AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin 2028-2034 periyodu bütçesini içeren Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) teklifini Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında tanıttı.
Avrupa’nın amaçlarına uygun ve zorluklarla çabaya kâfi ölçüde bir bütçeye muhtaçlık duyacağına işaret eden von der Leyen, “AB Kurulu, 2028-2034 devri için 2 trilyon euroluk bir bütçe teklifi hazırladı.” dedi.
Von der Leyen, bütçenin evvelkinden daha büyük olduğunu, stratejik ve esnek biçimde makul kullanılabileceğini belirterek, AB ülkelerinin bütçeye katkılarının sabit kalacağını, ek kaynağın ise yeni öz kaynaklardan sağlanacağını söyledi.
Bütçede 865 milyar euronun tarım, ahenk ve toplumsal siyasetlere yönelik olacağına işaret eden von der Leyen, “Çiftçilere gelir dayanağı için 300 milyar euroyu teminat altına alıyoruz. Daha az gelişmiş bölgeler için 218 milyar euro, balıkçılık için de 2 milyar euro ayrılmış durumda.” diye konuştu.
Von der Leyen, göç ve hudut idaresine yatırımı üç katına çıkaracaklarına işaret etti.
“Katalizör Avrupa” isimli bir program kuracaklarını anlatan von der Leyen, “İlk sefer, üye ülkelere AB tarafından desteklenen 150 milyar euroluk kredilerle ortak amaçlara yatırım yapma imkanı sunacağız.” tabirini kullandı.
Von der Leyen, kredilerin AB bütçesi tarafından destekleneceğini, uygun şartlı olacağını, ülkelerin savunma endüstrisi, güç altyapısı ve stratejik teknolojiler üzere alanlarda bu kaynağı kullanılabileceğini anlattı.
AB’nin rekabetçiliğini artırmaya da odaklandıklarını vurgulayan von der Leyen, “Bütçe, 410 milyar euroluk rekabet fonu da içerecek.” dedi.
Von der Leyen, rekabet fonunda savunma ve uzay alanına yönelik 131 milyar euro kaynak yer alacağına dikkati çekti.
Küresel Avrupa fonunun 200 milyar euro olacağını anlatan von der Leyen, bunun global yatırım programı, insani yardım ve stratejik paydaşlıklar üzere alanları içereceğini belirtti.
Von der Leyen, “Genişleme yalnızca siyasi bir amaç değil, tıpkı vakitte temel bir öncelik. Genişleme, Avrupa’nın istikrarı ve refahına stratejik bir yatırımdır. Bu nedenle, aday ülkelere global Avrupa fonunun tüm araçlarını sunacağız.” dedi.
Ukrayna’yı dayanağa devam edeceklerini anlatan von der Leyen, “Ukrayna için 100 milyar euro ayırdık.” değerlendirmesinde bulundu.
Von der Leyen, yeni bütçede özel bir kriz sistemi da yer alacağını belirterek, “Krizlerden dersimizi aldık. Yaklaşık 400 milyarlık bir ateş gücüne sahip özel bir kriz sistemi oluşturuyoruz. Bu, büyük bir şok yaşandığında AB’nin süratli ve sert bir halde cevap vermesini sağlayacak.” diye konuştu.
Bu ortada, yeni bütçenin boyutu AB toplam GSYH’sının yüzde 1,26’sına ulaşıyor.
AB’nin uzun devir bütçesine MFF ismi veriliyor.
AB bütçesinde yer alan harcama kalemlerine ait ödeneklerin yıllık tavanını evvelce belirleyen MFF, kaynakların, AB’nin siyaset öncelikleri doğrultusunda dağılımını amaçlıyor. AB bütçesi, kurallar gereği harcamaların üst hudutlarının belirlendiği 7 yıllık periyotlar için hazırlanıyor.
AB’nin 2021-2027’deki toplam 1,2 trilyon euroyu bulan bütçesini ortaya koyan çerçeve, 2020 yılında belirlenmişti.
Uzun vadeli AB bütçesine ait karar, AP onayı ve üye ülkelerin AB Konseyindeki oy birliği ile alınıyor.
Uzun vadeli AB bütçesi, üye ülkelerin gelecekteki bütçeye ne oranda katkı sağlayacakları, bütçenin hangi alanlara odaklanacağı üzere bahislerde sert tartışmalara sahne oluyor.
AB bütçesinin kontrolünü, merkezi Lüksemburg’da bulunan AB Sayıştayı yapıyor.
