1000 öğün yemek servis eden bir restoranınız varsa ve 300 yemek servis eden bir restoranınız varsa, bu aynı değildir” dedi. “Kayıttaki gecenin sonunda aynı miktar değil. Futbol aynı. Onun işi.”

2004 yılında Gilead Sciences, yeni bir HIV ilacının peşine düşmeye karar verdi. Kamuoyu açıklaması, daha fazla gelişmeyi garanti etmek için mevcut bir tedaviden yeterince farklı olmadığıydı.

Ancak özelde, oyunda başka bir şey vardı. Gilead, şirket aleyhine açılan davada kamuya açıklanan bir dizi dahili belgeye göre, yöneticilerin bunun hastalar için daha güvenli olabileceğine inanmak için nedenleri olmasına rağmen, kârı en üst düzeye çıkarmak için yeni ilacın salımını geciktirmek için bir plan tasarlamıştı.

Dünyanın en büyük ilaç üreticilerinden biri olan Gilead, çok eskimiş bir endüstri taktiğini benimsiyor gibi görünüyordu: en çok satan ilaçlar üzerindeki kazançlı tekelleri korumak için ABD patent sistemini oynamak.

O zamanlar, Gilead zaten bir çift gişe rekorları kıran HIV tedavisine sahipti ve bunların her ikisi de tenofovir adlı bir ilacın bir versiyonuyla destekleniyordu. Bu tedavilerden ilki, 2017’de patent korumasını kaybedecek ve bu noktada rakipler daha ucuz alternatifler sunmakta özgür olacak.

O zamanlar testin ilk aşamalarında olan gelecek vaat eden ilaç, tenofovir’in güncellenmiş bir versiyonuydu. Gilead yöneticileri, hastalar adına Gilead’i dava eden avukatlar tarafından ortaya çıkarılan dahili notlara göre, hastaların böbrekleri ve kemikleri için önceki yinelemeye göre daha az toksik olma potansiyeline sahip olduğunu biliyorlardı.

Bu olası faydalara rağmen yöneticiler, yeni versiyonun şirketin mevcut, patent korumalı formülasyonuyla rekabet etme riski taşıdığı sonucuna vardı. Yeni ürünün piyasaya sürülmesini mevcut patentlerin sona ermesinden kısa bir süre öncesine kadar ertelerlerse, şirket HIV tedavilerinden en az birinin patentlerle korunmaya devam ettiği süreyi önemli ölçüde artırabilir.

Gilead belgelerinin tekrar tekrar adlandırdığı şekliyle “patent uzatma stratejisi”, şirketin tenofovir bazlı ilaçları için fiyatları yüksek tutmasını sağlayacaktı. Gilead, ucuz jenerik ilaçlar piyasaya çıkmadan hemen önce hastaları yeni ilacına geçirebilir. Tenofovir’i onlarca yıl para kazandıran bir ezici güç olarak kalma yoluna sokan strateji, potansiyel olarak milyarlarca dolar değerindeydi.

Gilead, şirket geliştirmeyi 2004’te duraklatmamış olsaydı kullanılabilir hale gelmesinden yaklaşık on yıl sonra, 2015’te yeni tedavinin bir versiyonunu piyasaya sürdü. Patentleri artık en az 2031’e kadar uzanıyor.

Yeni tedavinin gecikmeli olarak piyasaya sürülmesi, artık Gilead’in eski HIV ilaçlarını alan yaklaşık 26.000 hastanın, şirketin kendilerini gereksiz yere böbrek ve kemik sorunlarına maruz bıraktığını iddia ettiği eyalet ve federal davaların konusu.

Mahkeme dosyalarında, Gilead’in avukatları iddiaların asılsız olduğunu söylediler. Şirketin karı artırmak için ilacın gelişimini durdurduğunu reddettiler. Gilead’in yeni sürümü 2008’de piyasaya sürmesi halinde gelirini altı yılda 1 milyar dolar artırabileceğini tahmin eden 2004 tarihli bir dahili nottan alıntı yaptılar.

Avukatlar, “Davacıların iddia ettiği gibi, Gilead yalnızca kâr amacı gütseydi, mantıklı karar yeni versiyonun gelişimini hızlandırmak olurdu” diye yazdı.

Gilead’in baş avukatı Deborah Telman yaptığı açıklamada, şirketin “araştırma ve geliştirme kararlarına her zaman, ilaçları yazan ve kullanan kişiler için güvenli ve etkili ilaçlar sunmaya odaklanmamız rehberlik etti ve etmeye devam ediyor” dedi.

Bir endüstri veri sağlayıcısı olan IQVIA’ya göre bugün, yeni tenofovir yinelemesini içeren pahalı Gilead ilaçları nesli, HIV tedavisi ve önlenmesi pazarının yarısını oluşturuyor. Yaygın olarak kullanılan bir ürün olan Descovy’nin yıllık etiket fiyatı 26.000 $’dır. Patentleri sona ermiş olan selefi Truvada’nın jenerik versiyonları artık yılda 400 dolardan daha ucuza mal oluyor.

Gilead, 2004 yılında ilacın güncellenmiş yinelemesini geliştirmeye devam etmiş olsaydı, patentlerinin süresi ya şimdiye kadar sona erecekti ya da yakında sona erecekti.

“Hepimiz bir adım geri çekilip şunu sormalıyız: Bunun olmasına nasıl izin verdik?” dedi uzun süredir AIDS aktivisti olan ve Gilead’e dava açan avukatlara danışmanlık yapan James Krellenstein. “Bir şirket, tekelci amaçlarla bir HIV ilacının geliştirilmesini kasıtlı olarak geciktirdiğinde olan budur.”

Gilead’in tenofovir ile bariz manevrası ilaç endüstrisinde o kadar yaygın ki, bunun bir adı var: ürün atlama. Şirketler bir ilaç üzerindeki tekellerini yıkıyorlar ve ardından, jenerik rekabetin başlamasından kısa bir süre önce, tekeli uzatmak için hastaları ilacın daha yeni patentli bir versiyonuna geçiriyorlar – veya “zıplıyorlar”.

Örneğin, ilaç üreticisi Merck, gişe rekorları kıran kanser ilacı Keytruda’nın deri altına enjekte edilebilen bir versiyonunu geliştiriyor ve ilacın aşılanmış versiyonu 2028’de diğer şirketlerle ilk rekabetiyle karşı karşıya kaldıktan sonra muhtemelen şirketin gelir akışını yıllarca uzatacak.

Columbia Üniversitesi’nde farmasötik patent hukuku uzmanı Christopher Morten, Gilead davasının ABD patent sisteminin şirketlerin inovasyonu yavaşlatması için nasıl teşvikler yarattığını gösterdiğini söyledi.

