Ay: Haziran 2025

Investing.com – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan geçici dış ticaret datalarına nazaran, 2025 yılı Mayıs ayında ihracat geçen yılın birebir ayına nazaran %2,6 artarak 24,82 milyar dolar oldu. İthalat ise %2,7 artışla 31,46 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucunda, dış ticaret açığı %2,7 artışla 6,65 milyar dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise değişmeyerek %78,9 düzeyinde kaldı.

Enerji ve altın hariç sayılar daha dengeli

Enerji eserleri ve mali olmayan altın hariç tutulduğunda Mayıs ayında ihracat %5’lik artışla 23,20 milyar dolara, ithalat ise %4,3 artışla 25,09 milyar dolara çıktı. Bu kalemler dışındaki dış ticaret açığı 1,89 milyar dolar olarak hesaplandı. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %92,5 düzeyinde gerçekleşti.

Ocak-Mayıs devrinde açık 41 milyar doları geçti

2025 yılı Ocak-Mayıs devrinde ihracat %3,4 artışla 110,90 milyar dolara, ithalat ise %5,8 artışla 152,16 milyar dolara ulaştı. Beş aylık dış ticaret açığı %12,7 oranında artarak 41,26 milyar dolara çıktı. Bu periyot içinde ihracatın ithalatı karşılama oranı 2024’e nazaran gerileyerek %72,9 oldu.

En fazla ihracat Almanya’ya; Çin, ithalatta birinci sırada

Mayıs ayında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke 2,10 milyar dolarla Almanya oldu. Onu sırasıyla Birleşik Krallık (1,52 milyar dolar), ABD (1,51 milyar dolar), İtalya (1,22 milyar dolar) ve Irak (1,12 milyar dolar) takip etti. Bu beş ülke ihracatın %30,1’ini oluşturdu. Ocak-Mayıs periyodunda de Almanya birinci sıradaki yerini korudu.

Mayıs ayında Türkiye, en çok ithalatı 4,32 milyar dolarla Çin’den yaptı. Rusya Federasyonu 3,26 milyar dolarla ikinci, Almanya 2,69 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı. Birinci beş ülke ithalatın %42,8’ini oluştururken, Ocak-Mayıs periyodunda Çin’den 20,13 milyar dolarlık ithalat gerçekleşti.

Ara mallar ithalatın büyük kısmını oluşturdu, İmalat sanayi ihracatın lokomotifi

Mayıs ayında toplam ithalatın %67,6’sı orta mallardan oluştu. Sermaye mallarının hissesi %14,6, tüketim mallarınınki ise %17,7 oldu. Ocak-Mayıs periyodunda ise orta mallarının ithalattaki hissesi %70’e yükseldi.

Mayıs ayında imalat sanayi, toplam ihracatın %95’ini oluşturdu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık kesimi %3, madencilik ve taşocakçılığı ise %1,4 hisseye sahipti. Yılın birinci beş ayında da bu oranlar emsal seviyede gerçekleşti.

Yüksek teknoloji eserleri hudutlu kaldı, Mevsim tesirlerine nazaran ihracat arttı

Mayıs ayında imalat sanayi ihracatında yüksek teknoloji eserlerinin hissesi sırf %4 oldu. Tıpkı ayda ithalatta bu oran %10 düzeyindeydi. Ocak-Mayıs devrinde yüksek teknoloji eserlerinin ihracat hissesi %3,6, ithalattaki hissesi ise %11 olarak belirlendi.

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış datalara nazaran Mayıs ayında ihracat %10,3 artarken, ithalat %5 azaldı. Takvim tesirinden arındırılmış yıllık karşılaştırmada ise ihracat %5,3 artış, ithalat ise %9,2 artış gösterdi.

Özel ticaret sistemine nazaran dış ticaret açığında azalma

Özel ticaret sistemine nazaran Mayıs ayında ihracat %3 artışla 22,66 milyar dolara, ithalat %1,3 artışla 29,32 milyar dolara ulaştı. Bu kapsamda dış ticaret açığı %4,1 azalarak 6,66 milyar dolar oldu. Karşılama oranı ise %77,3 düzeyine yükseldi. Lakin Ocak-Mayıs periyodunda açık %10,9 artarak 41,70 milyar dolara çıktı.

Investing.com — Pazartesi günü açıklanan bilgilere nazaran, Alman perakende satışları Mayıs ayında Nisan ayına kıyasla yüzde 1,6 oranında azaldı.

Bu düşüş, analistlerin beklentileriyle büyük bir tezat oluşturdu. Ankete katılan ekonomistler, ay için yüzde 0,5’lik bir artış öngörmüştü.

Veriler, Avrupa’nın en büyük ekonomisindeki tüketici harcama davranışının ilkbahar devrindeki durumunu gözler önüne seriyor.

Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Kaide ve Şartlar kısmımıza bakın.

Foreks – CHP’de genel liderin değiştiği 2023 kurultayının iptali istemiyle açılan davanın üçüncü duruşması başladı.

Dava duruşması Dışkapı Adliyesi’ndeki Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde gerçekleştiriliyor.

Foreks – Japonya’nın Nikkei 225 pay senedi endeksi, ABD pay senetlerindeki güçlü rallinin akabinde yatırımcı risk iştahının artmasıyla 11 aydan uzun bir müddetin en yüksek düzeyinden kapandı.

Nikkei 225 %0,84 yükselerek 17 Temmuz’dan bu yana en yüksek kapanış düzeyi olan 40.487,39’dan kapandı. Endeks, yatırımcıların üst üste beşinci seansta yükselen endeksin keskin karlarından kar elde etmesiyle evvelki karlarını daralttı.

Topix %0,43 artışla 2.852,84’e yükseldi.

Bir stratejist, ABD pay senetlerinin geçen haftaki yükselişinin ve Fed’in faiz indirimlerine ait umutların yanı sıra Orta Doğu’daki tansiyonun azalmasının yatırımcıların “riske açık” hale gelmesine yardımcı olduğunu söyledi.

CLSA’dan Takeo Kamai, “ABD’nin gümrük tarifesi siyaseti ve jeopolitik risklerin yanı sıra merkez bankalarının siyasetine ait belirsizlikler devam ediyor. Lakin bu yeni bir olağan haline geldi. Nikkei bir sonraki kilometre taşı olan 42.000 düzeyine hakikat ilerleyecek kadar güçlü” dedi.

SoftBank Group %4,32, Tokyo Electron ve çip test ekipmanı üreticisi Advantest her biri %0,6 yükseldi.

Foreks – Nakliye ve lojistik şirketleri, Donald Trump’ın sistemsiz gümrük tarifesi siyasetlerinin düşük ırmak düzeyleriyle birleşerek Avrupa’da koronavirüs pandemisinden bu yana görülen en makus tedarik zinciri tıkanıklığına neden olduğu ikazında bulunuyor.

Mavnalar malları almak için günlerce bekletilirken, konteyner gemileri de uzun bekleyişlerle karşı karşıya kaldı ve Rotterdam, Antwerp ve Hamburg limanlarında yaşanan meselelerin en az birkaç ay daha devam etmesi bekleniyor.

Hollanda merkezli bir denizcilik şirketi olan WEC Lines’ın genel müdürü Caesar Luikenaar, “Tüm büyük merkezler dolup taşıyor” dedi. Luikenaar, Avrupa’daki bir dizi değerli limanın azamî kapasitede çalıştığını söyledi.

Hollanda merkezli lojistik şirketi Euro-Rijn Group’un CEO’su Albert van Ommen, kargo akışlarının beklenmedik bir formda dirençli kaldığı ve işçi kasveti çeken limanları bunalttığı pandemiden bu yana en makus sıkışıklığın yaşandığını düşündüğünü söyledi.

Sorunlar, yakın vakte kadar pek çok şirketin, tarifeli nakliye hizmetlerinin sabit bir vakit çizelgesine nazaran stokları nizamlı olarak yenileyeceğini bilerek en az stok envanteri tutmasına müsaade veren dünya çapındaki lojistik sistemine vurulan son darbe oldu.

