Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam tarafından yayımlanan “Afrika’daki gelir adaletsizliği ve üstün zenginlerin yükselişi” başlıklı rapor, kıtada gelir adaletsizliğinin hiç olmadığı halde derinleştiğini gözler önüne serdi.
Raporda, kıta nüfusunun üçte birinden fazlasına karşılık gelen 460 milyon kişinin çok yoksulluk sonu altında yaşadığına işaret edilirken, çok yoksulluğun giderek arttığına vurgu yapıldı.
Afrika’nın dünya genelinde zenginlerin servetlerinin en süratli arttığı ve yoksullukla çabanın en yavaş ilerlediği bölgelerden biri olduğu kaydedilen raporda, kıtanın en varlıklı dört ismi, Nijeryalı iş insanı Aliko Dangote, Güney Afrikalı Johann Rupert ve Nicky Oppenheimer ile Mısırlı Nassef Sawiris olarak sıralandı.
Raporda, bu dört ismin 57,4 milyar dolar servete sahip olduğu, bu sayının, kıta nüfusunun yarısına tekabül eden 750 milyon kişinin toplam servetinden daha fazla olduğu aktarıldı.
Bu gelir adaletsizliğinin, siyasi irade eksikliğinden kaynaklandığına dikkatin çekildiği raporda, Afrika’daki hükümetlerin zenginlere karşı özel bir vergilendirme siyaseti uygulamadığının altı çizildi.
Raporda, zenginlerin servetlerini çoklukla yurt dışına aktardığı, böylelikle vergi sisteminin dışında kalabilmeyi başardıkları bilgisine de yer verildi.
“Çözüm çok kolay; zenginleri vergilendirmek”
En varlıklı Afrikalılardan alınacak yüzde 1’lik ek servet ve yüzde 10’luk ek gelir vergisinin, kıtada eğitim ve elektriğe ulaşım konusundaki meseleleri çözmeye yeteceği kaydedildi.
Kıtada 2000 yılında hiç dolar milyarderi olmadığına, bugün ise kıta genelinde 23 milyarder bulunduğuna vurgu yapılan raporda, bu şahısların toplam servetinin son 5 yılda yüzde 56 arttığı ortaya kondu.
Raporda, toplumsal cinsiyet eşitsizliğin ferdî servete yansımalarına da işaret edilerek, erkeklerin sahip olduğu servetin kadınlarındakinden 3 kat daha fazla olduğu belirtildi.
Bu tarafıyla Afrika, cinsiyete dayalı en yüksel servet uçurumuna sahip kıta olarak da kayda geçti.
Raporda, çok gelir adaletsizliğinin, yoksulluğu azaltmayı ve ekonomik büyümeyi engellemekle kalmayıp birebir vakitte demokrasiyi zayıflattığı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştirdiği belirtildi.
Raporda görüşlerine yer verilen Oxfam Afrika Yöneticisi Fati N’zi-Hassane, bu adaletsizliğin temelinde yanlış siyasetler yattığını tabir ederek, “Afrika çok varlıklı lakin bu zenginlik, yüz milyonlarca insanı en temel hizmetlerden yoksun bırakan, küçük bir seçkin kümenin devasa servetler biriktirmesine imkan tanıyan çarpık bir sistem tarafından heba ediliyor. Bu bir talihsizlikten öte siyasi bir başarısızlıktır ve değişmesi gerekiyor.” tabirini kullandı.
Çözümün adil vergilendirmeden geçtiğinin altını çizen N’zi-Hassane, “Çözüm çok kolay; zenginleri vergilendirmek ve geri kalan nüfus için yatırım yapmak. Şayet Afrika devletleri ıslahat ve adalet konusunda samimiyse bu seçkin azınlığı ödüllendirmeyi bırakarak, toplumun geri kalanına hizmet eden ekonomiler inşa etmeli.” değerlendirmesinde bulundu.