2019’da Gilead’in patentlerinin ömrünü uzatma çabalarına başarısız bir şekilde meydan okuyan bir HIV savunuculuğu grubuna karşılıksız yasal hizmetler sağlayan Bay Morten, “Burada son derece yanlış olan bir şey oldu,” dedi. “Patent sistemi aslında Gilead’i yeni bir ürünün geliştirilmesini ve lansmanını geciktirmeye teşvik etti.”

Central Florida’da yaşayan David Swisher, federal mahkemede Gilead’e dava açan davacılardan biridir. 2004’ten başlayarak 12 yıl boyunca Truvada aldı ve böbrek hastalığı ve osteoporoz geliştirdi. Dört yıl önce, 62 yaşındayken doktorunun ona “90 yaşında bir kadının kemiklerine sahip olduğunu” söylediğini söyledi.

Descovy’nin nihayet piyasaya çıktığı 2016 yılına kadar, Bay Swisher, kendisine zarar verdiğine inandığı Truvada’yı kapattı. O zamana kadar çalışamayacak kadar hastalandığını ve havayolu operasyon müdürü olarak görevinden emekli olduğunu söyledi.

“Bütün zaman benden alınmış gibi hissediyorum” dedi.

İlk olarak 1980’lerde o zamanlar Çekoslovakya olan araştırmacılar tarafından sentezlenen tenofovir, Gilead’in HIV tedavisi ve önlenmesi pazarındaki hakimiyeti için bir sıçrama tahtasıydı.

2001 yılında, Gıda ve İlaç İdaresi ilk kez Gilead’in ilk tenofovir yinelemesini içeren bir ürünü onayladı. Bunu dört tane daha takip edecekti. İlaçlar, AIDS’e neden olan virüs olan HIV’in çoğalmasını engeller.

Bunlar, dünya çapında milyonlarca hayatı kurtardığı kabul edilen AIDS’e karşı mücadelede oyunun kurallarını değiştiren unsurlar haline geldi. İlaçlar sadece bir tedavi olarak değil, aynı zamanda enfekte olma riski taşıyanlar için bir profilaktik olarak da kullanılmaya başlandı.

Ancak ilacı HIV tedavisi için alan hastaların küçük bir yüzdesinde böbrek ve kemik sorunları gelişti. Etkinliğini artırmak için güçlendirici ilaçlarla birleştirildiğinde özellikle riskli olduğu ortaya çıktı – bir zamanlar yaygın olan ancak o zamandan beri gözden düşen bir uygulama. Dünya Sağlık Örgütü ve ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri, kırılgan kemikleri veya böbrek hastalığı olan kişilerde tenofovirin orijinal versiyonunun kullanılmasını önermemektedir.

Daha yeni sürüm bu sorunlara neden olmaz, ancak kilo alımına ve yüksek kolesterol seviyelerine neden olabilir. Uzmanlar, çoğu insan için, iki tenofovir bazlı ilacın (ilki TDF, ikincisi TAF olarak bilinir) kabaca eşit riskler ve faydalar sunduğunu söylüyor.

2000’lerin başındaki şirket içi kayıtlar, Gilead yöneticilerinin zaman zaman yeni formülasyonu pazara sürmek için acele edip etmeme konusunda boğuştuklarını gösteriyor. Bazı noktalarda, belgeler güvenlik açısından iki tenofovir yinelemesini benzer olarak gösteriyor.

Ancak diğer notlar, şirketin laboratuvarlarda ve hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalara dayanarak güncellenmiş formülün daha az toksik olduğuna inandığını gösteriyor. Bu çalışmalar, yeni formülasyonun yan etkileri azaltabilecek iki avantajı olduğunu gösterdi. Tenofovir’i hedef hücrelere ulaştırmada orijinalinden çok daha iyiydi, bu da tenofovir’in çok daha azının böbreklere ve kemiklere gidebileceği kan dolaşımına sızdığı anlamına geliyor. Ve daha düşük bir dozda verilebilir.

2002’de bir iç notta, yeni sürüm “daha iyi bir yan etki profili ve daha az uyuşturucuya bağlı toksisite anlamına gelebilir” yazıyordu.

Aynı yıl, daha yeni versiyonun ilk insan klinik denemesi başladı. Bir Gilead çalışanı, yeni formülasyonu 2006’da pazara sunacak bir geliştirme zaman çizelgesi çizdi.

Ancak 2003’te, Gilead yöneticileri işi aceleye getirme konusunda huysuzlanmaya başladı. Bir dahili toplantı tutanaklarına göre, bunu yapmanın tenofovir’in eski versiyonu için büyüyen pazarı “nihayetinde tüketeceğinden” endişeleniyorlar. Bir meslektaşının e-postasına göre Gilead’in o zamanki araştırma başkanı Norbert Bischofberger, şirket analistlerine yeni formülasyonun bir fikri mülkiyet “uzatma stratejisi” olarak potansiyelini keşfetme talimatı verdi.

Bu analiz, Gilead’in “2015’te piyasaya sürülecek şekilde zamanlanmış” orijinal formülasyonu “değiştirmek” için yeni formülasyonu nasıl geliştireceğini açıklayan Eylül 2003 tarihli bir notla sonuçlandı. Şirket analistleri, en iyi senaryoda, stratejilerinin 2018 ile 2020 arasında yıllık 1 milyar dolardan fazla kâr elde edeceğini hesapladı.

Gilead, 2010’da daha yeni formülasyonu diriltmek için harekete geçti ve 2015’te piyasaya sürülmesi için yola koydu. Gilead’in başkanı ve gelecekteki CEO’su John Milligan, yatırımcılara bunun tenofovir’in “daha nazik, daha nazik bir versiyonu” olacağını söyledi.

Düzenleyici onayları aldıktan sonra şirket, doktorları hedef alan ve yeni sürümünün böbrekler ve kemikler için orijinalinden daha güvenli olduğunu öne süren başarılı bir pazarlama kampanyası başlattı.

Bir pazar araştırma firması olan Ipsos’a göre 2021’de Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yaklaşık yarım milyon HIV hastası, tenofovir’in yeni sürümünü içeren Gilead ürünlerini alıyordu.

Susan C. Beachy araştırmaya katkıda bulundu.

Bu hafta Beyaz Saray, yapay zekanın oluşturduğu riskleri yönetmek için önde gelen yedi yapay zeka şirketinden “gönüllü taahhütler” aldığını duyurdu.