Bir Alman lojistik şirketi olan Contargo, mavnaların Antwerp’te konteyner yüklemek için ortalama 66 saat, Rotterdam’da ise 77 saat beklediği konusunda müşterilerini uyardı. Konteynerleri süratli ve verimli bir formda çıkarabilmelerini sağlamak için olağanda mavnalara konteyner terminallerinde yükleme yapmaları için sabit vakit dilimleri sunulur.

https://www.ft.com/content/2d155bde-5c99-4829-a2d2-1e8c289f083b

Investing.com — Fransa hükümeti pazartesi günü, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) nükleer enerji denetleme kurumu liderine yönelik “tehditler” olarak nitelendirdiği açıklamaları kınadı. Ayrıyeten İran’a, UAEK çalışanının İran topraklarındaki güvenliğini garanti etme davetini yineledi.

Bu açıklama, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin cuma günü Tahran’ın UAEK liderinin İran nükleer tesislerine yönelik ziyaret taleplerini reddedebileceğini belirtmesinin ardından geldi.

UAEK Başkanı Rafael Grossi’nin pazar günü yaptığı açıklamada, İran’ın birkaç ay içinde zenginleştirilmiş uranyum üretebileceği belirtildi.

Bu açıklama, Tahran’ın nükleer programını yok etmeyi amaçlayan ABD hücumlarının aktifliği konusunda soru işaretleri yaratıyor.

İran ile UAEK ortasındaki gerginlikler, İran’ın nükleer kapasitesi ve ülkenin nükleer faaliyetlerinin bağımsız doğrulamasına müsaade verme konusundaki istekliliği hakkında milletlerarası tasalar artarken devam ediyor.

Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.

Investing.com — Goldman Sachs, perakende trafiğindeki yavaşlama ve yılın ikinci yarısı için kuvvetli görünümü münasebet göstererek Moncler SpA (BIT:MONC) payını “nötr”e düşürdü.

Analist Louise Singlehurst şöyle belirtti: “Moncler’in uzun vadeli büyüme beklentileri sağlam kalsa da, kısa vadeli momentum zayıflıyor.”

Bu düşüş, bilhassa tüketici trafiğinde lüks perakende kesiminde daha geniş bir yumuşama belirtilerini takip ediyor.

Singlehurst, Moncler’in 2025’in ikinci yarısındaki performansının, yıllık bazda güçlü karşılaştırmalardan muhtemelen etkileneceğini vurguladı.

Geçen yılın birebir devrinde şirket, Moncler Genius aktifliğinin takviyesiyle Çin anakarasında çift haneli büyüme kaydetmişti.

Goldman Sachs artık Moncler’in faiz ve vergi öncesi yararlarının 2024 ile 2027 ortasında yıllık bileşik büyüme oranının, evvelki iddia olan +%5’ten düşüşle +%2 olacağını öngörüyor.

Aracı kurum, 2025’in ikinci çeyreği için Moncler markası gelir kestiriminin piyasa beklentisinin %8 altında olduğunu belirtiyor.

Revize edilen iddialara nazaran, çeyrekte perakende gelirlerinin %4 düşmesi bekleniyor.

Düşürülen görünüme karşın, değerleme tarihî ortalamalara paralel kalmaya devam ediyor. Güncellenmiş projeksiyonlara nazaran Moncler, COVID-19 devri hariç şirketin 10 yıllık ortalamasına denk gelen 21x 2026 fiyat-kazanç oranıyla süreç görüyor.

Singlehurst, Moncler için yapısal büyüme anlatısının değişmediğini yineledi fakat payın şu anda üstün performans göstermesi için net bir katalizörden mahrum olduğunu söyledi.

Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.

Investing.com — Avrupa payları Pazartesi günü yeni haftaya olumlu bir başlangıç yaptı. ABD Başkanı Donald Trump’ın 9 Temmuz gümrük vergisi son tarihi yaklaşırken daha fazla ticaret muahedesi umutları yükseldi.

Türkiye saatiyle 10.05’te Almanya’daki DAX endeksi %0,5, Fransa’daki CAC 40 %0,2 ve İngiltere’deki FTSE 100 %0,1 yükseldi.

Ticaret iyimserliği hassaslığı artırdı

Avrupa’daki olumlu başlangıç, gece boyunca Asya-Pasifik piyasalarında görülen misal hassaslığın akabinde geldi. Bu durum, ABD’nin geçen ay Cenevre görüşmelerinde ana çizgileri belirlenen kaideleri sonuçlandırarak Çin ile bir ticaret muahedesi imzaladığını duyurmasıyla oluşan iyimserliği sürdürdü.

Bununla birlikte, Kanada Pazartesi günü Dijital Hizmetler Vergisi’ni kaldıracağını açıkladı. Bu karar, ABD ile ticaret ve güvenlik müzakerelerinin yine başlamasının önünü açtı. Her iki taraf da 21 Temmuz’a kadar bir anlaşma imzalamayı hedefliyor.

Maliye Bakanı François-Philippe Champagne, hükümetin 30 Haziran’daki DST tahsilatını durduracağını ve Kanada’da faaliyet gösteren büyük çok uluslu teknoloji şirketlerini amaç alan Dijital Hizmetler Vergisi Yasası’nı yürürlükten kaldırmak için yasa tasarısı sunacağını söyledi.

2020’de tanıtılan vergi, Washington tarafından daha geniş ticaret görüşmelerinin önündeki değerli bir pürüz olarak görülüyordu.

Avrupa’ya dönecek olursak, Bloomberg geçen hafta sonlarında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in kapalı kapılar gerisinde yapılan bir tepede AB önderlerine, her iki tarafta da değerli tarifelerin yürürlüğe gireceği 9 Temmuz tarihinden evvel bir mutabakat sağlanabileceğine inandığını söylediğini bildirdi.

O tarihe kadar bir muahedeye varılmazsa, ABD neredeyse tüm AB eserlerine %50 gümrük vergisi uygulamayı planlıyor. Avrupa Birliği ise kendi karşı tedbirler paketini uygulamaya hazırlanıyor.

Alman perakende satışları Mayıs’ta düştü

Bir ticaret savaşının ziyanlı tesirlerinden kaçınma muhtaçlığı, Pazartesi günü erken saatlerde açıkça görüldü. Alman perakende satışları Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran %1,6 düştü. Bu durum, euro bölgesinin en büyük iktisadında tüketicilerin hala zorlandığını gösteriyor.

Veriler ayrıyeten, Çin’in imalat bölümünün Haziran ayında beklenenden daha hafif bir tempoda daraldığını gösterdi. Yerli üreticiler zayıf dış talep ve yüksek ABD ticaret tarifeleriyle gayret etmeye devam ediyor.

Japonya’da ise bilgiler, fabrika üretiminin Mayıs ayında beklentilerin çok altında büyüdüğünü gösterdi. Bu durum, öncelikle arabalara uygulanan ABD tarifelerinden kaynaklanan zayıf dış talepten kaynaklanıyor.

Avrupa’ya dönecek olursak, yatırımcılar ayrıyeten Alman ve İtalyan TÜFE bilgilerini de takip edecek. Euro Bölgesi enflasyonu Mayıs ayında yıllık bazda %1,9’a geriledi. Bu oran, Nisan ayındaki %2,2’den ve AMB’nin %2 amacının altında kaldı.

Haziran ayında faiz oranlarını 25 baz puan düşürmesine rağmen, AMB Başkanı Christine Lagarde şaşırtıcı derecede şahin bir ton benimsedi. Lagarde, faiz indirimi döngüsünün sonuna yaklaşıldığını yahut halihazırda tamamlanmış olabileceğini belirtti.

Polar Capital kârda artış gördü

Kurumsal dalda, Polar Capital (LON:POLR) 31 Mart’ta sona eren mali yıl için temel faaliyet kârında %27’lik bir artış bildirdi. Varlık yöneticisi, ortalama idare altındaki varlıkların %17 arttığını ve bunun net idare fiyatlarını yükseltmeye yardımcı olduğunu belirtti.

Ham petrol düşüşte

Ham petrol fiyatları Pazartesi günü düştü. Orta Doğu’daki jeopolitik risklerin azalması ve Ağustos ayında OPEC+ üretim artışı beklentisi fiyatları baskıladı.

Türkiye saatiyle 10.05’te Brent vadeli süreçleri %0,4 düşüşle varil başına 66,53 dolar ve ABD Batı Teksas ham petrol vadeli süreçleri %0,6 düşüşle varil başına 65,12 dolar düzeyinde süreç gördü.

