Investing.com — ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, birçok başkanlık kararnamesi ve kıymetli siyaset değişiklikleriyle dolu süratli bir birinci 100 günü beraberinde getirdi.
Bugüne kadar vazifeye gelen en yaşlı lider olan Trump, federal hükümeti yine şekillendirmeyi, selefinin teşebbüslerini bilakis çevirmeyi ve ABD’nin ekonomik gücünü tarifeler ve deregülasyon yoluyla yine tesis etmeyi amaçlayan agresif bir gündem izliyor.
140’tan fazla başkanlık kararnamesi imzalanmış durumda ve 2026 ara seçimleri öncesinde Kongre’deki Cumhuriyetçi denetimi istikrarda. Bu nedenle her atılım aciliyet taşıyor.
Burada, Trump’ın siyasetlerinin erken periyot tesirlerini, tarife kampanyasının tetiklediği piyasa çalkantılarını ve oynaklığın yeni olağan haline geldiği süreçte önümüzdeki yolu kıymetlendiriyoruz.
ABD tarife oranı, Çin’e uygulanan vergilerle 1930’lardan bu yana en yüksek düzeye ulaştı
Efektif ABD tarife oranı, 2024 yılında bir evvelki yılın yalnızca %2,5 düzeyinden yaklaşık %25’e yükseldi. Bu, 1930’lardaki Smoot-Hawley tarifelerinden bu yana görülen en yüksek düzey oldu.
Başkan Donald Trump’ın ikinci periyodunda yayınlanan başkanlık kararnameleriyle gerçekleşen bu artış, büyük ölçüde Çin mallarına uygulanan %100’ün üzerindeki vergilerden kaynaklanıyor. Bu durum, Çin ile birçok ticaret akışını ekonomik açıdan sürdürülemez hale getirdi. Kuzey Amerika ortakları en sert cezalardan kaçınırken, coğrafik farklılıklar geniş çapta devam ediyor.
Trump, tarifeleri haklı göstermek için büyük ölçüde Milletlerarası Ekonomik Acil Durum Yetkileri Yasası’na (IEEPA) dayanıyor. Bu yasal hareket şu anda giderek artan sayıda davayla karşı karşıya. Mahkemeler IEEPA kapsamındaki tarifeleri geçersiz kılsa bile, idare bunları 232. Kısım yahut 301. Kısım üzere alternatif maddeleri kullanarak yine canlandırabilir.
Genel olarak, Trump’ın ikinci devrindeki başkanlık kararnamelerinin yaklaşık %15’i ticaret tedbirleriyle temaslı. Analistler, efektif oranın yıl sonuna kadar Çin tarifelerindeki mümkün bir geri çekilmeye bağlı olarak %15’e yakın bir düzeye gerilemesini bekliyor. Lakin bu durum hala belirsizliğini koruyor.
UBS stratejistleri bir müşteri notunda şöyle yazdı: “Yönetimin muhakkak tarifeleri düşürmek için mutabakatlara varmasını ve işletmelerin yeni, daha yüksek bir tarife düzeyine ahenk sağlamasını beklemeliyiz.”
Tarifeler sonucunda, bilhassa ABD dolarının kıymet kaybetmesiyle birlikte enflasyon riskleri de artıyor.
DOGE kaynaklı coşkuya karşın federal harcamalar artıyor
Devlet işten çıkarmalarını ve kapsamlı bütçe kesintilerini vurgulayan başlıklara karşın, federal harcamalar 2025’in birinci aylarında aslında hızlandı. UBS’e nazaran, harcamalar 2024’ün birebir periyoduna nazaran biraz daha süratli bir tempoda ilerliyor.
Bu artışın değerli bir nedeni, Hazine menkul değerlerine yapılan faiz ödemelerindeki yükseliş. Bu ödemeler, geçen yıla kıyasla yıllık 60 milyar dolar artış gösterecek formda ilerliyor. Bu artış, yalnızca büyüyen ulusal borcu değil, birebir vakitte daha düşük getirili eski borçların yerini alan yeni ihraç edilen tahvillere bağlanan daha yüksek faiz oranlarını da yansıtıyor.
İleriye bakıldığında, federal harcamaların sonuçta azalıp azalmayacağı, şimdi çözülmemiş bir dizi faktöre bağlı olacak. Bunların ortasında yürütme organının bütçe yetkileri üzerindeki mahkeme savaşları ve şu anda Kongre’den geçmekte olan uzlaşma tasarısının yazgısı öne çıkıyor.
