Küresel sermaye piyasalarında her daim baskın olan kimi dinamikler vardı. ABD’de para piyasasının çöktüğü 1907 krizi, 1929 Büyük Buhranı, 2009 Avrupa Borç krizi… Bu üzere global büyüklüğe sahip ekonomik gelişmeler, bütün piyasa ekonomilerini etkileyen çapta olaylardır.
Bir de her ülkelerin sermaye piyasalarının kendilerine ilişkin iç dinamikleri vardır. Bu dinamikler ülkeden ülkeye farklılık gösterirken, Türkiye açısından ise devirden periyoda farklılıklar gösterir. Yabancı yatırımcıların Borsa’da yüklü olduğu periyotlarda bu dinamik yabancı ülkelerdeki makro değişikliklerden etkilenirken, yabancı yükünün çok düşük olduğu periyotlarda ise, tabiri yerindeyse umursanmaz bile.
İşte içinde bulunduğumuz devir de bu dış piyasadaki gelişmeleri umursamadığımız, sırf kendi iç dinamiklerimiz ile yaşantımızı sürdürdüğümüz, kendimiz çalıp kendimiz oynadığımız bir periyot. Yatırımcıların, üreticilerin, hane halkının gözü kulağı tabiri yerindeyse, Mehmet Şimşek idaresindeki iktisat idaresinin ‘rasyonel’ tabana geri dönmesi ve bu çerçevede TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan’ın para siyaseti araçlarını enflasyon ile uğraş için seferber etmesi. Ayrıyeten enflasyonla uğraşın bir öteki ayağını oluşturan maliye siyasetlerinin da bu emele yönelik tekrar düzenlenmesi. Lakin bunların hepsi bilindiği üzere ‘acı reçeteler’.
Bugün, bilhassa maliye siyasetleri ayağına yönelik olarak gerçekleşen bir dizi gelişme, yeni iktisat idaresinin enflasyonla gayret kapsamında aldığına inanılan kararlarının birinci örneklerini oluşturuyor. Piyasa aktörleri, Kurumlar Vergisi’nde gerçekleştirilen 500 baz puanlık artırımın yanında ihracatçının bu artırımdan ayrıştırılarak desteklenmeye devam edilmesi ve KKM’nin yükünün Hazine’nin sırtından TCMB’nin omuzlarına yüklenmesinin enflasyonla çabada neleri değiştireceğinin yol haritasını çizerken, Borsa İstanbul ise bugün hem sıcak hem soğuk rüzgarlar esti!
Torbadan Çıkan ‘Vergi’, Borsa’da Akılları Karıştırdı
Yeni atanan iktisat idaresinin daha birinci günlerden ekonomiyi ‘rasyonel’ bir tabana geri oturma maksadı doğrultusunda, ortodoks siyasetlere geri döneceğine yönelik beklentiler yeni yılla birlikte dalgalı seyir izleyen Borsa İstanbul’u 28 Mayıs seçimleri sonrası yeni bir ralliyle tanıştırmıştı. Bu devirde bilhassa gözler Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan ikilisinin alacağı kararlara dikildi.
Bugün ise yeni iktisat idaresinin aldığı kararların yeni yansımaları ortaya çıktı. Yüzde 20 olarak uygulanması planlanan Kurumlar Vergisi yüzde 25’e çıkartılırken birtakım finansal kesimler için bu oran yüzde 30 olarak uygulanacak. Bununla bir arada ihracatı desteklemek ismine kimi istisnalarda torba kanundan çıkanlar ortasında yer alıyor.
Bütün bu gelişmeler ışığında bugün Borsa İstanbul, karamsar bir seyir izledi. TÜİK’in açıkladığı enflasyon verisinin eşliğinde güne olumlu başlayan Borsa İstanbul birinci dakikalarda 6.068 düzeyine kadar yükselirken, torbadan çıkan yeni ‘vergiler’ Borsa İstanbul’u 5.889 düzeyine kadar gerilemesine yol açtı.
Özellikle bankacılık endeksinde sert gerilemeler yaşanırken, Borsa İstanbul’daki karamsar seyir uzun sürmedi. Günü yüzde 1,71’lik bir yükselişle 6.106 puandan kapatan Borsa İstanbul, önümüzdeki günlerde maliye ve para siyasetindeki değişimlerden daha volatil bir halde etkileneceğe benziyor. Piyasa uzmanlarına nazaran bu volatil seyrin temel sebebi ise yeni iktisat idaresinin aldığı kararların farklı bölümlerce farklı yorumlanmasında yatıyor. Bilhassa TCMB’nin 650 baz puanlık faiz artırımı kararına yönelik olarak yabancı kurumların öngörülerine dikkat çeken piyasa mensupları, Hazine’nin maliye siyasetini da artık bir silah olarak kullanmasını bekliyor.