Her iki gösterge de geçen hafta Mart 2023’ten bu yana en büyük haftalık düşüşü kaydetti. Lakin Haziran ayını %5’in üzerinde ikinci ardışık aylık yararla tamamlamaya hazırlanıyorlar.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve müttefikleri (OPEC+) 6 Temmuz’da toplanacak. Kümenin Nisan ayında üretim kesintilerini azaltmaya başlamasından bu yana beşinci aylık üretim artışına karar vermesi bekleniyor.

Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.

Investing.com – JPMorgan (NYSE:JPM), analog yarı iletken alanındaki uygunlaşan eğilimleri ve beklenenden daha yeterli ikinci çeyrek sonuçları beklentisini münasebet göstererek STMicroelectronics NV (EPA:STMPA) ve Infineon Technologies (ETR:IFXGn) şirketlerini Olumlu Katalizör İzleme listesine aldı.

JPMorgan, STMicro için bilhassa Çin’de sipariş faaliyetlerinin toparlanma belirtileri gösterdiği mikrodenetleyici (MCU) pazarındaki dönüşü vurguluyor.

Banka, STMicro’nun MCU gelirinin 2025’in birinci çeyreğinde, 2023’ün ikinci çeyreğindeki tepesinden yarı yarıya düştüğünü belirtiyor. Bu segmentteki envanter düzeltmesi hafifledikçe, JPMorgan analistleri daha erken bir toparlanma potansiyeli görüyor.

Analistler şöyle yazdı: “Tahminlerimiz aslında 4Ç25’te gelirde bir toparlanmayı fiyatlandırıyordu, lakin bu notta 3Ç25’teki varsayımlarımızı de yükselttik.” Onların kestirimi şu anda 2025 tam yıl (FY25) geliri için Bloomberg konsensüsünün %5, EBIT için ise %32 üzerinde bulunuyor.

İyileşen görünüme karşın JPMorgan, tarife ile ilgili riskleri ve son devirdeki talebin kısa vadeli öne çekme tesirlerinin sonucu olabileceği mümkünlüğünü işaret ederek STMicro için Nötr derecelendirmesini koruyor.

Infineon da Ağustos başında açıklanacak mali üçüncü çeyrek sonuçları öncesinde Olumlu Katalizör İzleme listesine alındı. JPMorgan, şirketin tarife telaşlarına bağlı olarak iddialarda daha evvel yapılan kesintileri bilakis çevirerek rehberliğini yükselteceğini bekliyor.

Analistler şöyle dedi: “Infineon, FY25 için tarifelerden gelire yaklaşık 400 milyon avro potansiyel negatif tesir nedeniyle bir kesinti içeren bir rehberlik verdi. Infineon’un rakiplerinden hiçbiri tarifelerden bu olumsuz etkiyi görmedi ve bu nedenle Infineon’un Ağustos başında rehberlik verdiğinde bu etkiyi görmesi pek muhtemel değil.”

Analistler, Infineon’un Eylül çeyreği rehberliğinde daha evvel çıkarılan geliri yine ekleyeceğini, böylelikle şirketin hem 3. çeyrek hem de tam yıl FY25 için mevcut piyasa beklentilerinin üzerinde rehberlik verebileceğini öngörüyor.

JPMorgan kendi modelinde bu 400 milyon avroyu tekrar ekledi. Bu da Eylül çeyreği gelir iddiasını konsensüsün %5,8 üzerine, 2025 tam yıl gelirini ise %1,4 daha yükseğe taşıdı.

Segment sonuçlarının çeyrek için konsensüsün %15,7 üzerinde, yıl için ise %2,5 üzerinde olacağı varsayım ediliyor.

Analistler, son devirde görülen yine stok oluşturma belirtilerinin ve yarı iletken sermaye ekipmanına yönelik azalan olumsuz görüşün, bilhassa piyasa yaklaşan yararları beklerken, daha geniş manada analog yarı iletkenlere yakın vadede üst istikametli potansiyel sunabileceğine inanıyor.

Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.

Investing.com – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Mayıs ayına ait işgücü istatistiklerini yayımladı. Mevsim tesirinden arındırılmış bilgilere nazaran işsizlik oranı %8,4’e düşerken, istihdam oranı %49’a yükseldi. Genç nüfusta işsizlik oranı ise %15,4 olarak kaydedildi. Bayanlar, tüm göstergelerde erkeklere kıyasla daha olumsuz bir tablo çizdi.

İşsiz sayısı 69 bin azaldı, oran %8,4’e geriledi

TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran, 15 yaş ve üzerindeki bireylerde işsiz sayısı Mayıs 2025’te bir evvelki aya nazaran 69 bin kişi azalarak 2 milyon 972 bin kişi oldu. Böylelikle mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı 0,2 puanlık düşüşle %8,4 düzeyine geriledi.

İşsizlik oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde erkeklerde %6,5, bayanlarda ise %11,9 olarak hesaplandı. Bu fark, bayanların işgücü piyasasında karşı karşıya kaldığı yapısal eşitsizliklerin devam ettiğini gösterdi.

İstihdam edilenlerin sayısı arttı, oran %49’a yükseldi

İstihdam edilenlerin sayısı Mayıs ayında 100 bin kişi artarak 32 milyon 519 bine ulaştı. Mevsim tesirinden arındırılmış istihdam oranı ise 0,1 puanlık artışla %49 olarak gerçekleşti. Bu gelişme, istihdam piyasasında hudutlu da olsa bir güzelleşmeye işaret etti.

İstihdam oranı erkeklerde %66,3 olurken bayanlarda %32,2 düzeyinde kaldı. Erkeklerle bayanlar ortasındaki bu fark, bayanların iş hayatına iştirakindeki pürüzlerin sürdüğünü ortaya koydu.

İşgücüne katılma oranı sabit kaldı: %53,5

İşgücü, Mayıs 2025’te bir evvelki aya nazaran 31 bin kişi artarak 35 milyon 491 bin bireye yükseldi. Lakin işgücüne katılma oranı birebir düzeyde kalarak %53,5 olarak ölçüldü. Bu oran, iş piyasasına iştirakte bariz bir değişiklik yaşanmadığını gösterdi.

Cinsiyete nazaran işgücüne katılma oranı erkeklerde %70,9 iken bayanlarda sadece %36,5 oldu. Bayanların işgücüne iştirakinin düşük seyretmesi, ekonomik ve toplumsal siyasetlerin bu alanda daha faal uygulanması gerektiğine işaret etti.

Genç işsizlik oranı %15,4 oldu, bayan gençlerde oran %23,5’e çıktı

15-24 yaş kümesini kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı Mayıs ayında 0,3 puan azalarak %15,4’e geriledi. Bu oran, her ne kadar düşüş gösterse de genç işsizliğin hâlâ yüksek düzeylerde olduğunu ortaya koydu.

Genç erkeklerde işsizlik oranı %11 olarak ölçülürken, genç bayanlarda bu oran %23,5’e çıktı. Bayan gençlerdeki yüksek işsizlik oranı, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gençler ortasında da derinleştiğini gösterdi.

Ortalama fiili çalışma mühleti 42,7 saate yükseldi

İstihdam edilenlerden referans devirde iş başında olanların haftalık ortalama fiili çalışma müddeti 0,6 saatlik artışla 42,7 saat oldu. Bu data, çalışanların fiili olarak daha uzun müddet işte kaldığını gösterdi.

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış bu ortalama, iş gücü piyasasında üretkenliğin yahut iş yükünün arttığına dair bir işaret olarak değerlendirildi.

Atıl işgücü oranı %31’a geriledi

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı Mayıs ayında 1,1 puanlık azalışla %31 düzeyine düştü. Bu oran, bir evvelki aya kıyasla işgücü piyasasında toparlanma eğiliminin güçlendiğini gösterdi.

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %20,7 olurken, işsiz ve potansiyel işgücünün birleşik oranı %20,2 olarak kestirim edildi. Bu oranlar, iş gücü piyasasında hâlâ büyük bir atıl kapasite bulunduğuna işaret etti.

Foreks – Mayıs ayında 50 baz puanının altında olumsuz bir görünüm arz eden SAMEKS Bileşik Endeksinin eğilimi Haziran ayında yükselişe geçti lakin gerçek bölüme yönelik dingin imaj yılın 2’nci çeyreğinde de devam etti.

