Kriptokoin.com – Dünyanın dört bir yanından siyasetçiler yaklaşmakta olan bir sakinliği ya da daha makus bir mümkünlüğü ortadan kaldırmak için gibisi görülmemiş ölçüde taze para bastılar: tam bir ekonomik depresyon örneği. Amerika Birleşik Devletleri’nde Senato, Mart ayı sonlarında 2 trilyon dolarlık bir teşvik paketini onayladı ve Temsilciler Meclisi, artık yaklaşık %15’lik işsizlik oranıyla karşı karşıya kalan Amerikalıların gereksinimlerini hafifletmek için Demokratların 3 trilyon dolar daha basma teklifini kabul etti. COVID-19’a bir cevap olarak Federal Rezerv, tarihinde eşsiz bir mali genişleme dalgası benimsedi.
Fed, iktisada taze likidite katmak için “parasal genişleme” seçeneğini kullandı. Para basımı üzerinde tam denetime sahip olmasından ötürü Fed, istediği kadar para basabilir ve daha sonra açık piyasadan varlık satın alarak finansal sisteme enjekte eder.
Piyasa gözlemcilerine nazaran Fed’in bu hareketi, yalnızca dört ayda 1,2 trilyon dolar bedelinde varlığı getirdiği 2008’deki ekonomik krizin sonrasını hatırlatıyor. Bununla birlikte, COVID-19 krizinin akabinde gerçekleştirilen mali genişleme ölçeği, daha evvelki hareketleri gölgede bırakıyor. Zira Fed, sisteme enjekte etmeyi planladığı para ölçüsünü sınırlamadı.
Son iki buçuk ayda, Fed yaklaşık 2.8 trilyon dolar kıymetinde varlık satın aldı. İdare ortanının ABD Hazine bonolarını teminat altına almak için varlık alımlarını sınırladığı 2008 sonrasından farklı olarak bu sefer, kurumsal ve lokal idare tahvilleri üzere riskli varlıkları satın almayı da taahhüt etti.
Kripto para yatırımcılarının beklentisi ne olmalı?
ABD kurtarma parasının halka açık şirketlere yardım etmeye ve hissedarların bedellerini kaybetmesine mahzur olması bekleniyor. Bu yeni paranın da varlıkların maliyetini artırması bekleniyor, fakat Amerikalıların birçok varlık sahibi olmadığından; görünürde tek sonuç zayıflayan satın alma gücü olacak. LiquidApps CEO’su Beni Hakak, Bitcoin (BTC) için kıymet deposu fırsatı gördüğünü söyledi:
“COVID finansal krizi, Bitcoin’in varlık sınıfı olarak yaşadığı birinci kriz ve kimileri altına emsal bir performans sergilemesini beklerken, Bitcoin fiyatında kekskin bir düşüş yaşandı. Dünya iktisadı açılmaya başladıkça, BTC epey sakin bir formda toparlandı ve S&P’den daha uygun performans gösterdi. Tarihî olarak bir boğa koşusunun takip ettiği halving’in de gerçekleşmesiyle; Bitcoin’in enflasyona karşı bir korunma varlığı olarak kabul edilip edilmeyeceğini görmek epey farklı olacak.”
Parasal genişleme vs. Bitcoin
Sınırsız para basımı, her dört yılda bir gerçekleşen; BTC arzını yarıya indiren Bitcoin halving’ine epey zıt gözüküyor. Kripto severler için bu, Bitcoin’in “dünyanın en sağlam parası” statüsünü kanıtlıyor. Bitcoin’in kanıtlanabilir bir halde “kıt” olması, ortalama yatırımcıların ve enflasyon potansiyeli konusunda telaş duyanların ilgisini çekiyor.
Sistem şeffaflığıyla ve düzenlemelerin dışında kalmasıyla meşhurken, bir kripto data ve araştırma platformu olan CryptoCompare’in eser müdürü Avi Rosten, takip ettiği kadarıyla piyasanın hayli iniş çıkışlı olduğunu söyledi. Mart ayı ortasındaki yüksek ölçüdeki güvensizliği ve 12-13 Mart ortasında ABD borsalarındaki büyük dalgalanmayı işaret eden Rosten, CryptoCompare olarak saniyede 11.000 süreç gerçekleştiğini gördüklerini söyledi. Rosten, o vakit herkesin Bitcoin üzere riskli varlıklardan ABD dolarına geçtiğini belirtti. Bunun, Bitcoin üzere bir varlık için bedelini kanıtlayabileceği en uygun vakit olduğunu söyledi ve şunları ekledi:
“Bitcoin halving’ini çevreleyen heyecanın yanı sıra rekor borsa hacimleri nedeniyle artan ilgi görüyoruz. Nisan ayı incelememizde, kripto tarihindeki en yüksek ikinci spot hacimlerin görüldüğünü tespit ettik.”
ABD finansal fırtınanın merkezinde yer alsa da, başka ekonomiler de bu ezaları ziyadesiyle hissediyor. Yakın vakitte önerilen 3 trilyon dolarlık tedbirler Brezilya reali, Meksika pezosu ve Güney Afrika randı üzere para ünitelerinin, koronavirüs krizinin başlangıcından bu yana dolar karşısında %20’den fazla kayıp yaşamasına neden oldu.
Mart ortalarındaki çöküşün akabinde gelen belirsizlik, Bitcoin’i tarihî olarak altının yerini almaya itti. Piyasalar yavaş yavaş siperlerinden çıkarken, birçok ülke ikinci bir koronavirüs dalgası yaşıyor ve düzgünleşme sürecindeki molalar çoğalıyor.
70’li yıllara geri dönüş
Yıl 1973, petrol krizi global piyasalara şok dalgası gönderiyor… hükümetler, bilhassa ABD, iş piyasasını canlandırma atılımı olarak para basma formülünü seçer. Yatırımcılar, yükselen enflasyon riskine karşı korunmaya çalışırken, altın üzere az emtialar dikkat çekiyor.
1970’lerdeki bu belirsizlik tarifi, bugünün iklimine de gereğince uyuyor. ABD’nin altın standardını büsbütün terk etmesi ile başlayan on yıllık süreç; fiyatlar ve ekonomik büyümenin yatay bir seyir izlemesine karşın ülkede %13,3’lük enflasyon oranıyla son buldu. Sakinlik ve artan enflasyon kombinasyonu, enflasyona dirençli bir kıymet deposu olarak altına dikkat çekti.
Şimdi ise Bitcoin halving ile arzını yarıya düşürürken, fiat para üniteler arzlarını genişletiyor. Enflasyon dehşetleri yine piyasalarda ortaya çıkmaya başladığında, kanıtlanabilir kıtlığı olan varlıklar güzel pozisyonlandırılmış olarak kabul ediliyor. Quantum Economics kurucusu Mati Greenspan, büyük ölçekli nakdî genişlemenin akabinde, Bitcoin’in sonlu arzı nedeniyle gelecekteki bedelini koruyacağına inanıyor:
“Bitcoin; altın ve gümüş üzere, enflasyona karşı bir muhafaza vazifesi görüyor. Münasebetiyle, para basmak muhtemel bir enflasyona yol açarsa; altın, gümüş ve Bitcoin’in pahalarını fiat para ünitelerine karşı tutma ve riskten korunma mümkünlüğü epey yüksek.”