Bu mevzuat, toplumsal program harcamalarını azaltmayı ve Enflasyonu Azaltma Yasası’ndan birtakım kararları kısaltmayı amaçlarken, birebir vakitte hudut güvenliği ve savunma için finansmanı artırmayı hedefliyor. Bununla birlikte, sona eren vergi indirimlerinin uzatılması yahut daha da azaltılması durumunda bilhassa sonlu yeni gelir öngörüyor.
UBS şunları söyledi: “GSYİH’nın bir hissesi olarak federal açıklar, Trump’ın ikinci devrinin başında 2015 düzeylerinin iki katıydı ve tarife gelirleri üzere öbür gelir dengeleyicileri olmadan muhtemelen daha da artacak.”
Sınır geçişlerinde keskin düşüş; işgücü riskleri beliriyor
ABD’nin güney sonundaki müsabakalar, Lider Donald Trump’ın Ocak ayında vazifeye dönmesinden bu yana kıymetli ölçüde azaldı. İdarenin hudutta ulusal acil durum ilan etmesi—IEEPA kapsamında Meksika’ya %25 tarife uygulamak için yasal destek olarak kullanıldı—muafiyetler arayan Meksikalı yetkililerin süratli harekete geçmesine neden olmuş görünüyor.
Daha sıkı uygulama ve artan işbirliği, evraksız göçte kayda paha bir düşüşe katkıda bulundu. Önümüzdeki aylarda daha fazla azalma bekleniyor. Beyaz Saray ayrıyeten hudut dışı etme süreçlerini hızlandırma ve yasal göçü yavaşlatma niyetini de tabir etti.
Bu değişikliklerin, daha az göçmenin işgücüne girmesiyle 2025’in ikinci yarısından itibaren işgücü piyasasını etkilemesi bekleniyor. Göçün bilhassa düşük vasıflı işgücü gerektiren bölümler başta olmak üzere birçok dalda değerli bir rol oynaması nedeniyle, mevcut emekçilerin azalması, bilhassa ekonomik şartlar yumuşak kalırsa, istihdam artışı için bir zorluk oluşturabilir.
Kongre’de bedellendirilen uzlaşma tasarısı, hudut dışı etme gayretlerini daha da artırabilecek hudut güvenliği için ek finansman içeriyor. Bu değişimlerin kıymetli personel düşüncelerine yol açıp açmayacağı, işgücü talebinin soğuyan bir iktisatta nasıl gelişeceğine bağlı olacak.
Tarifeler, itimat düşerken stagflasyon dehşetlerini körüklüyor
ABD tarifeleri ve siyaset meçhullüğü büyüme varsayımlarını aşağı çekerken ve enflasyonu üst iterken stagflasyonist baskılar artıyor. Bloomberg’in anketine katılan ekonomistler artık ABD GSYİH büyümesinin 2025’te yılın başındaki %2,1’den %1,4’e düşmesini beklerken, enflasyon beklentileri %2,5’ten %3,2’ye yükseldi.
Tarifelerin ekonomik tesirinin ABD’de başka büyük ekonomilere nazaran daha besbelli olması bekleniyor. Bu durum, Euro Bölgesi (%0,7) ve Çin (%4’ün altında) için de büyüme iddialarının düşürülmesine neden oldu.
UBS ekonomistleri şunları söyledi: “Fed’in Eylül ayından itibaren, işgücü piyasasının muhtemelen zayıflık göstereceği devirde, faiz oranlarını 75-100 baz puan düşüreceğine inanıyoruz.”
Ancak enflasyon hala yüksek seyrederken, Fed’in yakın vadede esnekliği sonlu kalıyor. Bu tansiyon, Lider Trump’ın Lider Jerome Powell’ı misyondan alma istikametindeki yenilenen tehditlerini körükledi. Trump daha sonra piyasa istikrarsızlığı karşısında bu açıklamalarını yumuşattı.
Bu ortada, tüketici inancı kötüleşiyor. Michigan Üniversitesi’nin hassaslık endeksi, Trump 2.0 devrinde Demokratların derin bir karamsarlık içinde olduğunu gösterirken, genel hassaslık 2008 krizinden bu yana görülen düzeylere düşmesine karşın Cumhuriyetçilerin iyimserliği arttı.