MÜSİAD’ın çalışmasına nazaran, her iki bölüme yönelik satın alımların ivme kazanmasının yanı sıra sanayi dalında yeni siparişlerin ve üretimin gözle görünür bir halde artması; talep şartlarındaki artmanın hissedildiğine işaret etti. Hizmet dalında ise iş hacminin ve istihdamın evvelki aya nazaran azaldığı görüldü.

Açıklamada şöyle denildi:

“2025 yılı Haziran ayında mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir evvelki aya nazaran 0,2 puan artarak 46,3 düzeyine yükselmiştir.

Bu devirde Hizmet Dalı SAMEKS Endeksinde aylık bazda 0.4 puan azalmış ve 47,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. Sanayi Kesimi SAMEKS Endeksi ise evvelki aya nazaran 2,8 puanlık artış kaydederek 46,5 düzeyine yükselmiştir.

Hizmet dalına yönelik iş hacminde kaydedilen daralma bu devirde de sürerken, durağan manzara de devam etmiştir. Sanayi dalında ise yeni siparişlerin, üretimin ve girdi alımlarının artış eğilimini sürdürmesi bileşik endeks seyrinin istikrarda kalmasında belirleyici olmuştur.

Böylece 46,3 puanla referans bedelin altındaki seyrini sürdüren mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, ekonomik aktivitedeki durağanlığın Haziran ayında da devam ettiğine işaret etmiştir.

Sanayi Bölümü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış Sanayi Bölümü SAMEKS Endeksi, 2025 yılı Haziran ayında, bir evvelki aya nazaran 2,8 puanlık artış kaydederek 46,5 düzeyine yükselmiştir.

Önceki aya nazaran 6,9 puan artarak 45,3 düzeyine yükselen yeni siparişler, endeks genelinde kaydedilen ivme artışının başat faktörü olmuştur. Aylık bazda 3,5 puan artan girdi alımları alt endeksi de 51,9 puana yükselerek artış kaydetmiş ve referans bedel üzerindeki seyrini sürdürmüştür.

Bu gelişmeler sonucunda üretim alt endeksi, 5,5 puan artış kaydederek 49,1 düzeyiyle yükseliş görünümünü sürdürmüştür.

6,4 puan azalarak 38,9 düzeyine gerileyen son mal stoku alt endeksi de Haziran ayına ait olumsuz manzara arz eden değişken olurken, 2,8 puanlık azalışla 47,1 düzeyine düşen tedarikçilerin teslimat müddeti alt endeksinde ise gerileme kaydedilmiştir.

Sektöre ait istihdam alt endeksi ise aylık bazda 0,1 puan azalış kaydederek 43,3’lük düzeyiyle emek talebinin daralmaya devam ettiğine işaret etmiştir.

Bu gelişmeler sonucunda 46,5 puanla tekrar artış ivmesine geçen Sanayi Dalı SAMEKS Endeksi, 2025 yılı ikinci çeyreğine ait gelişmeye açık bir imaj arz etmiştir.

Hizmet Dalı SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış Hizmet Kesimi SAMEKS Endeksi, 2025 yılı Haziran ayında evvelki aya nazaran 0,4 puan azalmış ve 47,6 düzeyine gerilemiştir.

Bu devirde girdi alımları evvelki aya nazaran 7,6 puan artmış ve 58,6 puanla referans kıymetin üzerinde gerçekleşmiştir.

Önceki aya nazaran 0,7 puan artarak 48,7 düzeyine yükselen son mal stoku alt endeksi ve 1,8 puan artarak 47,2 düzeyinde gerçekleşen tedarikçilerin teslimat müddeti alt endeksi; hizmet kesimine ait öbür olumlu göstergeler olmuştur.

Bu gelişmelere bağlı olarak 1 puan azalarak 42 düzeyine gerileyen iş hacmi alt endeksi de referans bedel altındaki seyrini Haziran ayında da sürdürmüştür.

Sektöre ait emek talebinde Mayıs ayında gözlenen azalış bu devirde de devam etmiş ve evvelki aya nazaran 1,7 puan azalan istihdam alt endeksi 45,9 puana gerilemiştir.

Böylece mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış Hizmet Kesimi SAMEKS Endeksi, referans paha altında kalarak durağan imajını sürdürmüştür.”

Foreks –

Foreks – ABD Başkanı Donald Trump, Obama periyodunda yapılanları yapmadığını ve İran’a hiçbir şey teklif etmediğini söyledi.

Truth Social’dan açıklama yapan Trump, “Sahte Demokrat Senatör Chris Coons’a söyleyin, “Nükleer Silaha Giden Yol” isimli aptal KOEP (ki artık müddeti dolmuştur!) kapsamında onlara milyarlarca dolar ödeyen Obama’nın tersine, İran’a HİÇBİR ŞEY teklif etmiyorum ve Nükleer Tesislerini büsbütün İPTAL ettiğimiz için onlarla konuşmuyorum bile” dedi

Foreks – Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran; 15 ve daha üst yaştaki bireylerde işsiz sayısı 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran 69 bin kişi azalarak 2 milyon 972 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,2 puan azalarak %8,4 düzeyinde gerçekleşti.

TÜİK’ten yapılan açıklamaya nazaran, işsizlik oranı erkeklerde %6,5 iken bayanlarda %11,9 olarak varsayım edildi.

Mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı, Mayıs 2023 – Mayıs 2025

Mevsim tesirinden arındırılmış istihdam oranı %49,0 oldu

İstihdam edilenlerin sayısı 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran 100 bin kişi artarak 32 milyon 519 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puan artarak %49,0 oldu. Bu oran erkeklerde %66,3 iken bayanlarda %32,2 olarak gerçekleşti.

Mevsim tesirinden arındırılmış istihdam oranı, Mayıs 2023 – Mayıs 2025

Mevsim tesirinden arındırılmış işgücüne katılma oranı %53,5 olarak gerçekleşti

İşgücü 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran 31 bin kişi artarak 35 milyon 491 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise tıpkı düzeyde kalarak %53,5 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %70,9 iken bayanlarda %36,5 oldu.

Genç nüfusta mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı %15,4 oldu

15-24 yaş kümesini kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir evvelki aya nazaran 0,3 puan azalarak %15,4 oldu. Bu yaş kümesinde işsizlik oranı; erkeklerde %11,0, bayanlarda ise %23,5 olarak iddia edildi.

Mevsim tesirinden arındırılmış temel işgücü göstergeleri, 15+ yaş, Mayıs 2025

Tablodaki sayılar yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.

Mevsimsel tesirlerden arındırma prosedürü gereği geçmiş aylara ait iddialar revize edilerek yayımlanmaktadır.

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma müddeti 42,7 saat oldu

İstihdam edilenlerden referans devrinde işbaşında olanların, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma mühleti 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran 0,6 saat artarak 42,7 saat olarak gerçekleşti.

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma mühleti, Mayıs 2023 – Mayıs 2025

(Saat)

Mevsim tesirinden arındırılmış atıl işgücü oranı %31,0 oldu

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran 1,1 puan azalarak %31,0 oldu. Vakte bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %20,7 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı %20,2 olarak kestirim edildi.

Mevsim tesirinden arındırılmış işgücüne ait tamamlayıcı göstergeler, Mayıs 2023 – Mayıs 2025

Foreks – Mayıs ayında dış ticaret açığı bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %2,7 artarak 6 milyar 468 milyon dolardan, 6 milyar 645 milyon dolara yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen süreksiz dış ticaret bilgilerine nazaran; ihracat 2025 yılı Mayıs ayında, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %2,6 artarak 24 milyar 817 milyon dolar, ithalat %2,7 artarak 31 milyar 462 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mayıs ayında %78,9 iken, 2025 Mayıs ayında %78,9 oldu.

Genel ticaret sistemine nazaran ihracat 2025 yılı Ocak-Mayıs devrinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran %3,4 artarak 110 milyar 904 milyon dolar, ithalat %5,8 artarak 152 milyar 160 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Aylara nazaran dış ticaret, Mayıs 2025

  Mayıs ayında güç eserleri ve altın hariç ihracat %5,0, ithalat %4,3 arttı   

Enerji eserleri ve mali olmayan altın hariç ihracat, 2025 Mayıs ayında %5,0 artarak 22 milyar 87 milyon dolardan, 23 milyar 197 milyon dolara yükseldi.

