Foreks – Çelik endüstrinin yeşil dönüşümüne taraf vermek gayesiyle düzenlenen “Yeşil Çelik Tepesi – Green Steel Summit 2025”, kamu, sanayi, finans, güç ve teknoloji dünyasından üst seviye temsilcileri bir ortaya getirdi.
Karbonsuz üretim, döngüsel iktisat, Sonda Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) ve Emisyon Ticaret Sistemi’ne (ETS’ye) ahenk üzere stratejik başlıkların ele alındığı dorukta konuşan Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) ve Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Lideri Fuat Tosyalı, “Sektör olarak kendimizi sürdürülebilirlik, ileri teknoloji ve verimlilikle şekillenen bu yeni periyoda nazaran dönüştürmeliyiz” iletisini verdi. Tepe; kesimin karbonsuz üretim yol haritasını şekillendirmek, iş birliklerini güçlendirmek ve Türkiye’nin iklim maksatlarına katkı sunmak açısından kıymetli bir kilometre taşı oldu.
Çelik sanayisinin yeşil dönüşüm sürecini ele almak üzere düzenlenen “Yeşil Çelik Doruğu – Green Steel Summit 2025”, 13 Mayıs Salı günü İstanbul Emaar Address Hotel’de gerçekleştirildi. SteelData tertibiyle ve Tosyalı Holding ana sponsorluğunda düzenlenen tepe, çelik endüstrinin karbonsuz üretim seyahatine ışık tuttu. Yeşil güç, teknoloji, finans, kamu ve sanayi dünyasından üst seviye isimleri buluşturan aktiflikte, daldaki sürdürülebilirlik adımları, emisyon azaltımı, döngüsel iktisat ve regülasyonlar kapsamlı biçimde masaya yatırıldı.
Zirve; otomotiv, beyaz eşya, makine, inşaat üzere çelik tüketicisi dalların yanı sıra yeşil güç, teknoloji, finans ve akademi dünyasından temsilcileri ağırladı. İştirakçiler; karbonsuz üretim teknolojileri, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Avrupa Birliği’nin Hudutta Karbon Düzenleme Düzeneği (SKDM), karbon nötr amaçlar ve sektörel iş birlikleri üzere başlıkları tartıştı. Ayrıyeten doruğa; Tatçelik, Ekinciler Demir Çelik ve Süperref Gümüş Sponsor olarak, RedSun Güç Sponsoru olarak, Metsims ile Danieli Group ise Bronz Sponsor olarak katkı sundu. Yerli ve yabancı kuruluşların temsilcileri, çelik endüstrinin karbonsuzlaşma sürecini ve bu sürecin mevcut üretim modellerine ve gelecek stratejilerine tesirlerini çok boyutlu olarak ele aldı.
TÇÜD ve Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Lideri Fuat Tosyalı: “Dünya, global tek bir pazardan çok giderek daha kesimli bir yapıya yanlışsız evriliyor.”
Yeşil Çelik Doruğu 2025’in açılış konuşmasını yapan Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) ve Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Lideri Fuat Tosyalı, çelik endüstrisinin Net Sıfır maksatlarına ulaşmada oynayacağı kritik role dikkat çekerek, “Bu toplantıyı dünyada değerli değişimlerin olduğu bir süreçte yapıyoruz. O yüzden bugünü bizler için bir fırsat olarak görüyorum” dedi.
