Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozuyorsa tedbir alınmalı! Uzmanlar, muhakkak seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini tabir ediyor.
Kaygının her vakit olumsuz bir his olmadığını belirten uzmanlar aşikâr seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini söylüyor.
Anksiyetenin kişinin fonksiyonelliğini bozmaya başladığında tedbir alınması gerektiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kaygıyı anlamaya çalışırken öncelikle tasanın kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük ehemmiyet taşıyor.” dedi. ‘Düşünmemeye çalış’ üzere telkinlerin ise şahısta yetersizlik hislerini artırabileceğini aktaran Gökpınar, telaş ile baş etmede fizikî aktiviteler, dikkat dağıtıcı etkinlikler ve fikir farkındalığının tesirli metotlar olduğuna dikkat çekti. Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, anksiyete, anksiyete ile baş etme yolları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.
Belli seviyedeki anksiyete motive edici olabilir…
Anksiyetenin çoklukla olumsuz olarak algılanan bir durum olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Ancak bu olumsuz yaşantılarla, hislerle birlikte vakit zaman bizim için aslında esirgeyici, bizi bir şeylere tedbir almaya bir nevi yönlendiren bir his.” dedi.
Sınav telaşı yaşayan bir kişinin derdinin belirli bir seviyede kalmasının kişiyi motive ederek imtihana çalışmak için daha fazla vakit ayırmasını sağladığını söz eden Gökpınar, “Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozduğu noktada tedbir alınması gerekir. Telaş artık o seviyesi aştığında, çalışmaya yönlendirici değil, tam zıddı konsantrasyonu, odaklanmayı, çalışmayı zorlaştıracak bir noktaya gelir. Bu üzere durumlarda anksiyeteyi denetim etme, anksiyete ile baş etme yollarının kıymet kazanıyor.” biçiminde konuştu.
Kaygının kaynağındaki kanıyı fark etmek büyük ehemmiyet taşıyor
Kişilerin çoklukla fonksiyonellikleri bozulmaya başladığında tedavi arayışı içinde olduklarını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir şeylere karşı kaygı yaşama şikayeti ile bizlere başvurabiliyor. Burada kıymetli olan, kişinin yaşanan olaya karşı olan kanıları, yani kişiyi asıl olarak kaygılandıran niyet. Kişi asansöre binerken korku yaşıyorsa, asansörün kendisi mi, asansörü görmek mi, yoksa ‘ya asansörde kalırsam, ya çıkamazsam, ya birisi gelip beni kurtaramazsa’ üzere o ana ya da o olaya atfettiği kanıların ayırt edilmesi gerekiyor.” dedi.
Kişilerin spesifik bir olayı örnek göstererek yardım istemesinin altında, farklı durumlar bulunabileceğine dikkat çeken Gökpınar, şöyle devam etti:
“Neden, imtihan tasası olabilir, rastgele bir duruma karşı anksiyete yahut toplumsal anksiyete olabilir. Örneğin, tasası nedeniyle okulda sunum yapamadığını söyleyen birinde kaygılandığı asıl şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırız. İstediği kadar yeterli performans sergileyememesi ya da tahminen rezil olma korkusu, ‘bildiklerimi aktaramayacağım, herkes benim yetersiz olduğumu düşünecek’ üzere birtakım algılar, kanılar ortaya çıkabiliyor. Tam bu noktada, olayı ve kanıyı ayırt etmek ve o niyetin farkına varabilmek çok büyük ehemmiyet taşıyor. Zira şunu biliyoruz ki o fikirler aslında bizim hislerimizi oluşturuyor. O hisler da bizim sonraki davranışlarımıza ya da o anki davranışlarımıza istikamet veriyor. Münasebetiyle tasayı anlamaya çalışırken öncelikle korkunun kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük değer taşıyor.”
Telkinler şahısların yetersizlik hislerini pekiştirebilir!
Kaygıyı azaltmak için kitap okumak, bir şeyler izlemek üzere dikkat odağını değiştirecek aktiviteler ile küçük antrenmanlar yapmanın önerilebildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Elbette fizikî aktivite genel olarak korku ile baş etmede epey tesirli usullerden biri.” dedi.
Düşünceyi yönlendirmenin ve fark etmenin kıymetini yineleyen Gökpınar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şunu da unutmamak lazım ki düşünmemeye çalışmak çok tesirli bir sistem değil. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştığınız vakit esasen hâli hazırda düşünüyor oluyorsunuz. Danışanlar da çoklukla etraflarından duydukları bu usul telkinlerden yakınırlar. ‘Düşünmemeye çalış’ yahut ‘bunda kaygılanacak ne var, o denli düşünme’ üzere telaffuzlar, tam karşıtı yeterli hissettirmek yerine vakit zaman bireylerin yetersizlik hislerini da pekiştirebilir. Zira düşünmemek o anda kişinin elinde olan bir usul değil. Kişinin fikirlerinin davranışa dönmesi ya da kaçınmalara dönmesinin engellenmesi kıymetlidir. Hasebiyle bu tip durumlarda aile ve yakın etrafın telkinlerden mümkün olduğunca uzak durup, korku yaşayan kişiyi anlamaya dinlemeye yönelmesi tavsiye edilir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