Mayıs ayında güç eserleri ve mali olmayan altın hariç ithalat %4,3 artarak 24 milyar 51 milyon dolardan, 25 milyar 90 milyon dolara yükseldi.

Enerji eserleri ve nakdî olmayan altın hariç dış ticaret açığı Mayıs ayında 1 milyar 893 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi %4,7 artarak 48 milyar 287 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kelam konusu ayda güç ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %92,5 oldu.

         İhracat gelişim suratı, Mayıs 2025                                     İthalat gelişim suratı, Mayıs 2025

Dış ticaret açığı Mayıs ayında %2,7 arttı

Mayıs ayında dış ticaret açığı bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %2,7 artarak 6 milyar 468 milyon dolardan, 6 milyar 645 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mayıs ayında %78,9 iken, 2025 Mayıs ayında %78,9 oldu.

Dış ticaret açığı Ocak-Mayıs devrinde %12,7 arttı

Ocak-Mayıs periyodunda dış ticaret açığı %12,7 artarak 36 milyar 615 milyon dolardan, 41 milyar 257 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Ocak-Mayıs periyodunda %74,5 iken, 2025 yılının birebir periyodunda %72,9’a geriledi.

İhracat, ithalat ve dış ticaret istikrarı, Mayıs 2025

  Mayıs ayında imalat endüstrinin toplam ihracattaki hissesi %95,0 oldu

Ekonomik faaliyetlere nazaran ihracatta, 2025 Mayıs ayında imalat endüstrinin hissesi %95,0, tarım, ormancılık ve balıkçılık bölümünün hissesi %3,0, madencilik ve taşocakçılığı bölümünün hissesi %1,4 oldu.

Ocak-Mayıs periyodunda ekonomik faaliyetlere nazaran ihracatta imalat endüstrinin hissesi %94,1, tarım, ormancılık ve balıkçılık dalının hissesi %3,7, madencilik ve taşocakçılığı dalının hissesi %1,6 oldu.

Mayıs ayında orta mallarının toplam ithalattaki hissesi %67,6 oldu

Geniş ekonomik kümeler sınıflamasına nazaran ithalatta, 2025 Mayıs ayında orta mallarının hissesi %67,6, sermaye mallarının hissesi %14,6 ve tüketim mallarının hissesi %17,7 oldu.

İthalatta, 2025 Ocak-Mayıs periyodunda orta mallarının hissesi %70,0, sermaye mallarının hissesi %13,7 ve tüketim mallarının hissesi %16,0 oldu.

  Sektörlere nazaran dış ticaret, Mayıs 2025

  Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu

Mayıs ayında ihracatta birinci sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 2 milyar 96 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 523 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 511 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 221 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 119 milyon dolar ile Irak takip etti. Birinci 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %30,1’ini oluşturdu.

Ocak-Mayıs devrinde ihracatta birinci sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 9 milyar 188 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 6 milyar 899 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 6 milyar 641 milyon dolar ile ABD, 5 milyar 591 milyon dolar ile İtalya ve 4 milyar 874 milyon dolar ile Irak takip etti. Birinci 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %29,9’unu oluşturdu.  

İthalatta birinci sırayı Çin aldı

İthalatta Çin birinci sırayı aldı. Mayıs ayında Çin’den yapılan ithalat 4 milyar 315 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 261 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 2 milyar 687 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 670 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 517 milyon dolar ile İsviçre izledi. Birinci 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %42,8’ini oluşturdu.

Ocak-Mayıs periyodunda ithalatta birinci sırayı Çin aldı. Çin’den yapılan ithalat 20 milyar 126 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 18 milyar 391 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 11 milyar 944 milyon dolar ile Almanya, 6 milyar 886 milyon dolar ile İtalya, 6 milyar 792 milyon dolar ile ABD izledi. Birinci 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %42,2’sini oluşturdu.

         Ülkelere nazaran ihracat, Mayıs 2025                                                        Ülkelere nazaran ithalat, Mayıs 2025

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış seriye nazaran ihracat %10,3 arttı

Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış seriye nazaran; 2025 Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran ihracat %10,3 artarken, ithalat %5,0 azaldı. Takvim tesirlerinden arındırılmış seriye nazaran ise; 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran ihracat %5,3, ithalat %9,2 arttı.

Yüksek teknolojili eserlerin imalat sanayi ihracatı içindeki hissesi %4,0 oldu

Teknoloji yoğunluğuna nazaran dış ticaret bilgileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi eserlerini kapsamaktadır. Mayıs ayında ISIC Rev.4’e nazaran imalat sanayi eserlerinin toplam ihracattaki hissesi %95,0’dır. Yüksek teknoloji eserlerinin imalat sanayi eserleri ihracatı içindeki hissesi %4,0’dır. Ocak-Mayıs periyodunda ISIC Rev.4’e nazaran imalat sanayi eserlerinin toplam ihracattaki hissesi %94,1’dir. Ocak-Mayıs periyodunda yüksek teknoloji eserlerinin imalat sanayi eserleri ihracatı içindeki hissesi %3,6’dır.

Mayıs ayında imalat sanayi eserlerinin toplam ithalattaki hissesi %84,2’dir. Yüksek teknoloji eserlerinin imalat sanayi eserleri ithalatı içindeki hissesi %10,0’dır. Ocak-Mayıs periyodunda imalat sanayi eserlerinin toplam ithalattaki hissesi %79,9’dur. Ocak-Mayıs periyodunda yüksek teknoloji eserlerinin imalat sanayi eserleri ithalatı içindeki hissesi %11,0’dır.  

Teknoloji yoğunluğuna nazaran imalat sanayi eserleri dış ticareti, Mayıs 2025

Özel ticaret sistemine nazaran ihracat 2025 yılı Mayıs ayında 22 milyar 658 milyon dolar oldu

Özel ticaret sistemine nazaran, 2025 yılı Mayıs ayında, ihracat bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %3,0 artarak 22 milyar 658 milyon dolar, ithalat %1,3 artarak 29 milyar 320 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Mayıs ayında dış ticaret açığı %4,1 azalarak 6 milyar 947 milyon dolardan, 6 milyar 662 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mayıs ayında %76,0 iken, 2025 Mayıs ayında %77,3’e yükseldi.

İhracat 2025 yılı Ocak-Mayıs periyodunda 100 milyar 965 milyon dolar oldu

Özel ticaret sistemine nazaran ihracat, 2025 yılı Ocak-Mayıs devrinde, bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran %4,0 artarak 100 milyar 965 milyon dolar, ithalat %5,9 artarak 142 milyar 660 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Mayıs periyodunda dış ticaret açığı %10,9 artarak 37 milyar 608 milyon dolardan, 41 milyar 695 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Ocak-Mayıs devrinde %72,1 iken, 2025 yılının birebir devrinde %70,8’e geriledi.

Özel ticaret sistemine nazaran dış ticaret, Mayıs 2025

Foreks – H-ÜFE 2025 yılı Mayıs ayında bir evvelki aya nazaran %2,37 artış, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran %21,42 artış, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %38,16 artış ve on iki aylık ortalamalara nazaran %48,65 artış gösterdi.

H-ÜFE değişim oranları(%), Mayıs 2025 

H-ÜFE yıllık değişim oranı(%), Mayıs 2025

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya nazaran, H-ÜFE ulaştırma ve depolama hizmetlerinde yıllık %31,33 arttı

Bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %31,33 artış, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %38,38 artış, bilgi ve bağlantı hizmetlerinde %46,69 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %43,04 artış, mesleksel, bilimsel ve teknik hizmetlerde %48,69 artış, idari ve takviye hizmetlerde %43,68 artış gerçekleşti.

H-ÜFE yıllık değişim oranları (%), Mayıs 2025

Sektörlere nazaran H-ÜFE yıllık değişim oranları (%), Mayıs 2025

H-ÜFE ulaştırma ve depolama hizmetlerinde aylık %1,33 arttı

Bir evvelki aya nazaran, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %1,33 artış, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %4,13 artış, bilgi ve irtibat hizmetlerinde %1,02 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %7,41 artış, mesleksel, bilimsel ve teknik hizmetlerde %1,12 artış, idari ve takviye hizmetlerde %3,80 artış gerçekleşti.

