BEKİR GÜRDAMAR
Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) Ağustos vadeli BIST 30 endeks kontratının sürece açıldığı günden itibaren kısa durum alan ve bir orta 130 bin kontratın da üzerine çıkan tek bir aracı kurum üzerinden alınan kısa durumlar, vade sonuna birkaç gün kala kapatılmaya başlandı.
BIST 30 ve BIST 100 endekslerinin Temmuz’da başlayan düşüş trendinde piyasanın gündemini daima meşgul eden, tek bir aracı kurum altında görünen kısa durumların 43 bin adedi 26 Ağustos prestijiyle kapatılırken, tıpkı kurum süreçlerine bakıldığına Ekim vadeli BIST 30 endeks kontratında daha sonlu da olsa yeniden kısa durum alınmaya başlandığı görülüyor.
Matriks data terminalinden derlenen datalara nazaran, birebir aracı kurum üzerinden iletilen süreçlere bakıldığında, 26 Ağustos prestijiyle Ekim vadeli BIST 30 endeks kontratında yaklaşık 21 bin kontrat short durumu açıldığı görülüyor.
30 Ağustos’un tatil olması nedeniyle vade sonu Perşembe günü olan Ağustos vadeli BIST 30 endeks kontratında, 26 Ağustos kapanış prestijiyle tıpkı aracı kurumdan yapılan süreçlerin neti 84 bin kısa duruma işaret ediyor.
Özellikle Temmuz başından itibaren piyasanın değerli gündem unsurlarından biri, daha evvel az olarak görülen bu büyüklükteki kısa konumun düşüşlere karşın kapatılmaması, hatta artırılarak devam etmesiydi.
“Bilmediğimiz neyi fiyatlıyor?”
Yatırımcıların birbirine sorduğu “bilmediğimiz neyi fiyatlıyor ki?” sorusunun, tekraren yalanlanmasına rağmen geçen haftadan beri gündeme getirilen “istifa” dedikoduları nedeniyle Borsada oluşan panik havasının daha güçlü olmasına neden olduğunu söylemek yanlış olmaz sanırım.
Bu dedikoduların, ısrarla ismi daha evvel manipülasyona karışmış şahıslar tarafından yayılmaya çalışılması da piyasa profesyonelleri ve yatırımcılar ortasında soru işaretlerinin artmasına neden oldu.
Aracı kurum üzerinden yapılan süreçlerin o aracı kurumun sorumluluğunda olmadığı, hesap açan herkesin limitleri dahilinde bu cins durumları açabildiğini unutmamak gerekiyor.
Bu yüzden aracı kurumun isminin ne olduğu değil, ısrarlı bir formda alınan kısa durumu, endeksin süratli bir halde düşüş eğilimine girmesi, vade sonuna bir hafta kala oluşan panik havası ile elde edilen yüksek kârın 26 Ağustos prestijiyle realize edilmeye başlanması tartışmaların odağını oluşturdu.
Nakdi uzlaşma Perşembe günü
Endeks kontratlarında sözleşme büyüklüğü, her bir kontrat için 10 adet destek varlığı temsil ederken, vade sonunda uzlaşma nakdi olarak gerçekleşiyor.
1 Temmuz prestijiyle sürece açılan Ekim vadeli kontrat, Perşembe akşamı nakdi uzlaşma ile kapanacak olan Ağustos vadeli kontratların akabinde, gelecek haftadan itibaren en yakın vadeli endeks kontratı olarak süreç görecek.
Vadeli süreç kontratlarında her bir kısa konum için bir de uzun durum olması gerektiğini unutmamak gerekiyor. Burada kısa durum büyüklüğünün tek bir aracı kurum üzerinden açılan süreçler, karşı tarafın, yani uzun durum alanların ise farklı aracı kurumlar üzerinden süreç açmış olması, kısanın ‘büyük yatırımcı’, uzunların ‘küçük yatırımcılar’ tarafından alındığına işaret ediyor.
