Strazburg’da gerçekleştirilen AP Genel Konsey oturumunda, Avrupa’da yapay zekaya yönelik birinci kuralları içeren yasa taslağı görüşüldü.
AP milletvekilleri, yapay zeka yasası konusunda üye ülkelerle yapılacak müzakerelerde AP’nin konumunu belirleyen belgeyi 499 “Evet”, 28 “Hayır” oyuyla kabul etti. Buna nazaran, yapay zeka sistemlerinin beşerler tarafından denetlenmesi, ayrım yapmaması, inançlı, şeffaf ve etraf dostu olması gerekecek. Yapay zekaya risk temelli yaklaşım uygulanacak. Yapay zekanın oluşturabileceği risk seviyesine bağlı biçimde kurallar ise katılaşacak.
İnsanların güvenliği açısından “kabul edilemez” seviyede risk içeren yapay zeka sistemleri yasaklanacak. Bu kapsama, insanları toplumsal davranışlarına yahut ferdî özelliklerine nazaran sınıflandıran yapay zeka sistemleri de dahil olacak. Halka açık alanlarda gerçek vakitli uzaktan biyometrik tanımlama sistemleri kullanımı da yasak kapsamına girecek.
Cinsiyet, ırk, etnik köken, vatandaşlık durumu, din, siyasi yönelim üzere çeşitli hassas özellikleri kullanan biyometrik sınıflandırma sistemleri, profil çıkarma, pozisyon yahut geçmişteki cürüm davranışına dayalı polis sistemleri, kolluk kuvvetleri, hudut yönetimleri, iş yerleri ve eğitim kurumlarında his tanımlama sistemleri, yüz tanıma data tabanları oluşturmak için internet yahut kapalı devre kamera sistemlerinden data tabanı kurulması yasak olacak.
Yüksek risk yapay zeka sınıflandırması; insanların sıhhatine, güvenliğine, temel haklarına yahut etrafa verilen ziyanı içerecek biçimde genişletilecek.
Siyasi kampanyalarda seçmenleri etkilemek için yapay zeka sistemleri kullanımı yüksek risk kategorisine dahil olacak. Toplam kullanıcısı 45 milyonun üzerindeki büyük toplumsal medya platformlarının kullandıkları sistemler de yüksek risk listesine girecek ve bu sistemler sıkı kurallara tabi olacak.
ChatGPT
ChatGPT üzere sistemlerin ek şeffaflık kurallarına uyması gerekecek. Bu sistemlerin, içeriklerin yapay zeka tarafından oluşturulduğunu açık biçimde belirtmesi gerekecek. Sistemler yasa dışı içerik üretimini önleyecek biçimde tasarlanacak. Onaylanan müzakere yetkisi çerçevesinde AB üyesi ülkelerle AP ortasındaki müzakereler bugün başlayacak. Yasal düzenleme müzakerelerinin bu yıl sonuna kadar tamamlanması bekleniyor.
AB kurumlarının ortak bir yasal metin üzerinde mutabakatlarının akabinde yasa AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girecek.
AB’nin şimdi ChatGPT yahut gibisi yapay zeka sistemleriyle ilgili bir düzenlemesi bulunmuyor lakin AB Kurulu 2 yıl evvel yapay zeka konusunda yeni kurallar çerçevesini içeren birinci yasal düzenleme teklifini hazırlayıp üye ülkelere ve AP’ye sunmuştu. Bu teklif, yapay zeka sistemlerinin kullanımında birtakım sınırlama ve şeffaflık kuralları getiriyordu. Komitenin yasa teklifinde, yapay zeka sistemleri kabul edilemez risk, yüksek risk, sonlu risk ve asgarî risk olmak üzere 4 ana kümeye ayrılıyordu.
Öte yandan, AB geçen hafta teknoloji şirketlerinden yapay zeka tarafından üretilen metin ve görsellere tanımlayıcı etiket koymalarını istedi.
Ayrıca, yapay zeka yasanın yürürlüğe girmesi öncesinde AB Kurulu yapay zeka alanında çalışan bütün şirketlerin iştirakiyle bu alana yeni kurallar getirecek bir muahede üzerinde çalışıyor. Bu istekli mutabakatın yapay zeka yasası devreye girene kadar uygulanması planlanıyor.
