Rekabet Şurası Lideri Birol Küle, Şura tarafından iş gücü piyasasına yönelik centilmenlik muahedesi yapan 16 teşebbüse 151 milyon 148 bin lira ceza verilmesi kararını kıymetlendirdi.
Rekabete muhalif mutabakatların iş gücünün hareketliliğine, istihdamın verimliliğine ve fiyatların rekabetçi düzeylerde belirlenmesine mani olduğuna işaret eden Küle, alternatif ve avantajlı iş imkanlarından mahrum kalan çalışanların fiyatlarının baskılanabildiğini ve çalışma şartlarının negatif tarafta etkilenebildiğini bildirdi.
Küle, bu durumun, son mal ve hizmetlerin üretiminde kalite, nitelik düşüşü üzere yansımaları olabileceğine dikkati çekti.
Çalışanların, özgür ve rekabetçi iş gücü piyasasının sunduğu fırsatlardan yoksun kalmamasını önemsediklerini vurgulayan Küle, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Başka bir patronda daha üretken olabilecek çalışanın iş değiştirmesinin engellenmesi, çalışanların yeteneklerine uygun bir teşebbüs tarafından istihdam edilememesi sonucunu doğurabiliyor. Uzun vadede baktığımızda bu muahedeler, ülkemizdeki iş gücünün yurt dışına yönelmesine sebebiyet veren etkenlere de katkıda bulunabilir. Çalışan mobilitesinin engellenmemesiyle bu tarafta de olumlu adımlar atılacağını, yetişmiş işçimizin ülkemizde farklı bölümlerde istihdam imkanı bulabileceğini söyleyebilirim.”
Küle, son yıllarda iş gücü piyasalarına ait kaygıların sıklıkla gündeme geldiğini, bilhassa emeğin toplam gelirden aldığı hissede düşüş gözlemlendiğini tabir etti.
Kurum olarak kelam konusu piyasalara ait tespit ettikleri rekabetçi aksaklıkları kapsamlı biçimde araştırdıklarını belirten Küle, “Bu kapsamdaki fiyat sabitleme ve çalışan ayartmama üzere mutabakatların pazarlardaki olumsuz tesirlerini göz önüne aldığımızda bu mutabakatların tesirleri bakımından ‘fiyat tespiti’ ve ‘müşteri paylaşımı’ ile özdeş olduğunu kıymetlendiriyoruz. Bu kapsamda özgür ve rekabetçi iş gücü piyasaları maksadı doğrultusunda rekabet hukuku enstrümanlarını en faal biçimde kullanmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
“Çalışanların refahını düşüren ihlallere tesirli müdahaleyi amaçlıyoruz”
Küle, işçi-işveren alakasında güçlü pozisyonda bulunanın patron olduğunu lisana getirerek, “Çalışanların, fiyatlarındaki düşüşlere yansısını iş değiştirerek gösteremediğini ortaya koyan çalışmalar da bulunuyor. Münasebetiyle biz de Kurum olarak çalışanların yapay formda refahını düşüren bu üzere ihlallere tesirli biçimde müdahale etmeyi amaçlıyoruz.” dedi.
Son aldıkları iş gücü kararının konusunun “çalışan ayartmama” muahedeleri olduğunu söyleyen Küle, “Burada da patronlar birbirlerinin çalışanlarını istihdam etmemek üzerine anlaşıyorlar. Böylelikle iş gücü piyasası dediğimiz, çalışanların emeklerini arz ettiği, patronların de emek talebi içinde olduğu bu piyasada patronlar rekabet etmekten, yani çalışanlarına daha güzel şartlar sağlayarak bu çalışanları koruma etmekten yahut yeni istihdam etmekten vazgeçiyor.” tabirini kullandı.
“Ticari sırlar korunabilir”
İşveren ile emekçi ortasında işin gereklerine nazaran belli şartlar dahilinde rekabet etmeme yükümlülüğü ve gibisi yükümlülükler getirilebileceğini bildiren Küle, “Böylece know-how ve ticari sır müdafaasının sağlanması ya da eğitim üzere yatırımların kaybının önlenmesi sağlanabiliyor. Öte yandan, çalışan ayartmama mutabakatları, patronlar ortasında yapılan ve çalışan geçişliliğini patronların keyfi uygulamalarına bağlayan bir muahede cinsidir. Çalışanlarına yatırım yapan bir firmanın hukuksal hudutlar içindeki imkanlarla bu yatırımların geri dönüşünü alması mümkündür. Bunun yerine diğer teşebbüslerle rekabete karşıt mutabakatlar yapılması, yatırımların karşılığının alınması maksadını aşmakta olup gerek çalışanları gerekse toplumun genelini kapsayacak halde olumsuz tesirler barındırmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
“Bizim uzmanlarımız özel bölüme geçebiliyor”
Küle, kendilerinin de ağır emek vererek yetiştirdikleri uzmanlarının özel bölüme geçişine pürüz olmadıklarına dikkati çekerek, “Bir kamu kurumu olarak gösterdiğimiz bu halin gerek küresel gerekse yerli teşebbüslerimizden de birebir hassasiyetle benimsenmesini bekliyoruz.” dedi.
ABD’de ve AB’de de çalışan ayartmama mutabakatlarının rekabeti açık halde kısıtlayan muahedeler ortasında kabul edildiğini belirten Küle, şunları kaydetti:
“Rekabet Kurumunun iş gücü piyasalarına yönelik uygulamaları dünya çapındaki öteki otoritelerin uygulamalarıyla paralellik gösteriyor. Keza iş gücü kararında da gerek Şura içtihadı gerekse dünya çapındaki uygulamalar gözetildi. Belge konusu hareketlerin emek girdisinin paylaşımını amaçlayan hareketler olduğu, rakipler ortası mutabakat niteliğinde bulunduğu, münasebetiyle kartel tarifi kapsamında olduğu değerlendirildi. Aldığımız kararın insan kaynakları konusundaki rekabet şuurunu daha da yaygınlaştırmasını ve inovatif yapıyı koruyacak biçimde çalışanların daha yeterli şartlara ulaşmasının önündeki yapay mahzurların kaldırılmasına yardımcı olmasını temenni ediyoruz.”
