Beyaz Saray, 1 Ekim’de başlayacak 2025 mali yılına yönelik hükümet harcamalarını içeren bütçe teklifini, ABD Kongresine sundu.
Biden idaresinin gelecek mali yıla yönelik bütçe teklifi, 2024 mali yılının 5 ayının geride kalmasına karşın birtakım hükümet kurumlarına finansman sağlayacak bütçe tasarısının hâlâ Kongrede görüşüldüğü bir devirde geldi.
ABD’de kasımda düzenlenecek başkanlık seçimlerine aylar kala Biden’ın siyaset vizyonunu da yansıtan bütçe teklifine nazaran, 2025 mali yılında 5,5 trilyon dolarlık gelir sağlanması hedeflenirken; 7,3 trilyon dolarlık harcama yapılması planlanıyor.
Biden, 2024 mali yılına yönelik bütçe teklifinde 6,9 trilyon dolarlık harcama yapılmasını öngörmüştü.
Savunma bütçesinde yüzde 1’lik artış
Bütçe teklifinde, Rusya’nın Ukrayna’daki ve İsrail’in Gazze’deki savaşı devam ederken savunmaya yönelik harcamalarda 2024 mali yılına kıyasla yüzde 1’lik artış öngörülüyor.
Savunma harcamaları için 2025 mali yılında 895 milyar dolarlık kaynak ayrılıyor. Bu meblağın 849,8 milyar dolarının Savunma Bakanlığına (Pentagon) aktarılması, kalanıyla da öteki bakanlıklar bünyesindeki savunma harcamalarının finanse edilmesi öngörülüyor.
Gelecek mali yıla ait bütçe teklifinde savunma dışı harcamalar için ayrılan kaynağın ise yüzde 6,9 artışla 621 milyar dolara çıkarılması planlanıyor.
ABD’de 2025 mali yılında Sıhhat ve İnsani Hizmetler Bakanlığına 133,8 milyar dolar, Gazi İşleri Bakanlığına 129,3 milyar dolar, Eğitim Bakanlığına 82,4 milyar dolar, Dışişleri Bakanlığına 64,4 milyar dolar, Güç Bakanlığına 51,4 milyar dolar, Adalet Bakanlığına 37,8 milyar dolar, Tarım Bakanlığına 29,2 milyar dolar, Ulaştırma Bakanlığına 25,4 milyar dolar, İçişleri Bakanlığına 17,8 milyar dolar, Hazine Bakanlığına 14,4 milyar dolar, Çalışma Bakanlığına 13,9 milyar dolar ve Ticaret Bakanlığına 11,4 milyar dolarlık kaynak ayrılması öngörülüyor.
Zenginlere yönelik vergilerin artırılması hedefleniyor
Biden’ın bütçe teklifi, geçen yılda olduğu üzere, bütçe açığının 10 yılda yaklaşık 3 trilyon dolar azaltılmasını hedefliyor.
Bu kapsamda zenginler ve şirketlere yönelik vergilerin artırılmasıyla vergi boşluklarının kapatılması, büyük ilaç ve petrol şirketlerine olan harcamalarla sıkı tedbirlerle başka israf harcamalarının kesilmesi planlanıyor.
Milyarderlerin gelirlerinin en az yüzde 25’ini vergi olarak ödemesinin teklif edildiği bütçenin, büyük şirketler için vergi oranlarının artırılması, büyük çok uluslu şirketlerin vergiden kaçınmalarının önlenmesi üzere kazanımlar getirmesi bekleniyor.
Bütçe teklifinde, kurumlar vergisi oranının yüzde 21’den yüzde 28’e yükseltilmesi önerilirken, gelecek 10 yılda yaklaşık 5 trilyon dolarlık vergi artışı öngörülüyor.
Amerikan halkı için ilaç, çocuk bakımı ve barınma üzere maliyetlerin düşürülmesi, Medicare (65 yaş ve üstü şahıslar için federal sıhhat sigortası) ve toplumsal güvenliğin güçlendirilmesi, vergi adaletini teşvik ederek bütçe açığının kapatılması, ABD’de yatırım yapılması, Amerikalıların yurt içinde ve dışında korunması planlanıyor.
ABD iktisadının 2024’te yüzde 1,7 büyümesi bekleniyor
Ekonomik varsayımların de yer aldığı bütçe teklifinde, ABD iktisadının 2024’te yüzde 1,7, 2025’te yüzde 1,8 ve 2026’da yüzde 2 büyüyeceği varsayım ediliyor.
Ülkede enflasyonun, 2024 sonunda yüzde 2,9 ve 2025 ile 2026’da yüzde 2,3 olması öngörülüyor.
ABD’de işsizlik oranının da 2024’te ve 2025’te yüzde 4, 2026’da yüzde 3,9 olması bekleniyor.
Bütçe açığının ise 2024’te 1,9 trilyon dolar, 2025’te 1,8 trilyon dolar ve 2026’da 1,5 trilyon dolar olarak kaydedileceği iddia ediliyor.
