Investing.com – Ticaret Bakanlığı, 2025 yılı ilk çeyreğinde yapılan sonradan ve ikincil denetim kontrolleri sonucunda, geçen yılın birebir devrine kıyasla %218 oranında artışla toplam 2,9 milyar TL meblağında ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlendiğini açıkladı. Bakanlık, bu çalışmalarla hem devlet gelirinin korunmasına hem de haksız yarar elde eden uygulamalara karşı çabaya devam edildiğini belirtti.
Yapılan açıklamada, firmaların geçmiş süreçlerine yönelik kontroller ile, eşyanın tesliminden sonra gümrük beyannamelerinin ikincil denetimi süreçlerinin 2025 yılında da sürat kesmeden sürdürüldüğü vurgulandı. Bu süreçlerin faal biçimde yürütülmesiyle, adapsız süreçler tespit edilerek gerekli yaptırımların uygulandığı söz edildi.
Sonradan denetim puanlama sistemi etkili kullanılıyor
Ticaret Bakanlığı, ileri analitik teknolojiler kullanılarak geliştirilen Sonradan Denetim Puanlama Sistemi (SKPS) ile dış ticaret firmalarının son üç yıllık gümrük süreçlerini ayrıntılı biçimde incelediklerini belirtti. Bu sistemde onlarca farklı risk kriteri baz alınarak tahlil yapılmakta ve kontrole alınacak firmalar otomatik olarak skorlanmaktadır.
Bakanlık, SKPS sistemi sayesinde riskli firmaların belirlenmesinde sürat ve aktiflik sağlandığını, böylelikle dış ticarette uygunluk ve şeffaflık temelli bir kontrol anlayışının geliştirildiğini bildirdi. Kontrole tabi firmalar sistematik olarak seçilirken, tahliller yapay zeka teknolojisiyle desteklenmektedir.
Gümrük beyannameleri ikincil kontrolle değerlendiriliyor
Ticaret Bakanlığı açıklamasına göre, 18 Bölge Müdürlüğü’nde faaliyet gösteren Denetim Şubeleri aracıyla gümrük beyannameleri ikinci sefer denetim edilmektedir. Son üç yılda kaydedilen tüm beyanlar yapay zeka takviyeli sistemlerle daima taranarak kuşkulu süreçler ayıklanmakta ve ikincil denetim incelemesine tabi tutulmaktadır.
Bu sistematik taramalarla, mevzuata alışılmamış süreçlerin erken tespiti amaçlanmakta ve vergi kayıplarının önüne geçilmektedir. İkincil denetim süreci, bilhassa dış ticarette güvenliğin artırılması ve piyasa kontrollerinin güçlendirilmesinde kıymetli bir rol oynamaktadır.
İlk çeyrek sonuçlarında değerli artış sağlandı
2025 yılı birinci üç aylık devirde sonradan denetim kontrollerinde yaklaşık 600 milyon TL meblağında ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlendiği bildirildi. İkincil denetim kapsamında ise 2.578 firma tarafından tescil edilen toplam 3.826 beyannameye yönelik yaklaşık 2,3 milyar TL fiyatında ek tahakkuk ve ceza kararı çıkarıldı.
Böylece toplamda, bir evvelki yılın birebir devrine nazaran %218 oranında artış sağlanarak 2,9 milyar TL ek kamu geliri oluşturuldu. Bakanlık, usulsüzlüklerden kaynaklanan haksız çıkarların tespit edilmesine devam edileceğini ve gelir kayıplarının önüne geçmek için kontrollerin faal bir halde sürdürüleceğini vurguladı.
