Deprem felaketinde eski binaların yanı sıra ‘depreme dayanıklı’ ilanları ile satışa sunulan yeni binaların da yıkılması, “Oturduğum bina sahiden inançlı mi” sorusunu beraberinde getirdi. ODE Yalıtım’ın uzmanları, yeni konut alırken yahut mesken değiştirirken dikkat edilmesi gereken mevzuları derledi.
Kahramanmaraş merkezli olan ve 11 vilayette büyük hasara yol açan sarsıntılarda sırf eski binaların değil şimdi 1-2 yıl evvel inşa edilen hatta ‘depreme dayanıklı’ ilanlarıyla satışa sunulan binaların da yıkılması bina güvenliği konusunda kaygıya yol açtı. O denli ki balkonun genişliği, konutun hangi cepheye baktığı üzere soruların yerini, “Karot tahlili alındı mı, karbon elyaf ile güçlendirme yapılabilir mi” soruları aldı. ODE Yalıtım’ın uzmanları başta sarsıntıya karşı dayanıklılık olmak üzere yeni konut alırken yahut mesken değiştirirken dikkat edilmesi gereken mevzular hakkında bilgi verdi.
Binanın güvenliğini ve kalitesini ölçmek için sorulması gereken 7 soru ve yanıtları:
1- Karot tahlili yaptırmalı mıyım?
Binanın taşıyıcı yapılarından silindir biçiminde beton örneği alınmasıyla yapılan karot tahlili, betonun sınıfını ve dayanıklılığını ölçmek için tesirli bir usuldür lakin tek başına kâfi değildir. Zira bir binada, betonun sağlamlığının yanı sıra taban etüdü, statik hesaplar, personellik üzere pek çok kriter devreye giriyor. Bu nedenle binanızın sağlamlığını denetim ettirirken kesinlikle uzman bir firmadan takviye alın ve sırf betonu değil tüm bileşenleri dikkate alın.
2- Binada su yalıtımı var mı? Şayet varsa binanın hangi kısımlarında var, temelde su yalıtımı bulunuyor mu?
Bu sorunun yanıtını inşaatı yapan firma yahut müteahhitten öğrenebilirsiniz. Bilhassa temelde su yalıtımı olup olmadığını kesinlikle sorgulayın. Zira temel su yalıtımı, yapının çelik yeleğidir. “Bu bölgede su yok” üzere telaffuzlara karşı çıkın zira yağmur suları yahut zelzele üzere yer hareketleri sonucunda ortaya çıkan sular da yapıda korozyona neden olur. Korozyon ise yapının sağlamlığını azaltıp ömrünü kısaltır.
Diğer taraftan bina üretim evresinde yüzde 1 oranında imal maliyetine tesir eden su yalıtımı sonradan yapıldığında bu maliyet üç katına kadar çıkabilir. Üstelik sonradan su yalıtımı yapılmaya karar verilse de hayati kıymet taşıyan temel su yalıtımı yapılamaz, sadece duvar, taban ve çatı yalıtımı uygulanabilir. Ayrıyeten 3 Temmuz 2017 tarihinde yürürlüğe giren Tip İmar Yönetmeliği 51. hususuna nazaran toprağa dayalı tüm bodrum katlarda, dış tesirlere karşı, ısı ve su yalıtımı yapılması zaruridir.
3- Firma yahut müteahhide sormadan su yalıtımı olup olmadığını anlamak mümkün mü?
Bunu kesin olarak anlamanız mümkün değil fakat bodrum katına yahut otoparka indiğinizde rutubet kokusu alıyorsanız, su akıntısı yahut taşıyıcı kısımlardaki demirlerde paslanmalar görüyorsanız, bina dış duvar iç yüzeyinde bakteri, küf, mantar üzere lekeler varsa binanızda su yalıtımı olmayabilir ya da uygulama yanlışsız yapılmamıştır. Bu durumda kesinlikle bir uzmana danışın.
4- Gerçek su yalıtımı nasıl olur, hangi eserler tercih edilmeli?
Günümüzde temel su yalıtımında hem sürat hem de pratikliği açısından tercih edilen proof membranlar beton öncesinde uygulanan ve üzerine direkt dökülen betona büsbütün yapışan su yalıtım örtüleridir. Emsal biçimde sürme asıllı su yalıtım eserleri de temelden başlayarak, perde ve ıslak hacimlerde kullanılabilecek gereçlerdir. Su sızıntısı olan temel, otopark, galeri üzere yapılarda su enjeksiyon eserleri ile tahlil bulmak mümkün olsa da bu eserler maliyet açısından hayli yüksektir. Hasebiyle su yalıtımı yapının projelendirme evresinde çözülmesi gereken hususların başında gelir.
Binanızın üretim evrelerinde kullanılan malzemeleri/markaları tespit etme talihiniz varsa üretici firmalardan her türlü sorunuza yanıt ve teknik dayanak alabilirsiniz.
5- Binanın güç kimlik dokümanında güç sınıfı nedir?
Binalar için A’dan G’ye kadar güç performans sınıflandırması yapılır. A sınıfı en verimli, G sınıfı ise en düşük verimli seviyeyi belirtmek için kullanılır. Binalardaki bu sınıflandırmayı gösteren dokümana Güç Kimlik Evrakı ya da kısaca EKB denilir. Yeni yapılacak yahut yapılmakta olan binadan daire satın alacaksanız, binanın en düşük C sınıfında olacak halde tasarlanıp inşa edildiğinden emin olun. C sınıfından daha düşük düzeyde çıkan yeni yapılacak yahut yapılmakta olan binalar kanunen iskân ruhsatı alamaz. Bununla birlikte güç verimliliği arttıkça konutunuzun ısıtma ve soğutma masrafları de azalacaktır.
6- Binanın diğer hangi alanlarında yalıtım var?
Özellikle bodrum ve ortak alanlarda ısıtma için kullanılan kazan ve boruların dış çeperlerine yapılan tesisat yalıtımı, ısı kaybının önüne geçmede en faal prosedürlerin başında geliyor. Yeniden pencerelerde ısı denetimli kaplama olup olmadığı ve çift cam uygulaması da yalıtımın kalitesini artırıyor.
7- Sağlamlık açısından binada bodrum katı olması değerli mi?
Yapı imar yönetmeliğine nazaran dört katın üzerindeki binalarda bodrum katı zarurî. Zira bodrum katlar statik yapılar gereği genel olarak perde duvarlardan imal edilir. Perde betonlar da sarsıntı anında güç ve yükü taşıyarak hasarı en az seviyeye indirger. Öte yandan statik hesaplamalara uygun yapılmış giriş katı dükkân olan yapılar da tercih edilebilir.
Daire satın alırken bu biçim yapılarda dükkân katı ile üst katların tavan yüksekliklerinin birbirinden çok farklı olmamasına dikkat edin. Örneğin girişe 6 metre kat yüksekliği olan bir dükkân, üstüne 3 metre kat yüksekliği olan bir asma kat, üstlerine 3,3 metre yükseklikleri olan daire katları yapılırsa farklı kolon boyutları, binanın deplasman riskini artıracak yumuşak kat düzensizliğini oluşturur. Bu sebeple üst katlara çıkıldıkça değişen kolon boyutları bina güvenliği ile ilgili olumsuz bir göstergedir.