H-ÜFE aylık değişim oranları (%), Mayıs 2025

Sektörlere nazaran H-ÜFE aylık değişim oranları (%), Mayıs 2025

Foreks – Yapay zekâ alanındaki araştırma ve geliştirme yatırımlarına sürat veren Akbank (IS:AKBNK), üretken yapay zekâ tahlilleriyle kesime öncülük ediyor. Banka, 2024 yılında bankacılık alanındaki deneyimini yapay zekâ teknolojileri alanındaki gücü ile bir ortaya getirerek, bankacılık eser ve süreçleri üzerine uzmanlaşmış bir “büyük lisan modeli” (LLM) tahliline imza atmıştı. Büyük lisan modelleri temelli tahlillerde derinleşen Akbank, bu teknolojiyi operasyonel süreçlerinden müşteri bağlantısına kadar birçok alanda kullanarak bankacılık hizmetlerinde ek sürat, verimlilik ve kalite artışı sağlıyor.

Yapay zekânın bankacılığın geleceğini şekillendiren bir yetkinlik olduğunu vurgulayan Akbank, Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Gökçay; “Yapay zekâ alanındaki yatırımlarımızı geleceğin bankacılığını şekillendirme vizyonumuzla yürütüyoruz. Büyük lisan modelleri alanında geçen yıl attığımız adımların akabinde, teknolojik altyapı ve tahlillerimizi hem genişlettik hem de derinleştirdik. Yeni GPU kümemiz, daima yenilenen şimdiki modellerimiz ve artan muvaffakiyet oranlarımız, bankacılıkta yapay zekâyı destekleyici bir ögenin ötesine taşıyor; iş üreten, karar veren ve uçtan uca güvenlik ve güvenilirlik sağlayan bir yetkinlik haline dönüştürüyor” dedi.

Bankacılık Hizmetlerinde Büyük Lisan Modelleriyle Yeni Bir Dönem

Akbank, açık kaynaklı modeller üzerine yaptığı araştırma ve geliştirme çalışmaları ve yatırımlarıyla son bir yılda doküman sürece süreçlerinde kritik kazanımlar sağladı. Daha evvel desteklenmeyen evrak ve talimat tipleri yüksek doğrulukla çalışan yeni modeller ile sisteme entegre edildi ve el yazılarını anlamlandırabilen yapay zekâ tahlilleri oluşturuldu. Bu gelişmeler sonucunda, yapay zekâ ile işlenen doküman çeşitliliği artırılırken, yapay zekâ ile anlamlandırılan ve insan eli değmeden otomatik olarak gerçekleştirilen süreç sayısında %75 artış sağlandı. Böylelikle, müşteri ve iş ortaklarından gelen aylık 1.3 milyon yazılı talep, büyük lisan modeli tabanlı sistemler aracılığıyla sınıflandırılıyor, anlamlandırılıyor ve işleniyor. Evrak çeşitliliği ve hacminde yaşanan artışa karşın, yapılan ARGE çalışmaları sonucunda anlamlandırma ve gerçek çıkarım oranlarında %15’lik artış sağlandı ve otomasyon muvaffakiyetim oranı %80’i aştı. 

Akbank, yapay zekâ dayanaklı süreçler sayesinde daha süratli, daha verimli ve daha kapsamlı hizmet sunma gayesiyle ilerlemeye devam ediyor.

Araştırma Odaklı Üretken Yapay Zekâ Ekosistemi ile Yenilikçi Çözümler

Akbank, bu başarıyı daima güncellediği yapay zekâ altyapısı ve araştırma süreçleriyle destekliyor. Nizamlı olarak açık kaynak modelleri tahlil eden yapay zekâ araştırma grubu, uygun ölçekli açık kaynak kodlu modelleri ARGE sürecine dahil ediyor. Seçilen modeller, yüzbinlerce bankacılık dokümanı ve özel bilgi setleriyle kullanım emeline uygun ve bankacılığa özel olarak eğitiliyor. Lisan kabiliyetlerinin artırılması gereken modeller ise ince ayar Türkçe eğitimine alınıyor. Böylelikle muvaffakiyet performansı yüksek ve stabil, birebir vakitte süratli cevap üretebilen modeller, bankacılık üretken yapay zekâ tahlillerine entegre ediliyor. 

Akbank’ın gelecek devir amaçları ortasında, üretken yapay zekâ teknolojilerini daha fazla iş alanına entegre etmek, altyapı gücünü daha da artırmak ve elde edilen katma kıymeti hem çalışanlarına hem de müşterilerine daha geniş ölçekte bir bedel sağlayarak yansıtmak yer alıyor.

Foreks – Japonya’nın baş müzakerecisi olan Ekonomi Bakanı Ryosei Akazawa, bir taraftan ulusal çıkarları savunurken başka taraftan muahedeye varmak için ABD ile çalışmaya devam edeceğini söyledi.

Akazawa, “Bu sefer Bessent’le tanışamadığım için talihsizdim.Çalışma seviyesindeki görüşmelerin sonuçlarına nazaran bakanlar seviyesindeki görüşmelerin takvimini belirleyeceğiz.  9 Temmuz’un müzakerelerde bir dönüm noktası olduğuna kuşku yok” dedi.

Japonya, ABD ile devam eden ticaret görüşmelerinde kritik bir son tarihe yaklaşırken ABD’nin önerdiği %25’lik araba tarifelerine karşı çıkıyor.

Akazawa,”Otomobillere uygulanan %25’lik gümrük vergisinin devamı değerli ziyanlara yol açacaktır” diye konuştu

Foreks – BIST 100 endeksi güne 47,97 puan artışla 9452,86 puandan başladı.

ForInvest Haber anketine nazaran BIST 100 endeksinin güne 27,23 puan artışla başlaması bekleniyordu.

ForInvest Haber’in BIST100 endeksi açılış anketinde en yakın iddiası 47,7 puan ile Gedik Yatırım/Umay Ezgi Budak Döner yaptı.

Ankette 2. en yakın iddiası 49,2 puan ile Halk Yatırım/Berker Altu yaptı.

Ankette 3. en yakın varsayımı 45,1 puan ile A1 Capital/Muhammed Bozkuş yaptı.

Bugün düzenlenen ForInvest Haber BIST 100 endeksi kapanış anketine 29 aracı kurum analisti katıldı; 26 analist olumlu, 3 analist ise negatif kapanış iddiasında bulundu.

NOT: Foreks Haber tarafından günlük düzenlenen BIST100 anketlerine katılmak isteyen yatırım uzmanları [email protected] adresine müracaat maili gönderebilir.

Investing.com — Jefferies, Pazartesi tarihli bir notta The Walt Disney Company (NYSE:DIS) için derecelendirmesini “tut”tan “al”a yükseltti ve gaye fiyatını 100 dolardan 144 dolara çıkardı. Bu değişikliğin nedeni, Disney’in yarar büyümesi görünümüne olan itimadın artması ve kilit iş segmentlerinde daha olumlu bir ortamın oluşmasıdır.

Revize edilen amaç fiyat, Disney’in evvelki 121,46 dolarlık kapanış fiyatından %19 yükseliş potansiyeli sunuyor. Bu gaye, aracı kurumun 2027 mali yılı için öngördüğü 7,20 dolarlık düzeltilmiş pay başına yararın 20 katı çarpanına dayanıyor.

Jefferies analistleri şöyle belirtti: “Disney’in faaliyet geliri 2016’dan 2024’e kadar dinginleşmiş olsa da, şu anda yine büyümeyi destekleyen birçok yapısal düzgünleşme bulunmaktadır.”

Bu güzelleşmeler ortasında direkt tüketiciye (DTC) segmentinde marj genişlemesi, parklar ve kruvaziyer işinde güzelleşen eğilimler ve umut verici içerik ve spor programı yer alıyor.

Jefferies bilhassa, şirketin Parklar segmentinde 2025’in ikinci yarısında yaşanabilecek yavaşlama riskinin azaldığını vurguladı. Bu telaş, makroekonomik faktörler ve Universal’ın Epic Universe’inden gelen rekabete bağlanmıştı.

