Acıbadem Üniversitesi Diyabet Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİYAM) ile ABD’de diyabet alanında birinci 5 merkez ortasında yer alan UCSF (University of California San Francisco) Diyabet Teknoloji Merkezi arasında diyabet hastalığında ortak bir iş birliği protokolü imzalandı. Uzun yıllardır diyabet teknolojisi üzerinde yaptıkları araştırmalarla bilinen UCSF’den Prof. Dr. Eda Cengiz ile DİYAM Koordinatörü Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, bu değerli mutabakat ve diyabet tedavilerinin geleceği hakkında bilgi verdi.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından “sessiz pandemi” olarak isimlendirilen diyabet, görülme sıklığı süratle artan hastalıklar ortasında birinci sıralarda yer alıyor. Dünya Diyabet Federasyonu’nun datalarına nazaran; dünyada hala 537 milyon diyabetli birey var ve bu sayının 2045 yılında 630 milyona yükseleceği öngörülüyor. Diyabetin en süratli arttığı 5 ülke ortasında yer alan Türkiye’de, 9 milyon diyabet hastası olduğu belirtiliyor. Diyabet; kalp damar hastalıklarının, kronik böbrek yetmezliğinin, geri dönüşümü olmayan görme kaybının en kıymetli ve en sık görülen sebeplerinden biri olduğu için erken teşhis ve tedavi yaşamsal kıymet taşıyor. Çağdaş ömürle birlikte gelen sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve fizikî aktivitelerin azalması, bunlara bağlı olarak obezitenin artması ve nüfusun yaşlanması, diyabetin süratle artmasının temel nedenlerini oluşturuyor.
Tüm dünyada süratle yaygınlaşan diyabet değerli bir halk sıhhati sorunu haline geliyor. Hal bu türlü olunca tıp dünyası diyabeti önlemenin yanı sıra tedavisinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarına sürat kesmeden devam ediyor. Diyabet tedavisindeki teknolojik yenilikler ise bu hastalıkla uğraşta doktorların ve hastaların yüzünü güldürüyor. Yeni bilimsel bilgilerin paylaşılması ve araştırmaların yapılması hedefiyle diyabetin teşhis ve tedavisine odaklanan merkezler ise işbirliği yapıyor.
ABD’de diyabet alanında birinci 5 merkezden biri olan UCSF ile ortak iş birliği protokolü imzalandı
Acıbadem Üniversitesi Diyabet Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİYAM) ile ABD’de diyabet alanında kanaat başkanı olarak birinci 5 merkez ortasında yer alan UCSF (University of California San Francisco) Diyabet Teknoloji Merkezi arasında diyabet hastalığında ortak bir iş birliği protokolü imzalandı. Protokolün imzası ise alanında global uzman kabul edilen iki Türk tabip ortasında gerçekleştirildi; uzun yıllardır diyabet teknolojisi üzerinde yaptıkları araştırmalarla bilinen UCSF Pediatric Diyabet Programı Başkanı Prof. Dr. Eda Cengiz ile Acıbadem Üniversitesi Diyabet Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİYAM) Koordinatörü Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, bu değerli muahedeye iki kurum ismine imza atan isimler oldu.
Tedavide çığır açan gelişmeler yolda
Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, iki merkezin ortak çalışmalarıyla diyabet tedavisinde çok kıymetli gelişmeler yaşanacağını belirterek, “DİYAM merkezimizde, proaktif ve yüksek teknoloji odaklı taşınabilir sıhhat takip sistemleri, sensör teknolojileri ve yapay zeka dayanaklı aygıtlar ile tedavide mükemmeliyeti sağlamayı hedeflemekteyiz. Merkezimizde ayrıyeten çok sayıda kıymetli bilimsel yayın ve araştırmalara devam etmekteyiz. University of California San Francisco Diyabet Teknoloji Merkezi ile yaptığımız ortak iş birliği protokolü ile bu çalışmalarımız daha da güçlenecektir. Merkez Lideri Prof. Dr. Eda Cengiz hocamızın da bir Türk bilim insanı olarak Amerika’nın en büyük ve eski üniversitelerinden birinde bu kadar önemli bir bölümün başkanı olması hepimiz için bir gurur kaynağıdır” dedi.