Amazon, Anthropic, Google, Inflection, Meta, Microsoft ve OpenAI gibi şirketlerin herhangi bir konuda anlaşmaya varmasını sağlamak ileriye doğru atılmış bir adımdır. AI araştırma ve geliştirmeye yaklaşma şekillerinde ince ama önemli farklılıklara sahip sert rakipleri içerirler.

Örneğin Meta, AI modellerini geliştiricilerin ellerine teslim etmek için o kadar hevesli ki, birçoğunu açık kaynaklı hale getirdi ve kodlarını herkesin kullanması için açık hale getirdi. Anthropic gibi diğer laboratuvarlar, teknolojilerini daha sınırlı yollarla piyasaya sürerek daha temkinli bir yaklaşım benimsedi.

Ancak bu taahhütler aslında ne anlama geliyor? Ve yasaların zorlamasıyla desteklenmedikleri göz önüne alındığında, yapay zeka şirketlerinin işleyişi hakkında çok şey değiştirmeleri muhtemel mi?

AI düzenlemesinin potansiyel riskleri göz önüne alındığında, ayrıntılar önemlidir. Öyleyse, burada üzerinde anlaşmaya varılan hususlara daha yakından bakalım ve potansiyel etkiyi değerlendirelim.

Taahhüt 1: Şirketler, piyasaya sürülmeden önce AI sistemlerinin dahili ve harici güvenlik testlerini taahhüt eder.

Bu yapay zeka şirketlerinin her biri, modellerinin piyasaya sürülmeden önce güvenlik testlerini – genellikle “red-teaming” olarak adlandırılan – zaten yapıyor. Bir düzeyde, bu gerçekten yeni bir taahhüt değil. Ve bu belirsiz bir vaat. Ne tür testlerin gerekli olduğu veya testi kimin yapacağı hakkında pek fazla ayrıntı içermiyor.

Taahhütlere eşlik eden bir açıklamada Beyaz Saray, yalnızca yapay zeka modellerinin test edilmesinin “kısmen bağımsız uzmanlar tarafından gerçekleştirileceğini” ve “biyogüvenlik ve siber güvenlik ile bunların daha geniş toplumsal etkileri gibi” yapay zeka risklerine odaklanılacağını söyledi.

Yapay zeka şirketlerinin bu tür testleri yapmaya devam etme taahhüdünde bulunmalarını sağlamak ve test sürecinde daha fazla şeffaflığı teşvik etmek iyi bir fikirdir. Ayrıca, hükümet ve askeri yetkililerin değerlendirmek için muhtemelen şirketlerden daha uygun olduğu bazı AI riski türleri vardır – AI modellerinin biyolojik silah geliştirmek için kullanılabileceği tehlikesi gibi.

Yapay Zeka endüstrisinin, Hizalama Araştırma Merkezi’nin OpenAI ve Anthropic tarafından önceden piyasaya sürülen modellerde yürüttüğü “otonom çoğaltma” testleri gibi standart bir güvenlik testleri dizisi üzerinde anlaşmasını çok isterim. Ayrıca federal hükümetin pahalı olabilecek ve önemli teknik uzmanlığa sahip mühendisler gerektirebilecek bu tür testleri finanse ettiğini görmek isterim. Şu anda, birçok güvenlik testi şirketler tarafından finanse ediliyor ve denetleniyor, bu da çıkar çatışması ile ilgili bariz soruları gündeme getiriyor.

Taahhüt 2: Şirketler, AI risklerini yönetme konusunda sektör genelinde ve hükümetler, sivil toplum ve akademi ile bilgi paylaşmayı taahhüt eder.

Bu taahhüt de biraz belirsiz. Bu şirketlerden birçoğu, genellikle akademik makalelerde veya kurumsal blog gönderilerinde yapay zeka modelleri hakkında zaten bilgi yayınlıyor. Aralarında OpenAI ve Anthropic’in de bulunduğu birkaç tanesi, bu modelleri daha güvenli hale getirmek için attıkları adımları özetleyen “sistem kartları” adı verilen belgeler de yayınlıyor.

Ancak zaman zaman güvenlik endişelerini gerekçe göstererek bilgileri sakladılar. OpenAI, bu yıl en son yapay zeka modeli GPT-4’ü piyasaya sürdüğünde, endüstri geleneklerini bozdu ve ne kadar veri üzerinde eğitildiğini veya modelin ne kadar büyük olduğunu (“parametreler” olarak bilinen bir ölçüm) açıklamamayı seçti. Rekabet ve güvenlikle ilgili endişeler nedeniyle bu bilgileri vermeyi reddettiğini söyledi. Aynı zamanda, teknoloji şirketlerinin rakiplerinden uzak tutmayı sevdiği türden veriler de oluyor.

Bu yeni taahhütler kapsamında, AI şirketleri bu tür bilgileri halka açık hale getirmek zorunda kalacak mı? Ya bunu yapmak AI silahlanma yarışını hızlandırma riski taşıyorsa?

Beyaz Saray’ın amacının şirketleri parametre sayımlarını açıklamaya zorlamaktan çok onları modellerinin ortaya koyduğu (veya koymadığı) riskler hakkında birbirleriyle bilgi alışverişi yapmaya teşvik etmek olduğundan şüpheleniyorum.

Ancak bu tür bilgi paylaşımı bile riskli olabilir. Google’ın yapay zeka ekibi, ön sürüm testleri sırasında yeni bir modelin ölümcül bir biyolojik silah tasarlamak için kullanılmasını engellediyse, bu bilgiyi Google dışında paylaşmalı mı? Bu, kötü oyunculara aynı görevi yerine getirmek için daha az korunan bir modeli nasıl elde edebilecekleri konusunda fikir verme riskini taşır mı?

Taahhüt 3: Şirketler, tescilli ve yayınlanmamış model ağırlıklarını korumak için siber güvenlik ve içeriden gelen tehdit önlemlerine yatırım yapmayı taahhüt eder.

Bu, oldukça basit ve konuştuğum AI içerdekileri arasında tartışmasız. “Model ağırlıkları”, AI modellerine çalışma yeteneği veren matematiksel talimatlar için kullanılan teknik bir terimdir. Ağırlıklar, kendi ChatGPT sürümünüzü veya başka bir AI ürününü oluşturmak isteyen yabancı bir hükümetin (veya rakip bir şirketin) temsilcisi olsaydınız, çalmak isteyeceğiniz şeylerdir. Ve bu, AI şirketlerinin sıkı bir şekilde kontrol altında tutmakta kazanılmış bir çıkarı olduğu bir şey.