Tosyalı, konuşmasında makroekonomik dengesizlikler, iklim krizi, ticaret savaşları ve teknolojik dönüşümle birlikte çelik sanayisinin çok boyutlu bir sınamadan geçtiğini vurguladı. “İklim krizi, makroekonomik dengesizlikler, globalleşmeye bakışta olan değişimler ve yapay zekâ ile ileri teknolojideki gelişmeler zorlayıcı olmaya devam ediyor” diyen Tosyalı, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Dünya, global tek bir pazardan fazla giderek daha modüllü ve bölünmüş pazarların olduğu bir yapıya yanlışsız evriliyor. Çin ve ABD ortasındaki gerginlik global rekabet şartlarını da dönüştürüyor. Burada bize düşen ise konut ödevimizi uygun yapmak. Ben şikâyet eden tarafta olmak yerine, tahlile odaklanan tarafta olmamızın hepimiz için daha yararlı olduğunu düşünüyorum.” Kesimin mevcut emisyon yapısına da değinen Tosyalı, “Bugün global çelik sanayisi, dünya genelindeki sera gazı emisyonlarının %7’sinden sorumlu. Dünyada çelik üretiminde kullanılan güç kaynağına bakıldığında %73 ile kömür hala birinci sırada yer alıyor. Hurda ile üretim yapan tesislerin oranı ise yalnızca yüzde 14. Bu sebeple emisyonların azaltılması için yenilenebilir güce ve pak teknolojilere daha fazla yatırım yapılması gerekiyor. Ülkemizde bilhassa güneş üzere pak güç kaynaklarının endüstride kullanımının daha fazla teşvik edilmesi ve hidrojen üretimi ve dağıtımı ile ilgili standartların oluşturulması büyük değer taşıyor.” dedi.
“Yatırımlarımızın üç odağı var: Sürdürülebilirlik, verimlilik ve ölçek.”
Tosyalı Holding’in bu alandaki yatırımlarından bahseden Tosyalı, “Bu minvalde, bizim de Tosyalı olarak odaklandığımız temel hususlardan biri GES yatırımları ve üretimde hidrojen kullanımı… Dünyanın en büyük çatı üstü GES’ine sahip şirketi olarak güneş gücü yatırımlarımızı büyütmeye devam ediyoruz. Yurt içi ve yurt dışı yatırımlarımız ile hammaddeden sonuncu esere kadar uzanan bir çelik ekosistemi inşa ediyoruz. Büyük sarsıntı felaketine karşın ülkemizin son yıllardaki en büyük sanayi yatırımı olan Tosyalı Demir Çelik İskenderun Tesisi’nde üretime 2023 yılında başladık. 2,5 milyar dolar yatırımla tamamlanan bu tesisimiz, Türkiye’nin 4 milyon ton yassı çelik ithalatını ortadan kaldırırken katma bedelli çelik ihracatına da kıymetli bir katkı sağlamaya başladı. Yatırımlarımızın üç odağı var: sürdürülebilirlik, verimlilik ve ölçek. Madenden en son esere kadar her şeyi Tosyalı ekosistemi içerisinde çözümlüyoruz” dedi. Fuat Tosyalı, konuşmasının sonunda dala, “Sektör olarak kendimizi sürdürülebilirlik, ileri teknoloji ve verimlilikle şekillenen bu yeni periyoda nazaran dönüştürmeliyiz” davetinde bulundu.
Zirvede konuşma yapan SteelData Yöneticisi Şahap Ataman ise, çelik endüstrinin dönüşümüne öncülük etmek ve sürdürülebilirlik anlayışını ileriye taşımak hedefiyle düzenlenen aktifliğin, dal ismine stratejik bir fırsat olduğunu vurguladı. “Bu dönüşüm yalnızca bir mecburilik değil, tıpkı vakitte büyük bir fırsattır. Karbon ayak izimizi azaltırken rekabet gücümüzü artırabilir, yenilikçi teknolojilerle bölümümüze yeni bir dinamizm kazandırabiliriz” diyen Ataman, bu süreçte yavuz adımlar atılması, ortak tahliller geliştirilmesi ve tecrübelerin paylaşılması gerektiğini tabir etti.
