1984 yazının sonlarında, Nancy Reagan “Sadece Hayır De” kampanyasını ülke çapındaki potansiyel genç uyuşturucu bağımlılarına götürürken, yayıncılık dünyası, geçici, ateşli zevkler arasında geçen ilk romanına odaklanmıştı. EvetJay McInerney’nin “Parlak Işıklar, Büyük Şehir” adlı eseri 40 yıl önce bu hafta 15.000 adetlik ilk baskıyla ve öngörülmesi zor bir gelecekle piyasaya çıktı.
Belki de yaratım sırasında oradaydınız, genç, New York’ta yaşıyordunuz ve edebi iddialarınızla aşırı özdeşleşmiştiniz — tıpkı kitabın isimsiz kahramanı gibi, soylu bir edebiyat dergisinde çoğunlukla gergin, ilgisiz bir araştırma asistanı. Eğer oradaysanız, belki de etkilenmemişsinizdir.
Belki de etkilenmediniz.Bazıları için, başlangıçtaki iğrenme, bakış açınıza bağlı olarak romanın imza niteliğindeki anlatı aygıtı veya hilesi tarafından tetiklendi – hikayenin ikinci tekil şahısta anlatılması. Kokain bağımlısı gerçek kontrolcümüz bize ilk sayfada “Bir gece kulübünde tıraşlı saçlı bir kızla konuşuyorsunuz,” diyor. “Elinizin arkasına sağlıklı bir nefes sıkıyorsunuz.” McInerney sahneye kendi parti çocuğu kişiliğiyle geldi, bu da üçüncü Krug şişesi masaya konduğunda kendini beğenmiş bir şekilde bu kibri ortaya attığını düşünmeyi çok kolaylaştırıyor – ertesi öğleden sonra SoHo’da bir yerde güzel bir kadının yanında uyandığında zekasını hatırlamak için 50 dolarlık bir banknotun arkasına kendine bir not karaladı. Tammy? Tamsin? Hatırlamazdı.
Yazarın yeni ortaya çıkan magazin ünlüsü tarafından davet edilen tüm bu varsayımlar, hilenin özgünlüğünü göz ardı etmeyi, yalnızca anlatıcı ile iç benliği arasında değil, daha da önemlisi anlatıcı ile izleyicisi arasında gerekli bir mesafe yaratan bir formun sinsi faydasını göz ardı etmeyi çok kolaylaştırdı. Aksi takdirde sempati duygularını uyandırabilecek aksiliklerle karşılaştığında bile – kendini beğenmiş, titiz bir patronun elinden kovulması; proto-ghosting ile işaretlenen istikrarsızlaştırıcı bir ayrılık – artık mümkün olmadığı noktaya, mesafe daralana kadar onun temelde gülünç olduğu fikrinden kurtulmak zordur.
Kitabın önemli duygusal etkisi, karakterin anlaşılmasında belirgin bir değişime dayanır – onun nihilist duruşuna duyulan hoşnutsuzluktan, yavaşça ortaya çıkan, onun altında yatan acıya duyulan şefkate doğru bir dönüş. Aşağı Manhattan’ın gece mağaralarında yolunu bulan sığ 24 yaşındaki genç, ergenlik sonrası öz saygının dünyadan bezmiş sıkıntısıyla değil, yakın zamanda yaşadığı derin bir kayıpla, onu yatıştırmaya çalıştığı 1980’lerin tüm yollarına karşı bağışık bir kederle hareket ediyor.
“Bright Lights, Big City”nin hem psikolojik olarak anlamlı bir büyüme hikayesi hem de bir tür hicivli macera romanı olarak başarılı olması, kesinlikle kalıcı olmasının sebebidir. Kitap neredeyse bir milyon kopya sattı ve hiçbir zaman baskısı tükenmedi. McInerney’nin editörü, Williams College’daki günlerinden bir arkadaşı olan Gary Fisketjon, kitabı 7.500 dolara satın aldığını bana yakın zamanda söyledi; The Paris Review’da kısa bir hikaye olarak ortaya çıkmıştı ve ikinci şahıs sesinin bir romanın uzunluğu boyunca sürdürülebileceğinden şüphe ediyordu.