Disney World rezervasyonlarına ait yeni bilgiler, mali üçüncü çeyrekte %4 ve mali dördüncü çeyrekte %7’lik ileri büyüme gösterdi. Bu durum, idarenin daha evvelki açıklamalarını destekledi ve firmanın bu bahisteki temkinli yaklaşımını azalttı.

Jefferies, 2026 mali yılında piyasaya sürülecek iki yeni kruvaziyer gemisinin -Disney Destiny ve Disney Adventure- yıllık 1 milyar dolardan fazla ek gelir sağlayacağını varsayım ediyor.

Analiz, yüksek doluluk oranlarını varsayıyor ve Norwegian Cruise Line (NYSE:NCLH) şirketini karşılaştırılabilir bir kıyaslama noktası olarak kullanıyor.

Bu projeksiyonlara nazaran, kruvaziyer işi, 2026 mali yılında Tecrübeler segmentindeki faaliyet geliri büyümesinin yaklaşık %30’unu oluşturabilir.

Aracı kurum ayrıyeten, DTC’nin son yıllarda faaliyet gelirini düşüren bir faktör olmaktan çıkıp kıymetli bir katkı sağlayıcıya dönüşmesini bekliyor.

Jefferies, DTC marjlarının 2024 mali yılındaki yalnızca %0,6’dan 2028 mali yılına kadar %13’ün üzerine çıkacağını iddia ediyor. Bu artış, paket stratejileri, daha güçlü içerik teklifleri ve Amazon (NASDAQ:AMZN) ve öteki dijital platformlarla yapılan iştiraklerin yardımıyla artan reklam gelirlerinden kaynaklanacak.

Disney+ web trafiği, son üç ayın her birinde geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran %40’ın üzerinde büyüdü. İçerik çizgisi da iyimserliğin bir öbür noktasıydı. Zootopia 2, Avatar 3 ve ESPN bağımsız yayın hizmetinin başlatılması üzere yaklaşan üretimlerin hem kullanıcı iştirakini hem de reklam gelirlerini artırması bekleniyor. Jefferies, bu uğraşların 2027 mali yılında %11’lik düzeltilmiş yarar büyümesine yol açacağını öngörüyor.

Bu makale yapay zekanın dayanağıyla oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.

Foreks – Hububat dalının yılın birinci 5 ayında ABD’ye yaptığı ihracat, geçtiğimiz yıl tıpkı devrine nazaran yüzde 29 artışla 350,7 milyon dolara yükseldi. Türkiye’nin ABD’ye gerçekleştirdiği toplam ihracat içindeki hissesini yüzde 6,5’e yükselten kesim, Türkiye Besin İhracatçıları (TGİ) çatı markası ile 29 Haziran-1 Temmuz tarihleri ortasında New York’ta düzenlenen Summer Fancy Food Show besin fuarında yerini aldı. Kuzey Amerika’nın en büyük besin etkinliklerinden biri olarak görülen tertipte hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri kesimi üyeleri, Türkiye’nin varlıklı eser çeşitliliğini ve yüksek kaliteli üretim standartlarını yakından tanımak isteyen ziyaretçileri TGİ standında ağırladı. GAİB, İHBİR, AKİB, OAİB ve EİB tarafından yürütülen Turquality Tanıtım Projesi kapsamında baklava tadım aktifliği gerçekleştirilen fuarda, Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, “Güneydoğu Anadolu Besin Kümesi” (Southeast Anatolian Food Cluster) UR-GE Projesi kapsamında 10 üye firmanın iştirakiyle pazarlama aktifliği düzenledi. 

“ABD’ye hububat ihracatının yüzde 37,8’i Güneydoğu’dan”

Dünyada besin ithalatında birinci sıralarda gelen ülkelerden ABD pazarında Türkiye’nin varlığının ticari manada değerli fırsatlar sunduğuna dikkat çeken Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Celal Kadooğlu şunları söyledi:

“Tarife mahzurlarıyla birlikte global besin ihracatçıları için rekabetin daha da arttığı bir alan olarak ABD pazarında Türk işletmelere, bilhassa de Güneydoğu Anadolu bölgemizin eserlerine büyük bir ilgi var. Bölgemizden ABD’ye yapılan hububat ihracatı yılın birinci 5 ayında yüzde 30,4’lük dikkat cazip bir artışla 132,9 milyon dolara çıktı. Türkiye’nin toplam hububat ihracatının yüzde 37,8’lik kısmı Güneydoğu Anadolu’dan yapıldı. Tüketicinin talep ve beklentilerinin çok süratli değiştiği bir pazardaki bu muvaffakiyet, yalnızca eser kalitesiyle değil, pazara ne biçimde yaklaşıldığımızla da direkt ilgili. Pazarın muhtaçlıklarını daha âlâ anlamaya ve bunu kendi üretim kabiliyetlerimize adapte ederek tahliller üretmeye çalışıyoruz. Yalnızca eser değil, marka kıymetimizi de ihraç ettiğimizin şuuruyla hareket ediyoruz.”

“Ticaret Bakanlığımızın dayanakları pazarda bize güç veriyor”

ABD üzere tüketim alternatiflerinin ağır olduğu bir pazarda tercih edilmek ve bir tedarikçi olarak kalıcı olabilmek için, Ticaret Bakanlığı destekleriyle yapılan çalışmalar hakkında bilgiler veren Kadooğlu şunları tabir etti:

“Şekerli mamullerin ABD’de tanıtımını hedefleyen Turquality projemiz kapsamında ilerleyen devirde reklam ve tanıtım çalışmalarının yanı sıra, toplumsal medya ve influencer pazarlaması üzere farklı alanlarda birçok faaliyetimiz olacak. Bu yıl ABD’ye sağladığımız ihracat artış ivmemizi bu çalışmalarla muhafazayı amaçlıyoruz. 3 yıllık bir süreyi kapsayan Güneydoğu Anadolu Besin Kümesi Ur-Ge projemizde ise, ABD’nin akabinde başta uzak ülkeler olmak üzere, öbür maksat pazarlarda da üye firmalarımıza dönük çalışmalar yapacağız. Dünyada tüketicinin katma kıymeti algılayış biçimi; görsel kimlikten sunum biçimlerine, fiyatlama siyasetinden amaç kitle beklentilerine kadar birçok boyutta daha fazla ihtimam ve öngörü gerektiriyor. Bu bakış açısıyla, dünyanın en büyük gurme besin tertiplerinden biri olan Summer Fancy Food Show’a katılımımızı da yalnızca bir fuar tecrübesi olarak değil, birebir vakitte Amerikan pazarının dinamiklerine daha yakından temas etmenin bir yolu olarak kıymetlendiriyoruz. ABD’de uygulanan yeni ticaret siyasetlerinin tesiriyle şekillenen maliyet yapıları, bilhassa bizim üzere kaliteye odaklı üretim yapan ülkeler için değerli bir istikrar alanı sunuyor. Bu avantajı fırsata dönüştürmek ise yanlışsız iletisi, gerçek biçimde ve yanlışsız vakitte vermeyi gerektiriyor. Bu cins etkinlikler de sistemin işleyişini anlamak, yanlışsız dağıtım kanallarına ulaşmak ve sürdürülebilir iş birlikleri kurmak ismine stratejik birer temas noktası. Ticaret Bakanlığımızın dayanakları bu sürecin istikrarlı bir biçimde sürdürülmesi açısından kritik bir rol üstleniyor.”

Foreks – Dolar, Fed’in bağımsızlığı ve ABD hükümetinin borcuna ait kaygılarla düşüyor.

Başkan Trump Fox News’e verdiği demeçte faiz oranlarının %1 ya da %2’ye düşürülmesi gerektiğini ve bir sonraki Fed Başkanı’nın mevcut lider Jerome Powell dışında rastgele biri olması gerektiğini söyledi.

Trump’ın yorumları, WSJ’nin Trump’ın Powell’ın halefini erkenden belirleyebileceğine dair haberinin akabinde geldi.

Pepperstone’dan Michael Brown , “Para siyaseti bağımsızlığının erozyona uğraması, doların orta vadede yavaş lakin kesin bir halde aşağıya hakikat kaymaya devam etmesi gerektiği manasına geliyor” dedi.

Bu ortada, Kongre Bütçe Ofisi, Trump’ın vergi ve harcama tasarısının açığı 2025’ten 2034’e kadar yaklaşık 3,3 trilyon dolar artırabileceğini söyledi.

