Bitcoin piyasaya sürüleli neredeyse 15 yıl olacak. Bitcoinle bir arada tüm dijital para üniteleri dünya üzerinde epey ilgi görüyor. Milyarlarca dolar kıymetindeki bu pazarda en büyük hisseye sahip ülkelerden biri de ABD. Yaklaşık 44 milyon kişinin kripto paralara sahip olduğu ülkede Coinbase, Binance US, Kraken üzere dev kripto borsaları da bulunuyor. Ancak ABD hükümeti yıllardır kripto ticaretinden vergi almak için büyük uğraş veriyor. Kripto satışını vergilendirme ile ilgili kısa müddet evvel konulan kanun ise ABD’yi ikiye bölmüş durumda.
ABD’de federal hükümet, kripto para ünitesi yatırımcılarının vergi kanunlarına uymasını sağlama gayretlerini giderek artırıyor. ABD’de her mükellefin elde ettiği gelirlerden ABD Vergi Yönetimi IRS’e beyanda bulunması gerekiyor. Ancak bu durum kripto dünyasında karışıklığa yol açıyor.
Koin sahiplerinin isimleri cüzdanlara direkt eklenmiyor. Kişiler kripto ticareti yaparken yalnızca paraların bulunduğu cüzdanların sayılardan oluşan adresleri görülüyor. Bu durum, kripto ve blokzincir dünyasının merkezi olmayan yapısından kaynaklanıyor. Kimileri için blokzincirin bu yapısı kriptonun çekiciliğinin bir modülü oldu. Lakin IRS üzere kurumlar için ise, çeşitli platformlarda satın alınan ve farklı cüzdanlar ortasında taşınan kripto paraların izini sürmek açısından tam bir kabus. Ayrıyeten bu durum gelir vergisi beyan etmek isteyen kimi vatandaşları da güç durumda bırakmakta.
Kripto borsaları süreçleri ABD Vergi İdaresi’ne bildirecek
ABD Hazine Bakanlığı geçtiğimiz günlerde kripto ile ilgili yeni kanun teklifi sundu. IRS bu kanunla kripto yatırımcılarının dijital varlık satarken gelir vergisinden kaçmasını zorlaştırmayı tasarlıyor. Vergisini ödemek isteyen beşerler için ise karmaşık bürokrasiyi kolaylaştırmayı hedefliyor. Kanuna nazaran kripto borsaları, süreçlerden elde edilen brüt geliri gösteren evrakları IRS’ye ve vergi mükelleflerine gönderecek. Böylelikle IRS kripto borsalarının sayesinde kimin ne kadar kar elde ettiğini görebilecek. Kanun 2026 vergi yılından itibaren geçerli olacak. Komitecilerin kripto satışlarını IRS’ye bildirmeleri sayesinde ABD hazinesi 10 yılda 28 milyar dolar elde edecek.
Bazı borsalar halihazırda IRS’ye yapılan süreçleri bildiriyor. Ancak kişinin bir koin satışından ne kadar kazandığı tam olarak bildirilmez ise bazen hesabındaki tüm ölçüsü IRS kar olarak görebiliyor. Mükellefler ödemesi gerekenden çok daha fazla vergi fiyatını ödeyebiliyorlar.
Örneğin, New Yorklu bir kripto borsacısı Reid Tobey, bir müşterisinin 2022 yılında hiç süreç yapmadığı halde IRS’den 150 bin dolar ödemesi gereken bir mektup aldığını söylüyor. Tobey, sorunun 4 ayda çözülebildiğini tabir ediyor. Ayrıyeten müşterisinin uzun telefon görüşmeleri sonrası bir vergi formu doldurduğunu kelamlarına ekliyor. Bunun yanında Tobey üzere kimi uzmanlar yeni vergi düzenlemesinin bu üzere karışıklıkların önüne geçeceğinde hemfikir.
Kripto vergi hesaplama şirketleri ortaya çıktı
Bu düzenleme yeni bir iş kapısı da doğuruyor. Kripto yatırımcılarının süreçlerini takip etmelerine ve vergilerini hazırlamalarına yardımcı olmak için üçüncü taraf hizmet sağlayıcıları ortaya çıktı. Lakin kripto yatırımcılarının vergi meselelerini çözmelerine yardımcı olan bir firmanın yetkilisi Clinton Donnelly, şu anda bu tip firmaların müşterileri ile ilgili sağlıklı datalar sunamadığını da söylüyor.
Düzenlemeye karşı çıkanlar da var
Bunun yanında kimileri ise bu yeni düzenlemeye cephe alıyor. Blockchain Association CEO’su Kristin Smith, kripto ekosistemi ile klâsik finans ortasındaki farklara dikkat çekiyor ve bu yeni düzenlemeye karşı çıkıyor. Üstelik DeFi Eğitim Fonu CEO’su Miller Whitehouse-Levine, kuralları “kafa karıştırıcı” olarak nitelendirirken kendi kendilerini çürüttüklerini lisana getiriyor.
ABD’de vergi oranları eyaletlere nazaran değişiyor. Satıcılar kısa vadeli kripto geliri için yüzde 37’ye kadar, uzun vadeli sermaye karları için ise yüzde 0 ila yüzde 20 ortasında vergi ödüyor. ABD’nin yanı sıra Kanada ve İsviçre üzere ülkeler de yüksek oranları ile dikkat çekiyor. Bulgaristan ve Hong Kong üzere ülkeler yüzde 19’dan düşük oranlara sahipken, El Salvador ve Bahamalar, kripto gelirlerinden vergi talep etmiyor.
Kaynaklar: WSJ, Cointelegraph, Decrypt