Model ağırlıklarının sızdırılmasıyla ilgili iyi duyurulmuş sorunlar zaten var. Örneğin, Meta’nın orijinal LLaMA dil modelinin ağırlıkları, modelin halka açıklanmasından birkaç gün sonra 4chan ve diğer web sitelerine sızdırıldı. Daha fazla sızıntı riski ve diğer ulusların bu teknolojiyi ABD şirketlerinden çalmaya yönelik çıkarları göz önüne alındığında, yapay zeka şirketlerinden kendi güvenliklerine daha fazla yatırım yapmalarını istemek çok kolay geliyor.

Taahhüt 4: Şirketler, yapay zeka sistemlerindeki güvenlik açıklarının üçüncü taraflarca keşfedilmesini ve raporlanmasını kolaylaştırmayı taahhüt eder.

Bunun ne anlama geldiğinden pek emin değilim. Her yapay zeka şirketi, modellerini piyasaya sürdükten sonra, genellikle kullanıcıların modellerle kötü şeyler yapmaya çalışması veya şirketlerin öngörmediği şekillerde korkuluklarını (“jailbreaking” olarak bilinen bir uygulama) atlatması nedeniyle, modellerindeki güvenlik açıklarını keşfetti.

Beyaz Saray’ın taahhüdü, şirketleri bu güvenlik açıkları için “sağlam bir raporlama mekanizması” kurmaya çağırıyor, ancak bunun ne anlama geldiği açık değil. Facebook ve Twitter kullanıcılarının kuralları ihlal eden gönderileri bildirmesine izin verenlere benzer bir uygulama içi geri bildirim düğmesi? OpenAI’nin bu yıl sistemlerinde kusur bulan kullanıcıları ödüllendirmek için başlattığı hata ödül programı gibi bir hata ödül programı mı? Başka bir şey? Daha fazla ayrıntı için beklememiz gerekecek.

Taahhüt 5: Şirketler, kullanıcıların içeriğin ne zaman yapay zeka tarafından üretildiğini bilmelerini sağlamak için filigran sistemi gibi sağlam teknik mekanizmalar geliştirmeyi taahhüt eder.

Bu ilginç bir fikir ama yoruma çok yer bırakıyor. Şimdiye kadar, AI şirketleri, insanların AI tarafından oluşturulan içeriğe bakıp bakmadıklarını anlamalarına olanak tanıyan araçlar tasarlamak için mücadele etti. Bunun için iyi teknik nedenler var, ancak insanların yapay zeka tarafından üretilen işleri kendilerininmiş gibi göstermesi gerçek bir sorun. (Herhangi bir lise öğretmenine sorun.) Ve şu anda yapay zeka çıktılarını tespit edebildiği için tanıtılan araçların çoğu, bunu gerçekten herhangi bir doğruluk derecesiyle yapamaz.

Bu sorunun tamamen çözülebilir olduğu konusunda iyimser değilim. Ancak şirketlerin üzerinde çalışma sözü vermesinden memnunum.

Taahhüt 6: Şirketler, yapay zeka sistemlerinin yeteneklerini, sınırlamalarını ve uygun ve uygunsuz kullanım alanlarını kamuya açıklamayı taahhüt eder.

Pek çok kıpırdatma odası olan, kulağa mantıklı gelen başka bir taahhüt. Şirketlerin sistemlerinin yetenekleri ve sınırlamaları hakkında ne sıklıkla rapor vermeleri gerekecek? Bu bilgilerin ne kadar ayrıntılı olması gerekecek? Yapay zeka sistemleri kuran şirketlerin birçoğunun kendi sistemlerinin yeteneklerine şaşırdığı düşünülürse, onları önceden tanımlamaları gerçekten ne kadar iyi beklenebilir?

Taahhüt 7: Şirketler, zararlı önyargı ve ayrımcılıktan kaçınma ve mahremiyeti koruma da dahil olmak üzere yapay zeka sistemlerinin oluşturabileceği toplumsal risklere ilişkin araştırmalara öncelik vermeyi taahhüt eder.

“Araştırmaya öncelik verme” taahhüdünde bulunmak, taahhüdün aldığı kadar belirsizdir. Yine de, bu taahhüdün, AI güvenlik görevlilerinin yaptığı gibi, AI şirketlerinin önyargı ve ayrımcılık gibi yakın vadeli zararları kıyamet günü senaryoları hakkında endişelenmekten daha öncelikli hale getirmesini isteyen AI etik kalabalığındaki birçok kişi tarafından iyi karşılanacağından eminim.

“Yapay zeka etiği” ile “Yapay zeka güvenliği” arasındaki fark kafanızı karıştırıyorsa, yapay zeka araştırma topluluğu içinde her biri diğerinin yanlış türden zararları önlemeye odaklandığını düşünen iki savaşan grup olduğunu bilin.

Taahhüt 8: Şirketler, toplumun en büyük zorluklarını ele almaya yardımcı olmak için gelişmiş AI sistemleri geliştirmeyi ve dağıtmayı taahhüt eder.

Pek çok insanın gelişmiş yapay zekanın olması gerektiğini tartışacağını sanmıyorum. Olumsuz toplumun en büyük zorluklarını çözmeye yardımcı olmak için kullanılabilir. Beyaz Saray, yapay zeka şirketlerinin çabalarını yoğunlaştırmasını istediği alanlardan ikisi olarak “kanserin önlenmesi” ve “iklim değişikliğinin hafifletilmesi”ni listeliyor ve bu konuda benden herhangi bir anlaşmazlık çıkmayacak.

Bununla birlikte, bu hedefi biraz karmaşık hale getiren şey, yapay zeka araştırmasında anlamsız görünmeye başlayan şeyin genellikle daha ciddi sonuçlara yol açmasıdır. Go masa oyununu oynamak için eğitilmiş bir AI sistemi olan DeepMind’s AlphaGo’ya giren teknolojinin bir kısmının, temel bilimsel araştırmayı destekleyen büyük bir keşif olan proteinlerin üç boyutlu yapılarını tahmin etmede yararlı olduğu ortaya çıktı.

Genel olarak, Beyaz Saray’ın AI şirketleriyle olan anlaşması, önemli olmaktan çok sembolik görünüyor. Şirketlerin bu taahhütlere uymasını sağlayacak herhangi bir uygulama mekanizması yoktur ve bunların çoğu, yapay zeka şirketlerinin hâlihazırda almakta olduğu önlemleri yansıtmaktadır.

Yine de makul bir ilk adım. Ve bu kurallara uymayı kabul etmek, AI şirketlerinin, başları belaya girene kadar hükümetle ilişki kurmayı bekleyen önceki teknoloji şirketlerinin başarısızlıklarından ders çıkardığını gösteriyor. Washington’da, en azından teknoloji düzenlemesi söz konusu olduğunda, erken ortaya çıkmakta fayda var.