DXY dolar endeksi %0,3 düşüşle 97,081’e gerileyerek geçen haftanın üç yılın en düşük düzeyi olan 96,997’ye yakın seyrediyor.

Investing.com – Bitcoin, Orta Doğu’daki tansiyonların süreksiz olarak azalması ve bu hafta açıklanacak kıymetli ekonomik bilgiler öncesinde yatırımcıların temkinli duruşu sayesinde 108.000 dolara yakın istikrar arıyor. Ethereum ise hafta sonu 2.500 doları test ederken evvelki haftaki kayıplarını telafi etmeye çalışıyor. Piyasalarda, bilhassa İran-İsrail cephesindeki ateşkesin süreksiz de olsa sağlanması, kripto varlıklara yönelik risk iştahını artırdı.

Bitcoin, güne 108.789 dolara gerçek yükselişle başladı. Son saatlerde ise gelen kısmi satışlarla 107.650 dolara kadar geriledi. Ethereum ise 2.524 doları test ettikten sonra 2.563 dolara kadar geriledi. Orta Doğu’daki çatışmaların ağırlaştığı periyotta 100.000 doların altına gerileyen Bitcoin, geçen hafta müspet ivmede hareket etti. Toplam kripto para piyasa bedeli de Pazartesi sabahı Asya seansında 3,32 trilyon dolara ulaştı.

Piyasaların gözü Powell ve ABD verilerinde

Bu hafta yatırımcıların odağında ECB Forumunda konuşması beklenen Fed Başkanı Jerome Powell ve öteki büyük merkez bankası yetkililerinin yapacağı açıklamalar yer alıyor. Powell geçen hafta ABD Kongresi’ne yaptığı açıklamada, faiz indirimine tez etmeyeceklerini belirtmişti. Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Powell’ın faizleri “yapay biçimde yüksek tuttuğunu” söyleyerek tenkitlerini yineledi.

Powell’ın yanı sıra İngiltere, Güney Kore ve Japonya Merkez Bankası liderlerinin da foruma katılacakları bildirildi. Ek olarak, ABD iş gücü piyasasına ait değerli datalar de hafta boyunca açıklanacak. Salı günü açıklanacak olan iş imkanları ve işçi değişim oranı (JOLTS), Çarşamba ve Perşembe günleri ise tarım dışı istihdam ile işsizlik oranı dataları piyasaların istikameti açısından belirleyici olacak.

ABD’nin 8-9 Temmuz tarihlerindeki tarifelerle ilgili son kararlarını açıklayacak olması da piyasaları yakından ilgilendiriyor. Trump, Pazar günü yaptığı açıklamada, mevcut 90 günlük tarife ertelemesini uzatmayabileceğini lakin “gerekirse” bunu yapabileceğini söyledi. Yatırımcılar, bu açıklamaları doların zayıflamasıyla birlikte yorumlarken, dijital varlıklarda yükseliş beklentisi artıyor.

Robert Kiyosaki daha fazla Bitcoin aldığını açıkladı

Ünlü yatırımcı ve “Zengin Baba Fakir Baba” kitabının muharriri Robert Kiyosaki, Bitcoin fiyatının yüksek olmasına karşın alımlarını artırdığını duyurdu. Kiyosaki, Bitcoin’in 1 milyon doları aşacağına olan inancının tam olduğunu belirterek, daha fazla satın almadığı için pişmanlık yaşayacağını söyledi. 2020 yılında Bitcoin almaya başlayan Kiyosaki, o periyot 6.000 dolarlık fiyat düzeyinin bile kendisine kıymetli geldiğini tabir etti.

Kiyosaki, Bitcoin’in çağdaş para sistemiyle ilgili farkındalığı artırdığını ve geç kalmış olsa da hakikat vakitte yatırımlar yaptığını lisana getirdi. Bu açıklamaları, bilhassa büyük yatırımcıların piyasalara ilgisinin devam ettiğine işaret eden bir işaret olarak değerlendirilirken, yatırımcıların duygusal tahlillerinin de fiyat hareketlerini etkileyebileceği göz önünde bulunduruluyor.

Investing.com – ABD doları, hafta başında Japon yeni karşısında gerilerken, euro karşısında da son dört yılın en düşük düzeylerine yakın seyretti. Dolar endeksi, geçen hafta %1,5 oranında düşüşün akabinde yeni haftaya da 97 hududuna hakikat hareket ederek başladı. Yatırımcıların ABD’nin ticaret muahedeleri konusundaki optimist beklentileriyle birlikte, Fed’in faiz indirimine daha erken gideceğine yönelik kestirimleri artış gösterdi.

Euro karşısında 1,1738 düzeyine kadar yükselen dolar, geçen haftanın en yüksek düzeyi olan 1,1754’e yaklaşırken, sterlin karşısında da 1,3732 düzeyine geriledi. Dolar, İsviçre frangı karşısında da 0,7978 düzeyinde süreç gördü ve Cuma günü 2015’ten bu yana birinci sefer 0,7955 düzeyine düşmüştü. Japon yeni karşısında %0,5 oranında kıymet kaybederek 143,79 düzeyine inen dolar, Güney Kore wonu karşısında ise %1,1 oranında düşerek 1.349,40’a geriledi.

Fed Başkanı Jerome Powell’ın geçen hafta Kongre’de yaptığı konuşma, yatırımcılar tarafından güvercin tonda yorumlandı. Powell, yaz aylarında enflasyon artmazsa faiz indirimlerinin mümkün olduğunu belirtmişti. CME Group’un FedWatch Aracı’na nazaran, Eylül ayında çeyrek puanlık bir faiz indirimi mümkünlüğü %91,5’e yükseldi; bu oran bir hafta öncesine kadar yaklaşık %83 düzeylerindeydi.

Uzmanlar, bu hafta açıklanacak aylık ABD istihdam raporunun dolar için değerli bir risk ögesi oluşturduğunu belirtiyor. Zayıf bilgilerin dolarda düşüşe yol açabileceği, buna rağmen güçlü dataların sonlu bir toparlanma sağlayabileceği bedellendiriliyor. Piyasalar ayrıyeten Fed’in faiz kararlarını belirleyeceği bir sonraki toplantıyı Temmuz ayında yapacağını, Ağustos ayında ise toplantı gerçekleştirmeyeceğini dikkate alıyor.

Trump’tan faiz baskısı, ticaret anlaşmalarında ilerleme

ABD Başkanı Donald Trump’ın Fed Lideri Jerome Powell üzerindeki baskısı da dolar üzerindeki baskıyı artırdı. Trump, geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada, Powell’ın Mayıs’taki misyon mühleti dolmadan istifa etmesini “çok isterim” dedi ve siyaset faizinin %4,25-4,5 aralığından %1’e indirilmesini istediğini yineledi.

Bu gelişmelerin yanı sıra, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Çin ile az toprak mineralleri ve mıknatıs sevkiyatı ile ilgili problemlerin çözüldüğünü duyurdu. Ayrıyeten, Trump’ın belirlediği 9 Temmuz tarihinden evvel tamamlanması gereken ticaret muahedeleri için 1 Eylül’deki ABD Personel Bayramı’na kadar esneklik sinyali verildi.

Foreks – Link Bilgisayar (IS:LINK), BTS Kurumsal Bilişim ile KDV dahil toplam yaklaşık 155,1 milyon TL meblağında mukavele imzaladı.

KAP’a yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Şirketimiz, kamu ve özel bölümün dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik muhtaçlıklarını karşılamak maksadıyla geliştirdiği yenilikçi tahliller kapsamında; güvenlik sistemleri, donanımlar, sunucular ve özel yazılım bileşenlerini içeren entegre bir teknoloji altyapısının sağlanmasına yönelik yeni bir kontrata imza atmıştır.

Bu doğrultuda, BTS Kurumsal Bilişim Teknolojileri A.Ş. ile KDV dahil toplam 155.092.771,20 TL (yüz elli beş milyon doksan iki bin yedi yüz yetmiş bir Türk Lirası yirmi kuruş) meblağında bir mukavele 28.06.2025 tarihi prestijiyle imzalanmıştır.

Proje, şirketimizin büyüme stratejisine, teknolojik yetkinliğine ve yerli-milli yazılım vizyonuna katkı sağlayacak değerli bir adımdır.”