Karbonsuz Üretim, Geleceğin Hammaddeleri ve Teknolojileri
Zirvenin “Karbonsuz Üretim, Geleceğin Hammaddeleri ve Teknolojileri” başlıklı birinci oturumunda Arthur D. Little Middle East Kıdemli Danışmanı Cansın Çehiz, Hydnum Steel Strateji Yöneticisi Fernando Pessanha ve Danieli Group Lider Yardımcısı Andrea Diasparro bölümdeki teknoloji dönüşümünü kıymetlendirdi. Arthur D. Little Orta Doğu Kıdemli Danışmanı Cansın Çehiz, çelik bölümünün karbonsuzlaşma sürecine ait global dinamikleri kıymetlendirdi. Çehiz, “Küresel emisyonların yaklaşık %8’inden sorumlu olan demir çelik sanayisi, karbondan arındırma konusunda giderek artan bir baskı altında. Bu noktada Direkt İndirgenmiş Demir (DRI), değerli bir düşük karbon tahlili olarak öne çıkıyor. Karbonsuzlaşma ile birlikte çelik üretiminde kullanılan hammaddelerin ticaret dinamiklerinde büyük değişimler yaşanacak.” dedi. Hydnum Steel Strateji Yöneticisi Fernando Pessanha, çelik dalının karbonsuzlaşma sürecine yönelik stratejilerini ve şirketin bu dönüşümdeki pozisyonunu anlatarak, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bizim sürdürülebilirlik anlayışımız “3×100 ve 3×0” formülüyle özetleniyor: %100 yenilenebilir güç, %100 döngüsellik ve %100 dijitalleşmenin yanında sıfır emisyon, sıfır pak su kullanımı ve sıfır endüstriyel atık yaklaşımını benimsiyoruz. Bu konsept yalnızca bir vizyon değil, iş modelimizin temeli. Bu yaklaşım yalnızca çevresel değil, tıpkı vakitte etik bir sorumluluk.”
Danieli Group Lider Yardımcısı Andrea Diasparro: “Karbonsuzlaşma için esnek ve yapay zekâ takviyeli üretim şart”
Danieli Group Lider Yardımcısı Andrea Diasparro, çelik kesiminde yeşil dönüşümün öncelikleri ve elektrikli fırın teknolojilerinin sunduğu yenilikler üzerine değerlendirmelerde bulundu. Diasparro, şöyle konuştu: “Karbonsuzlaşma süreci sırf genel maksatlarla değil, Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonlar üzere detaylı sınıflandırmalarla ele alınmalı. Bu kapsamların her biri farklı stratejiler gerektiriyor. Hurda mevcudiyeti ve kaynaklarının global seviyede dikkatli bir formda tahlil edilmesi değerli. Türkiye, hurda temelli üretim konusunda Avrupa’nın birçok ülkesine kıyasla daha güzel bir pozisyonda. Yassı çelik üretiminde hurdayı işleyerek maliyet avantajı yaratıyorsunuz. Fakat burada hurdanın kalitesi ve en son eserle ahengi ehemmiyet kazanıyor. Ya yüksek kaliteli hurda kullanılmalı ya sürece teknolojileriyle kalite artırılmalı.”
SKDM, ETS, Mevzuat, Ahenk Süreci ve Beklentiler
Moderatörlüğünü Kocaer Çelik (IS:KCAER) Genel Müdürü Mehmet Çakmur’un üstlendiği “SKDM, ETS, Mevzuat, Ahenk Süreci ve Beklentiler” konulu panelde; Ticaret Bakanlığı Daire Başkanı Gülizar Yavaş, ATP GreenX Genel Müdürü Tuğba Sarı, Metsims CEO’su Dr. Hüdai Kara ve Etraf Bakanlığı Uzmanı Aydın Sargın yer aldı.
Ticaret Bakanlığı Daire Başkanı Gülizar Yavaş, Avrupa Birliği’nin 2019 yılında yayımladığı Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı ile birlikte Türkiye’nin bu sürece nasıl hazırlandığını ve çelik dalını bekleyen yeni düzenlemeleri aktardı. “AB, 2019’da kendi yeşil mutabakat aksiyon planını yayınladığında, ihracatımızın %40’ını oluşturan bu pazarda yaşanacak değişiklikleri dikkate alarak biz de bir yol haritası oluşturma muhtaçlığı duyduk. Pazara giriş şartlarında önemli değişiklikler bekleniyordu. Bu nedenle biz de aksiyon planı belirleyerek, bu hareketlerin uyumunu sağlıyoruz. Çelik dalını etkileyecek tek mevzuat SKDM değil. AB, sürdürülebilir eserler için eko tasarım kuralları yayınlayacak. Bu çerçevede demir-çelik için etraf etiketi manasına gelen ‘yeşil etiket’ uygulaması da gündeme gelecek. Şu anda SKDM raporlaması yapıyoruz lakin bunun üzerine endüstriyel emisyonlar direktifi geldi. Artık de eserin kendisiyle ilgili eko tasarım etiketi olacak deniyor. Bu çalışma şimdi başladı” dedi.