Devlet okulunda müzik öğretmeni olan Ashley Dorn, öğrenci kredisi ödemelerini üç yıldır askıya alırken, moratoryum sırasında biriktirdiği parayı başka bir kullanım alanı buldu. Ekstra parayı, on yıldır dırdır eden bir fatura olan 10.000 dolarlık kredi kartı borcunu ödemek için kullandı.

Kredi kartı borcuyla ilgili olarak, “Bu öğrenci kredisi borcu duraklaması olmasaydı bunu yapamazdım ve her şeyi yeniden doldurmaya başlamak zorunda kalacağımdan endişeleniyorum” dedi. “Zaten çok zaman alan, zaten çok stresli olan kariyerine” ek olarak, başka bir iş bulmadıkça ödemeleri karşılayabileceğini hayal bile edemiyor, dedi.

Yılda yaklaşık 50.000 dolar kazanıyor ve kocası bir devlet çalışanı olarak yaklaşık 45.000 dolar kazanıyor, ancak yine de maaş çeki için maaş çekiyorlar. Albany yakınlarında yaşayan Bayan Dorn ve kocası Jonathan, 2014 yılında New York Eyalet Üniversitesi Empire State College’dan eğitim alanında yüksek lisans derecesiyle mezun olduklarından beri, 160.000 $’dan fazla öğrenci borcunu aylık olarak ödüyorlardı. Mart 2020’de, bir salgın yardım çabasının bir parçası olarak, Trump yönetimi federal öğrenci kredisi alan kişilerin aylık ödemeleri yapmayı bırakabileceğini söylediğinde durakladılar.

Çiftin ödemeleri ayda yaklaşık 900 dolardı ve Bayan Dorn, ödemeleri borçlunun maaşına göre ayarlayan gelir odaklı bir geri ödeme planındaydı.

Artık duraklama Ağustos sonunda sona erdiğine ve Başkan Biden’ın borç affı önerisinin Yüksek Mahkeme tarafından reddedilmesine göre, Dorn’lar ve diğer milyonlarca kişi bu kredi ödemelerine devam etme gerçeğiyle karşı karşıya.

Federal öğrenci borcu olan 43,6 milyon borçlunun çoğu için, üç yıllık duraklama, parayı başka amaçlar için kullanmalarına izin veren bir mali yastık yarattı: ev satın almak, kredi kartı borcunu ödemek, aile üyelerini desteklemek, gecikmiş tıbbi prosedürlerden geçmek ve tatil rezervasyonu yapmak. Şimdi bu ödemeleri bütçelerine uydurmak için nasıl kesinti yapacaklarını düşünüyorlar.

Dorn’lar her zaman bir gün çocuk sahibi olacaklarını düşünmüştü, ancak öğrenci kredisi borçlarının yükü onları yeniden düşünmeye itti. Şimdilik iki köpekleri Micah ve Oscar ve iki kedileri Ellie ve William yeterli olacaktır.

33 yaşındaki Bayan Dorn, “Bu konuşma süresiz olarak masanın dışında kaldı,” dedi. Mortgage ve araba ödemeleri gibi aylık harcamalarına ek olarak, Bay Dorn’un Crohn hastalığı var ve bu da mali strese fazladan bir katman ekliyor.

Çift, gelir odaklı geri ödeme planlarına göre hesaplanacak yeni aylık ödemelerinin 800 dolar civarında olmasını beklediklerini söyledi. Bu, Eğitim Bakanlığı’nın gelir ve aile büyüklüğünü etkileyen yeni IDR seçeneği, Saving on a Value Education planı veya SAVE ile değişebilir.

Ödeme duraklatılmadan önce Bayan Dorn, beklenmedik bir acil servis ziyareti, veteriner faturaları, sağlık hizmetleri katkı ödemeleri ve yeni araba lastikleri gibi masrafları karşılamak için kredi kartına güveniyordu. Krediyi su ısıtıcılarını değiştirmek, birkaç araba sigortası ödemesini karşılamak ve kocasının arabasına yeni bir şanzıman takmak için kullandı. Son altı ay içinde kredi bakiyesini ödedi ve bir borç çözüm programı kullanarak kartı kapattı.

27 yaşındaki Shantel Anderson için duraklama, annesini desteklemesine ve tahliyeden kaçınmasına yardım etmesine izin veren bir cankurtaran halatıydı. İkisi, Bayan Anderson Philadelphia’da büyürken, tahliye edilene kadar apartmandan daireye sıçrayarak mücadele etti; üniversiteye başlamadan hemen önce bir hafta evsizler barınağında kaldılar. Annesi o yılın başlarında işini kaybetmişti ve o zamanlar 18 yaşında olan Bayan Anderson, gidecek parası olmadığı için üniversitenin ilk güz dönemini ertelemişti. Tahliye sırasında mal varlığının çoğunu kaybeden Bayan Anderson, yurt malzemeleri için okul rehberlik danışmanı da dahil olmak üzere hayatındaki insanların bağışlarına güvendi.

Bayan Anderson, Doğu Üniversitesi’nde siyaset bilimi okumak için mali yardım ve öğrenci kredisi aldı, bu arada bir çalışma-eğitim işi ve diğer istihdamı sürdürdü, ancak yine de 2018’de 43.000 $ borçla mezun oldu. Ayda 455 dolar serbest bırakan moratoryum, annesinin telefon faturasını ve bazı araba tamirlerini karşılamasına izin verdi. Bayan Anderson ayrıca annesine yiyecek, ilaç, gaz ve kedi maması konusunda yardım etti. Bu masraflar halledildiğinde, annesi tüm gelirini kira ve kamu hizmetleri ödemeye yatırabilirdi.

Bayan Anderson’ın okul dışında bir veteriner hastanesinde yaptığı ilk tam zamanlı işi yılda 32.000 dolar ödedi ve hastane o sırada kalacak yer sağladı. Pandemik durgunluk vurduğunda, çalışma saatleri kesildi. Mart 2020’de son bir tam öğrenci kredisi ödemesi yaptı, ardından birkaç aylık 50 dolarlık ödeme daha yaptı. Ancak evini kaybedeceğini öğrendiğinde, kira ve diğer faturaları karşılamak için borç ödemeyi bıraktı.

Duraklama, havuzu ve spor salonu olan üç yatak odalı çok katlı bir daireye – asla karşılayamayacağını düşündüğü olanaklara – üç oda arkadaşıyla aylık kira payı için 500 $ ödeyerek taşınmasına izin verdi. Ayak işlerini kolaylaştıran bir araba satın aldı ve beklenmedik sağlık sorunları ve tıbbi prosedürler için yaklaşık 400 $ ‘lık katkı payını karşılayabildi.