Ortak bilimsel araştırmalar gerçekleştirilecek
Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, ortak iş birliği protokolünde sistemli olarak bilgi alışverişi sağlanacağını ve ortak bilimsel araştırmalar gerçekleştirileceğini belirterek, “Ortak iş birliği protokolünde gayemiz; diyabetin teşhis ve tedavisinde yer alan tüm takımlar ortasında bilgi alışverişi yapmak, ortak bilimsel araştırmalar gerçekleştirmek ve bunların belirli bir standardizasyon içinde olmasını sağlamaktır. Bunların yanı sıra hastaların teşhis ve tedavisine yönelik iş birliği içinde bulunmak da bizim için çok önemlidir” diye konuştu.
Türkiye’de 1,7 milyon hasta insülin tedavisi görüyor!
Sağlık Bakanlığı’nın datalarına nazaran; ülkemizde tedavi altında olan 9 milyon diyabetli var. Diyabetin tip 1 ve tip 2 olmak üzere iki tipi mevcut. Bedende insülin hormonunun salgılanmadığı tip 1 diyabet genel olarak çocuklarda ve gençlerde görülüyor. DİYAM Koordinatörü Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, ancak tip 2 üzere tedavi edilirken aslında tip 1 diyabet olduğu atlanmış olan ileri yaştaki hastaların da görüldüğünü vurgulayarak, “Bu tip hastalar tip 2 diyabetin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor. Bir öbür deyişle, ülkemizde yaklaşık 1. 7 milyon insülin kullanan hasta var. Diyabet bu küme hastalarda çok agresif seyrediyor; bedende insülin hormonu bulunmadığı vakit kan şekeri denetimi neredeyse imkansız hale geliyor. Kan şekeri gün içinde hem çok süratli düşüyor hem de 400’lere 500’lere yükselen bir seyir izliyor. Doğal olarak da diyabete bağlı organ hasarları bu kümede çok daha yüksek görülüyor” dedi.
Diyabet tedavisinde çığır açan gelişmeler
Kontrol altına alınamayan Tip 1 diyabet kümesinin tedavisinde evvelce imkanlar çok hudutlu iken son 10 yılda teknoloji alanında çok süratli gelişmeler yaşandığına işaret eden Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, yapay pankreas ve akıllı insülin sistemleri üzere inovasyonların yanı sıra kişiselleştirilmiş tedavilerin diyabetle uğraşta ihtilal yaratacağına dikkat çekerek, kelamlarına şöyle devam etti: “Diyabet idaresinde yeni teknolojiler, diyabetli bireylerin hayatını kolaylaştırmakta ve hastalık denetimini daha tesirli hale getirmektedir. Yapay pankreas, insülin pompası ve daima glukoz ölçüm aygıtı (CGM) ile entegre çalışan bu sistemler, kan şekeri düzeylerini daima izlemekte ve gerektiğinde insülin dozunu otomatik olarak ayarlamaktadır. Kan şekeri düşerken insülin akışını durdurur ve yükseldiğinde insülin dozunu artırır. Bu sayede, kan şekeri düzeyleri daha istikrarlı tutulur ve hipoglisemi yahut hiperglisemi riski azalmaktadır.”