Amerikan Kişisel Yatırımcılar Derneği (AAII) anketi, yatırımcıların yalnızca %21,9’unun S&P 500’ün önümüzdeki altı ay içinde yükseleceğini beklediklerini gösteriyor—bu tarihî olarak güçlü bir ters gösterge sinyali.
Piyasalar “Trump güvencesi” esneklik sinyali verirken toparlanıyor
Trump idaresinin birtakım tarifelerde sürpriz bir halde orta vermesinin akabinde piyasalar istikrar kazanıyor üzere görünüyor. Bu durum, yetkililerin pay senedi ve tahvil piyasasındaki çalkantılara reaksiyon vermesiyle muhtemel bir “Trump güvencesi” sinyali veriyor.
Truist Danışmanlık Hizmetleri’nde Ortak Yatırım Yöneticisi ve Baş Piyasa Stratejisti Keith Lerner, Cuma günü şunları yazdı: “Uzun vadede optimist kalmamıza karşın, ispatların tartısı, keskin piyasa toparlanmasının akabinde yakın vadeli risk/ödül profilinin daha az elverişli olduğunu gösteriyor.”
Trump’ın tarife duraklatma atağı, piyasa gerilimine karşı bir hassaslık derecesi gösterdi. 90’dan fazla ülke müzakerelere açık olduğundan, 90 günlük pencere içinde bir dizi ticari istisna yahut kısmi mutabakat gerçekleşebilir. Bu mühlet, ivmeyi korumak için daha da uzatılabilir.
Trump’ın ikinci misyona başlamasından bu yana, ABD payları gelişmiş piyasa emsallerine nazaran değerli ölçüde düşük performans gösterdi. Bu durum, artan siyaset riski ortamında coğrafik çeşitlendirmenin ehemmiyetini vurguluyor.
UBS stratejistleri şunları ekledi: “Tarife meçhullüğü azaldıkça, Fed muhtemelen faiz oranlarını düşürdükçe ve yatırımcıların odağı 2026’da ABD yararlarındaki büyümenin yine canlanma muhtemelliğine kaydıkça S&P 500’ün 2025 sonuna kadar 5.800’e yükselmesini bekliyoruz.”
Aşamalı yahut sermaye müdafaa yaklaşımlarının, yatırımcıların yakın vadeli zamanlama risklerini yönetirken orta vadeli büyümeden faydalanmalarını sağlayabileceğine inanıyoruz.”
Diğer yandan, tarife duyurusunun akabinde hazine getirileri yükseldi ve dolar kıymet kaybetti. Bu durum, ABD varlıklarına yönelik yabancı talebin azalmasına ait kaygıları artırdı. Bu ortada altın başka varlıklardan daha âlâ performans gösterdi ve seçim devrine girerken politik riskler daha da artarsa 4.000 dolar/ons düzeyini test edebilir.
İleriye dönük yol: Oynaklık ve politik risk nasıl yönetilir
UBS, yatırımcılara devam eden piyasa oynaklığını yönetmek için üst istikametli potansiyeli korurken aşağı istikametli risklere karşı koruyan katmanlı bir strateji benimsemelerini tavsiye ediyor. Kısa vadeli riskler konusunda tasa duyanlar için altın, temel bir muhafaza aracı olmaya devam ediyor. UBS, inançlı liman talebi ve yapısal alımlar nedeniyle fiyat amacını 2026 başına kadar 3.500 dolar/ons’a yükseltti.
Yatırımcılar, düşüşlerde alım yapmaları yahut çıkarları garantilemek için pay senetlerinde sermaye müdafaa araçları kullanmaları konusunda teşvik ediliyor. Gümüş de artan yatırım talebiyle desteklenen tamamlayıcı bir varlık olarak öneriliyor.
UBS, piyasaların tarife tansiyonunun azalması ve mali gevşeme ile yıl sonuna kadar toparlanmasını beklediğinden, riskli varlıklara gereğince maruz kalmayan yatırımcılar pay senetlerine evreli olarak girmeyi düşünebilirler. UBS’e nazaran son devirdeki oynaklık, ABD, Avrupa ve Asya’daki kaliteli paylarda taktiksel giriş noktaları da yarattı.
Bu ortada, yapay zeka, uzun ömürlülük ve güç dönüşümü üzere uzun vadeli yapısal temalar, son devirdeki risk azaltmaya karşın bozulmadan kalmaya devam ediyor. UBS, satışı bu “dönüştürücü” fırsatlara maruz kalmayı artırmak için bir fırsat olarak görüyor.
Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Koşul ve Şartlar kısmımıza bakın.