Geçen Ağustos ayında Bay Biden’ın borç hafifletme planı açıklandığında bazı borçlular şok oldu.

Bayan Anderson, “O gün benim için çılgıncaydı,” dedi. Planın federal öğrenci borcunu yarıya indireceğine inanıyordu. Cumhuriyetçi milletvekillerinin planı engellemek için bir dizi dava açmasının ardından, rahatlaması kısa süre sonra şüpheciliğe yol açtı.

Ödemeler devam ettiğinde, Bayan Anderson aylık faturasının 455 dolar civarında kalmasını bekliyor ve bunu aylık 250 dolarlık araba ve kredi kartı ödemelerine ekleyecek. Kâr amacı gütmeyen bir kuruluşta veri yöneticisi olarak çalışarak gelirini yılda 60.000 doların üzerine çıkardı ve geçen Ekim ayında Kamu Hizmeti Kredisi Bağışlamasına (PSLF) kaydoldu – ancak şimdiden belirli harcamalarını kısmaya başladı.

Cepten yapılan ödemelerden tasarruf etmek için terapiye gitmeyi bıraktı ve annesiyle ona eskisi kadar yardım edemeyeceğini konuştu. Bayan Anderson, acil bir durumda arabasını satacağını söyledi.

Hâlâ annesinin bazı harcamalarına yardım ediyor: telefon faturası, huzurevindeki yarı zamanlı işine gitmek için benzin parası ve ara sıra market alışverişi. Ancak annesi kirayı çoktan geride bıraktı ve ev sahibi tahliye evraklarını açtı.

Bayan Anderson, “Mahkemesi vardı,” dedi. “Ev sahibi gelmedi, bu yüzden yargıç davasını düşürdü. Tanrıya şükür, daha fazla zamanımız var gibiydim.

Yaşam tarzı kazanımları

Diğerleri için duraklama, parayı ev tadilatları ve tatiller gibi öğelere yönlendirmeye yardımcı oldu. Elizabeth Burton ve kocası Kyle’ın özel ve federal öğrenci kredisi borcu yaklaşık 175.000 dolar. Moratoryum, Manchester, NH’de yaşayan çifti her ay yaklaşık 650 dolar kurtardı. Bir sonografi uzmanı olarak programı, gün boyunca evde kalmasına izin vererek, pandemi sırasında 8 yaşındaki ve 5 yaşındaki çocuklarını evde tutarak çocuk bakımı maliyetlerinden ek 1.200 $ tasarruf sağladı.

39 yaşındaki Bayan Burton ve bir satış temsilcisi olan 38 yaşındaki kocası özel krediler için her ay 500 dolar ödemek zorundayken, fazladan para evlerine ikinci bir banyo yapmalarına, kredi kartı borçlarını ödemelerine ve Disney World’de sekiz günlük bir aile tatili rezervasyonu yapmalarına olanak sağladı.

Artık Bayan Burton ve kocası daha yüksek maaşlı işlere sahip olduklarına göre, gelire dayalı bir geri ödeme planının eskisinden daha yüksek bir faturaya yol açacağına inanıyorlar.

Bayan Burton, “Çocuklarımın üniversiteye gidecek parası yok,” dedi. “Kredilerimi ödemeye devam edeceğim. Ama biliyorsun, oğlum 8 yaşında. Federal kredilerimde 10 yılım kaldı. Onun için para yok. Ya kredi çekmek zorunda kalacak, evde yaşamak zorunda kalacak, burs almak zorunda kalacak – onun için hiçbir şeyim kalmadı.

Dorn’lar, birikmiş öğrenci borç paralarının bir kısmını Temmuz 2025 için bir tatil rezervasyonu yapmak için kullandılar. Jamaika’daki yıldönümlerini tropikal atmosferi içinize çekmeyi ve denizdeki vahşi yaşamı keşfetmeyi umarak kutlamayı planlıyorlar. Çift, küçük ödemeleri üç yıla yayma seçeneği sunan gezi için bir ödeme planı üzerinde. Bu onların rüya tatili, dedi Bayan Dorn. Ancak ödeme duraklamasının bitmesiyle birlikte bundan da vazgeçmeyi düşünüyorlar.

Günaydın. Bugünün haber bülteninde: Aşırı sıcak, başka tür bir iklim yatırımına duyulan ihtiyacı vurguluyor; AI, gölge kitaplıklarını ön plana çıkarır; ve yeni bir kadın futbol takımının kurucu ortağı olan Aly Wagner, kadın sporlarındaki paradan bahsediyor. (Bu haber bülteni size iletildi mi? Buradan kaydolun. )

Sıcak dalgaları bu hafta üç kıtayı etkisi altına alırken, Phoenix, Roma veya Çin’in kuzeybatısındaki bir kasabada birkaç dakikalığına bile dışarı çıkmayı göze almak bazen sıcak çarpması veya daha kötüsünü riske atmak anlamına geliyordu. Ulusal Hava Durumu Servisi’ne göre, bu hafta sonu yaklaşık 80 milyon Amerikalı’nın en az 105 derecelik bir ısı endeksi – vücut için sıcaklığın nasıl hissettirdiği – deneyimlemesi bekleniyor.

Aşırı sıcak, Asya’da şiddetli tayfunlara ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ani sellere yol açıyor. Elektrik şebekelerini vergilendiriyor, sağlık bakım maliyetlerini artırıyor ve turistlerin tatillerini mahvediyor. Ve sonunda her şeyi ve her şeyin işini etkileyecek.

El Niño ve durgun bir jet akışı, rekor kıran sıcaklıklara katkıda bulundu. Ancak pragmatist için aşırı sıcak yeni normaldir.

Berlin’deki bir politika enstitüsü olan Climate Analytics’in iklim bilimi başkanı Carl-Friedrich Schleussner, “Şehirlerimizin çoğu bu tür yazlarla başa çıkacak donanıma sahip değil” dedi.

DealBook’a “Uyarlama stratejileri geliştirmemiz gerekecek” – ve hızlı bir şekilde, dedi.