“Hedefimiz dünyadaki diyabet tedavisini birlikte geliştirmek”
Amerika’nın diyabet alanında en saygın kuruluşlarından biri olan UCSF Pediatric Diyabet Programı’nın Başkanı Prof. Dr. Eda Cengiz, Türkiye ve Amerika’nın bu alanda önde gelen iki merkezi ortasında imzalanan ortak iş birliği protokolüyle; dünyanın geliştirdiği en yüksek teknolojinin alışverişine, bilgi transferine ve birebir vakitte daha ileriye götürülmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirileceğini belirtti. İş birliğine öncülük eden iki Türk tabipten biri olan Prof. Dr. Eda Cengiz, “Ayrıca, diyabet grup çalışması olduğu için diyetisyeninden hemşiresine ve hekimine kadar tüm sıhhat çalışanını en son tekniklerle yetiştirmeye yönelik çalışmalar yapacağız. Türkiye’deki tabiplerimiz çok uzman, çok çalışkan ve inanılmaz yaratıcı fikirleri olan meslektaşlarımız. Birlikte dünyadaki diyabet tedavisini geliştirmemiz bir sonraki basamağımız olacak” dedi.
Diyabet hastalarına müjde: “Süper akıllı aygıtlar insülin dozunu kendi ayarlayacak”
University of California San Francisco Diyabet Teknoloji Merkezi’nde diyabet hastalarının ömür konforunu artırmak emeliyle yaptıkları diyabet teknolojisi çalışmalarında kıymetli gelişmeler kaydettiklerinin altını çizen Prof. Dr. Eda Cengiz, halen geliştirdikleri, otomatik bir sistemle çalışan ve insülin pahasını kendi ayarlayan aygıtın, diyabet hastalarının tedavilerinde büyük bir kolaylık sağlayacağını anlatarak, kelamlarına şöyle devam etti: “Günümüzde geliştirilen sensör teknolojisiyle artık kan şekerinizi telefonunuzdan 24 saat boyunca takip edebiliyorsunuz. Lakin yeniden de yemek yediğiniz vakit bunu sisteme belirtmeniz ve kalori hesabı yapmanız gerekiyor. Biz de ‘insülin tedavisini teknolojiden faydalanarak daha akıllı hale getirebilir miyiz?’ diye düşündük ve hayalimiz olan külliyen otomatik bir sistem üzerine ağır çalışmalara başladık. Bu sistemde bedeninize taktığınız minik bir aygıt; bedeninizin insüline verdiği yansıyı öğreniyor, insülin pahasına nazaran dozunu artırıyor yahut azaltıyor. Yani, şahsa özel tedavi uyguluyor. Sistem artık o kadar gelişti ki dün yediğiniz yemeğe nasıl reaksiyon verdiğinizi, ne kadar yediğinizi bildiği için insülin dozunu kendisi ayarlıyor. Artık bizim akıllı dediğimiz pompalar daha da akıllı, hatta üstün akıllı oldular”
“Cihazlar mikro düzeyde olacak!”
Prof. Dr. Eda Cengiz, yaptıkları çalışmalarla, Silikon Vadisi’nde yerleşik teknoloji geliştiricilerin dikkatini ‘diyabet tedavisi’ konusuna çektiklerini vurgulayarak son teknolojilerin hasta konforu açısından öbür getirilerini de şöyle açıkladı: “Nasıl ki cep telefonlarımız gittikçe küçüldü lakin boyutlarının bilakis bir dolu iş yapabiliyorlar, artık diyabet tedavisinde kullanılan aygıtlar da mikro düzeye inecekler. Mesela, nano-teknolojinin gelişmesiyle cilt altına yahut üstüne yapıştırılacak olan ve içerisinde insülin bulunan pompaları, artık minicik bir yara bandı halinde olacak. Ayrıyeten sistemsel kök hücre tedavisi, yani diyabetin önlenmesi alanında da teknolojiyi kullanabiliyoruz. Mesela şu anda sensörleri daha oluşmadan evvel diyabeti nasıl öngörebiliriz ve oluşmasını nasıl engelleyebiliriz konusunda da yüksek teknolojinin yardımıyla araştırmalar yapıyoruz. Yeni formüller geliştirmeye çalışıyoruz. Teknoloji; sonuçta diyabeti hem önlemek hem de teşhis koymak için yani iki koldan yok etmek için verdiğimiz savaşta, kazanmamızı sağlayacak değerli bir imkan olarak öne çıkıyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
