Lübnan’daki Türkmenlerden 18 yaşındaki Velid Abdullah, başşehir Beyrut’ta kazandığı muaythai turnuvasının sevincini Türk bayrağı açarak yaşadı.
Kimi Lübnan televizyonlarında canlı olarak yayınlanan turnuvada şampiyon ilan edilmesinin akabinde yanında getirdiği Türk bayrağını açan Abdullah, daha sonra sırtındaki ay yıldızlı bayrakla şükür secdesine kapandı.
Kameraların kendisine odaklandığı esnada Türk bayrağını havaya kaldıran sportmen, etrafındakilere sarılarak sevinç gösterisinde bulundu.
Lübnan’da 11 Ağustos’ta düzenlenen Arap Muharebe Sporları Gençlik Dövüşü Turnuvası’nı kazanan Abdullah, ülkenin kuzeyindeki Akkar vilayetine bağlı olan Kavaşra Türkmen köyünden.
Çoğunluğu hala Türkçe konuşan Kavaşra köyünün eski ismi ise Göçerli olarak biliniyor.
Hedefi Türkiye’deki kulüplere gidebilmek
Göçerli’de anne-babası, dedesi ve üç kardeşiyle yaşadığı meskenin bahçesinde AA muhabirine konuşan Türkmen atlet Abdullah, “Aslımız Türk olduğu için Türk bayrağı açtım. Çok şükür turnuvada birinci oldum. Türkiye’deki turnuvalarda da yarışmak istiyorum.” dedi.
Başarısıyla hocasının ve ailesinin yüzünü güldürdüğü için çok memnun olduğunu lisana getiren Abdullah, turnuvadan bir ay evvel ağır bir çalışma temposuna girdiğini belirtti.
Nizamlı olarak her gün koştuğunu, antrenörüyle boks ve farklı teknikler üzerine idmanlar yaptığını aktaran Türkmen genç, muaythai sporuna 6 yıl evvel başladığını kaydetti.
Hocasından muaythai boksu ve savunma teknikleri hakkında çok şey öğrendiğini aktaran Abdullah, çalışmalarının sonucu olarak Lübnan’daki farklı turnuvalarda üst üste muvaffakiyetler elde ettiğini söyledi.
Abdullah, “Hedefim, Türkiye’deki kulüplere gidebilmek ve sporumu orada icra etmek.” tabirlerini kullandı.
Anne ve babasından Türkçe öğreniyor
Ailesinden biraz Türkçe konuşmayı öğrendiğini tabir eden Türkmen genç, “Annem ve babam Türkçe konuşuyor. Ben de onlardan yavaş yavaş öğreniyorum.” diye konuştu.
Genç atletin annesi Gazve de oğlunun maçı kazanmasına ve ringde Türk bayrağı açmasına çok sevindiğini söz etti.
Hislerini kendi şivesiyle Türkçe olarak tabir eden anne Gazve, “Çünkü bizim de aslımız, cetlerimiz Türk. Bizler de Türküz. İnşallah oğlumun bu alandaki muvaffakiyetlerinin devamını Türkiye’de de görürüm.” dedi.
Türkçe konuşmayı babasından öğrendiğini aktaran Gazve, “Oğlum çok fazla Türkçe bilmiyor. İnşallah öğrenecek.” tabirlerini kullandı.
“Sadece Türkçe konuşan o kuşak artık yok”
Abdullah’ın 82 yaşındaki dedesi Saad, cetlerinin Lübnan’da yaşamalarına karşın Türkçe dışında bir lisan bilmediğini söyledi.
Saad, vakitle lisanda yaşanan değişimi ise şöyle anlattı:
“Eskiden köyde yalnızca Türkçe konuşulurdu. Vakitle Arapça girmeye başladı. Babamın Türk (Osmanlı) kimliği olduğunu hatırlıyorum fakat kimliği koruma edemedik. Özümüz Türk lakin yalnızca Türkçe konuşan o eski kuşak artık yok.”
Göçerli’de 12 Türkmen muaythai öğrencisi var
Velid Abdullah’ın antrenörü Aley Edip Salih, şampiyon olan genç öğrencisi ile gurur duyduğunu lisana getirdi.
Türkmen genç Velid’in en yeterli öğrencilerinden biri olduğunu belirten Salih, şunları kaydetti:
“Velid günde üç defa spora gelir ve birebir vakitte koşar. Hafta sonları da kendi konutunda çalışıyor. Kavaşra köyünde 10-12 Türkmen öğrencim var ve inşallah en kısa vakitte güzel yerlere gelecekler.
Fakat biliyorsunuz maddi problemler var. Öğrenciler turnuvalara katılabilmek ve ringe çıkabilmek için her şeyi kendi cebinden ödüyor.”
Gelecek yıl Hatay’da bir turnuva düzenleneceğini hatırlatan antranör Salih, maddi badirelere karşın Velid ile bu turnuvaya katılmayı temenni ettiğini söyledi.
Lübnan’daki Türk varlığı
Lübnan’daki Türk varlığının çok eskilere dayandığı biliniyor. Çoğunluğu ülkenin kuzeyindeki Akkar ve Trablus kentleri civarındaki köylerle, Beka Vadisi’ndeki beldelerde yaşayan Türkmenlerin sayıları bugün on binleri buluyor.
Bunlardan ülkenin kuzeyindeki Kavaşra köyü ile doğusundaki Beka Vadisi’nde bulunan Duris, Hadidiyye, Nanaiyye, Addus ve Şehiymiyye üzere köylerde yaşayanlar bugün hala kendi lehçeleriyle Türkçe konuşmaya devam ediyor. Birtakım Türkmen köyleri ise Türkçeyi unutarak büsbütün Arapçaya geçmiş.
Lübnan Türk ağızları hakkında saha çalışmaları yaparak bu bahiste bir kitap ve çok sayıda makale yayımlayan Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Öğretim Üyesi Türkolog Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir’in aktardığına nazaran Lübnan’da 8. yüzyılda başlayan öncü Türk yerleşimi Bekaa Vadisi’ne yapıldı.
Bununla birlikte Lübnan’daki Türklerin asıl nüfus yoğunluğuna Moğol istilasının önünden çekilerek Anadolu’dan gelen Türkmen kafileleri ile ulaştığını belirten Aydemir, “Lübnan’daki Türk varlığının en ihtiyatlı sözle Anadolu’yla eş vakitli olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Mardin’den Lübnan’a göç eden on binlerce kişi ve Girit’ten gelen binlerce Türk de bugün Lübnan’da yaşayan Türk yahut akraba topluluklar ortasında yer alıyor.
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Vefik Yazıcıoğlu