İyi haber: Yatırımcılar iklim projelerine büyük para harcıyor. Bilim adamları, küresel ısınmanın aşırı sıcak dönemlerini daha sık, daha uzun ve daha yoğun hale getirmeye yardımcı olduğunu ve insanlar atmosfere karbondioksit eklemeyi esasen durdurmadıkça daha da kötüleşmeye devam edeceğini söylüyor. İklim teknolojisine yatırım, Kovid sonrası toparlanma başladığından beri patlama yaşadı (yine de yılın ilk yarısında genel olarak risk sermayesi ile birlikte düştü). Kâr amacı gütmeyen bir iklim savunuculuğu grubu olan Climate Policy Initiative’e göre, karbonsuzlaştırma mimarisi ve ulaşımdan yenilenebilir enerji girişimleri geliştirmeye kadar değişen projelerde iklim finansmanına yönelik küresel kamu ve özel yatırım, 2011’den 2021’e kadar iki kattan fazla artarak tahmini 850 milyar dolara ulaştı. (Biden yönetiminin geniş kapsamlı iklim faturalarının, Avrupa Birliği’nin Yeşil Anlaşmasının ve Çin’in son beş yıllık planında açıklanan düşük karbonlu kalkınma girişimlerinin kabul edilmesiyle 1 trilyon doları aşacak.)

Finansörleri arasında Bloomberg Vakfı ve Alman hükümetinin de yer aldığı İklim Politikası Girişimi’nin ABD direktörü Bella Tonkonogy, yeşil teknolojilerin geliştirilmesi ve maliyetlerinin düşürülmesinde “çok ama çok büyük ilerleme kaydedildi” dedi.

Daha az iyi haber: Sorunun kaynağını ele almak artık yeterli değil . Etkileri geldi ve aşırı sıcak, dünyanın büyük bir bölümünde havayla ilgili en önemli öldürücü haline geldi. Bazı şehirler, ev sahipleri ve işletmeler, ısıyı doğal manzaralardan daha fazla emme ve yeniden yayma eğiliminde olan şehirleri yaz aylarında daha katlanılabilir hale getirmeye yardımcı olabilecek düşük maliyetli bilgisayar korsanlarına yatırım yapıyor. Miami-Dade County, Florida’nın baş ısı sorumlusu Jane Gilbert, çatıları beyaza veya başka bir yansıtıcı renge boyamanın yapıları soğutabileceğini ve klima ünitelerini yüzde 15’e kadar daha fazla enerji verimli hale getirebileceğini söyledi. Evlerin ve işyerlerinin yazın daha serin ve kışın daha sıcak kalması için yenilenmesi gerekiyor ve Miami-Dade bu plan için milyonlarca federal fon sağladı. Ağaç dikmek ayrıca şehir sokaklarındaki sıcaklıkları azaltmak için hayati bir gölge sağlar.

İklim finansmanının yalnızca yaklaşık yüzde 7’si uyum çabalarına odaklanıyor , İklim Politikası Girişimi’ne göre. Ancak Bayan Tonkonogy, daha fazla yatırımcının ilgilenmeye başladığını söyledi. Geçen yıl, kuruluş, toplulukların bu yaz çok sık hale gelen aşırı hava olaylarına uyum sağlamasına ve bunlara dayanmasına yardımcı olabilecek iklim direnci projelerini finanse etmek için tasarlanmış 186 milyon dolarlık bir iklim fonu için özel bir sermaye şirketi olan LightSmith Group ile ortaklık kurdu.

Bayan Tonkonogy, “İnsanların iklim uyumuna daha fazla yatırım yapmasının nedeni, aslında iklim değişikliğinin etkilerini görüyor olmalarıdır” dedi. —Bernhard Warner

ONU KAÇIRDIĞINIZ DURUMDA

Microsoft, Activision Blizzard için 69 milyar dolarlık anlaşmasını imzalamaya yaklaşıyor. FTC, devralmaya karşı şirket içi davasını geri çekti ve İngiltere’nin antitröst düzenleyicisi, anlaşmayı bloke etme kararını yeniden değerlendiriyor. Microsoft ayrıca, satın alma işlemi sona erdikten sonra Call of Duty’i Japon firmasının PlayStation konsolunda on yıl süreyle tutmayı kabul ederek, anlaşmanın en büyük muhaliflerinden biri olan Sony ile bir ateşkes imzaladı.

BlackRock U dönüşü? Yatırım şirketi, yönetim kuruluna Suudi petrol devi Aramco’nun CEO’su Amin Nasser’i atadı. BlackRock’un CEO’su Larry Fink’in ESG ilkelerine ve dekarbonizasyon savunuculuğuna verdiği kamu taahhütleri göz önüne alındığında, karar bazıları tarafından ikiyüzlü olmakla eleştirildi. Ancak ABD’li şirket, Nasser’in “küresel enerji endüstrisini ve düşük karbon ekonomisine geçişin itici güçlerini” anladığını söyledi.

Bir risk sermayesi titanı çıkar. Michael Moritz, Silikon Vadisi’nin en başarılı yatırımcılarından biri olarak kariyerinin ardından risk sermayesi şirketi Sequoia Capital’den ayrılmaya hazırlanıyor. Galli-Amerikalı eski gazeteci, Google, Yahoo, YouTube ve PayPal gibi şirketleri destekledi ve ona dünya devleri haline gelen ve cömertçe kar eden işletmeleri tespit etme konusunda itibar kazandırdı.

“Barbenheimer” gişeyi sallıyor. Film sektörü, yıllardır en iyi hafta sonlarından biri olması beklenen hafta sonu için hazırlanıyor. Nedeni? Pek çok kişinin arka arkaya izlemeyi planladığı birbirinden çok farklı iki film: “Barbie” ve “Oppenheimer.” Endüstri lobi grubu Ulusal Tiyatro Sahipleri Birliği’ne göre, tüketiciler çift filmi izlemek için 200.000’den fazla bilet satın aldı.

AI, gölge kitaplıklarını ön plana çıkarıyor

ChatGPT gibi araçlara güç veren yapay zeka sistemleri olan büyük dil modelleri veya LLM’ler, muazzam metin kitaplıkları kullanılarak geliştirilmiştir. Kitaplar, uzun ve (umarım) iyi yazılmış oldukları için özellikle faydalı eğitim materyalleri olarak kabul edilir. Ancak yazarlar, çalışmalarının bu şekilde kullanılmasına karşı çıkmaya başlıyor.

Bu hafta, aralarında Margaret Atwood ve James Patterson’un da bulunduğu 9.000’den fazla yazar, teknoloji yöneticilerini araçlarını yazarların çalışmaları üzerine ücretsiz olarak eğitmeyi bırakmaya çağırdı.

Bu kampanya, dikkatleri internetin esrarengiz bir bölümüne yöneltti: Library Genesis, Z-Library veya Bibliotik gibi, çoğu durumda izinsiz olarak milyonlarca başlığı depolayan belirsiz depolar olan ve genellikle yapay zeka eğitim verileri olarak kullanılan sözde gölge kitaplıklar.

AI şirketleri, gölge kitaplıklara güvendiklerini araştırma makalelerinde kabul ettiler.OpenAI’nin GPT-1’i, kendi kendine yayın platformu Smashwords’ten alınmış 7.000’den fazla yayınlanmamış başlığa sahip BookCorpus üzerinde eğitildi.

OpenAI, GPT-3’ü eğitmek için kullandığı verilerin yaklaşık yüzde 16’sının “Kitaplar1” ve “Kitaplar2” olarak adlandırdığı iki “internet tabanlı kitap külliyatından” geldiğini söyledi. Komedyen Sarah Silverman ve diğer iki yazarın OpenAI’ye karşı açtığı davaya göre, Books2 büyük olasılıkla “açıkça yasa dışı” bir gölge kitaplıktır.

Bu siteler bir süredir inceleme altındaydı.Yazarların teknoloji yöneticilerine açık mektubunu organize eden Yazarlar Birliği, 2016 ve 2017’de metin korsanlığının meşru kitap satışlarını yüzde 14’e kadar düşürdüğünü öne süren çalışmalara atıfta bulundu.

Bu siteleri kapatma çabaları bocaladı. Geçen yıl FBI, Authors Guild’in yardımıyla Z-Library’yi çalıştırmakla suçlanan iki kişiyi telif hakkı ihlali, dolandırıcılık ve kara para aklamayla suçladı. Ancak daha sonra bu sitelerin bir kısmı dark web ve torrent sitelerine taşınarak takip edilmesi zorlaştı. Ve bu sitelerin birçoğu Amerika Birleşik Devletleri dışında ve anonim olarak yürütüldüğünden, aslında operatörleri cezalandırmak uzun bir iştir.

Teknoloji şirketleri, sistemlerini eğitmek için kullanılan veriler konusunda daha ağzı sıkı hale geliyor. Bu hafta Meta araştırmacıları, şirketin LLM’si olan Llama 2 hakkında yalnızca “halka açık kaynaklardan yeni bir veri karışımı” kullanmayı açıklayan bir makale yayınladı. OpenAI, Mart ayında yayınlanan GPT-4 ile ilgili bir araştırma makalesinde, “rekabet ortamı” ve “güvenlik hususları”na atıfta bulunarak, LLM’yi nasıl eğittiği hakkında hiçbir şey açıklamadığını açıkça belirtti.

Kadın sporlarında para kazanan bir futbol yıldızı ve kurucu ortak

Kadınlar Dünya Kupası, bu hafta Yeni Zelanda’da kadın sporlarına artan yatırımcı ilgisiyle başladı. Kadın ligleri rekor kalabalıklar ve (eşit değilse de) daha büyük sponsorluklar çekerken, yatırımcılar yeterince pazarlanmadığını ve yeterince yatırım yapılmadığını söyledikleri bir sektöre para akıtıyor – sosyal medya ve internet yayını, prime time spot ışığını tekil olarak daha az güçlü hale getirdiği için büyüme üzerine bahse giriyor.

İki kez Olimpiyat altın madalyası kazanan Aly Wagner, bu yıl yeni bir Bay Area futbol takımı olan Bay FC için Sixth Street liderliğindeki fonlardan 53 milyon dolarlık rekor bir gelir elde edilmesine yardımcı oldu. DealBook, Fox’ta Kadınlar Dünya Kupası’nın baş analisti olduğu Yeni Zelanda’dan onunla bu yatırımların arkasındaki iş gerekçesi hakkında konuştu. Konuşma, anlaşılır olması için düzenlendi ve özetlendi.

Sponsorluk dolarları hala eşit değil Nedenmiş?

Erkekler tarafında, kadınlar tarafında yapabileceğinizden çok daha fazla varlık ve ortaklık yapabileceğiniz çok daha fazla takım var.

Ama işin diğer tarafı da kadın sporlarının çok uzun süredir yeterince değer verilmeyen bir varlık olması. Bu markaların çoğu için, muhtemelen erkek tarafında alacağınızdan daha indirimli olarak hedef pazarlar için büyük bir görünürlüğe sahip olmak büyük bir fırsat.

Körfez Bölgesi’nde yeni kadın takımları kurmaya yönelik önceki iki girişim, taraftarlar gelmeyince başarısız oldu. Kurucu ortak olduğunuz Bay FC neden başarılı olacak?

Çünkü Körfez Bölgesi’nde profesyonel kadın futbolunun önceki bazı yinelemelerinin yaptıkları inanılmaz olsa da, bu gerçekten bir iş teklifi değildi. Yatırım getirisi olacağı ve bunun değerli ve uzun vadeli bir varlık olarak elde tutulmaya değer bir şey olduğu düşünülmedi. Buna ahlaki bir neden olarak bakıldı.

Yine de, medya hakları hâlâ çok geride. Apple geçtiğimiz günlerde Major League Soccer ile 10 yıllık, 2,5 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı. Ulusal Kadınlar Futbol Ligi’nin CBS ile 2020’de imzalanan anlaşması, üç yılda 4,5 milyon dolar değerindeydi. Eşlik ROI için ne kadar önemlidir?

Medya kitleseldir. Farklı kulüpler için gelir açısından çekebileceğiniz en büyük kaldıraçlardan biri. Zamanlamamızla ilgili ilginç olan şey, medya oyununun kendisinin değişmesi. 1. Günden itibaren eşit olmak ister miydiniz? Elbette. Ama eşit olan nedir? MLS kaç yıldır var? Sporlarına kaç tane göz küresi koyuyorlar? Bir ödeme duvarının arkasına geçtiler. Bu zorlayıcı oldu mu? Muhtemelen.

Medya oyunu değiştikçe, gerçekten yaratıcı olabileceğimizi düşünüyorum ve yeni bir lig olduğumuz için bu konuda çevik olabiliriz.

Alex Ohanian kadın sporuna yeterince yatırım yapılmadığını söyledi “Bütün ticari beceriksizliğin mirası ” Bu sadece cinsiyetçilik mi yoksa daha incelikli bir şey mi?

Kültürel olarak hepimiz belirli anlatılarla büyüdük – bazıları bilinçli, bazıları bilinçsiz. Bence aşmamız gereken en büyük engel, dünyanın büyük bir kısmının bir şeylere inanmadan önce onları görmeye inanması. Kadınlar rekabetçi bir seviyeye gelmeden çok önce erkekler spor yapıyordu, değil mi? Ve bir yatırım fırsatı haline gelmeden çok önce. Ve böylece bu evrimin hemen gerisindeydik.

Okuduğunuz için teşekkürler! Pazartesi görüşürüz.

Geri bildiriminizi isteriz. Lütfen düşünce ve önerilerinizi [email protected] adresine e-posta ile gönderin.