ATP GreenX Genel Müdürü Tuğba Sarı, karbon kredileri, yeşil güç sertifikaları ve dijital sürdürülebilirlik tahlilleriyle çelik bölümüne özel dönüşüm fırsatlarını paylaştı. ATP GreenX olarak çelik kesiminin yeşil dönüşümünde stratejik partnerliğe talip olduklarını vurgulayan Sarı, karbon ayak izinin yönetilmesinin sadece çevresel değil, tıpkı vakitte finansal sürdürülebilirlik açısından da kritik olduğunu tabir etti.
Metsims CEO’su Dr. Hüdai Kara, sınırda karbon düzenlemesi süreci ve çelik kesiminin bu dönüşüme nasıl ahenk sağlayabileceğine ait değerlendirmelerde bulundu. Avrupa ortalamaları baz alındığında, Türkiye’nin karbon emisyonları açısından muhakkak bir avantaja sahip olduğunu belirten Kara, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Avrupa’daki üretim bedellerine baktığımızda Türkiye’nin bir avantajı olduğu biliniyor. AB, kendi üreticilerine fiyatsız karbon kredileri sunuyor. Türkiye’nin de emisyon azaltımına yönelik teknolojilere odaklanması gerekiyor. Elektrikli ark ocakları, yenilenebilir güç ve hidrojen kullanımı bu uğraşın temel bileşenleri.”
Çevre Bakanlığı Uzmanı Aydın Sargın, Türkiye’nin emisyon ticaret sistemi çalışmalarında geldiği noktayı ve bu sistemin çelik kesimi açısından ne tabir ettiğini aktardı. Türkiye’nin bu alandaki en büyük avantajlarından birinin uzun müddettir kullanılan izleme altyapısı olduğunu belirten Sargın, “2015 yılından beri sera gazı izleme sistemini kullanan bir ülkeyiz. Şu anda 775 tesis bu sistem kapsamında izleniyor” dedi. Sargın, emisyon ticaret sisteminin bir karbon borsası niteliğinde olduğunu vurguladı.
Sıfır Karbon Tecrübesi, Teknolojiler ve Uygulamalar
Zirvenin öğlenden sonraki ikinci oturumunda odak “Sıfır Karbon Tecrübesi, Teknolojiler ve Uygulamalar”dı. Stegra Ticari Yöneticisi Stephan Flapper, SMS Group Yeşil Çelik Yöneticisi Dr. Tim Ochel ve IPM Proje Koordinatörü Dursun Baş’ın yer aldığı bu oturumda, Avrupa’daki âlâ uygulamalar ve Türkiye için transfer edilebilecek teknolojiler tartışıldı.
Stegra Ticari Yöneticisi Stephan Flapper, şirketin yeşil çelik üretimine yönelik stratejilerini ve bu alandaki gayelerini anlattı. Sürdürülebilirliğin hem tüketiciler hem yatırımcılar nezdinde giderek daha değerli hale geldiğini vurgulayan Flapper, “Müşterilerimiz karbon ayak izlerini azaltmak istiyor. Birebir formda yatırımcılar da sürdürülebilir eserlere ve bu tarafta stratejileri olan şirketlere yatırım yapmayı tercih ediyor. Genç çalışanlar için bu yalnızca karbon emisyonu değil, etraf üzerindeki tüm tesirler açısından sorumluluk sahibi şirketlerle çalışmak manasına geliyor. Şirketler bu doğrultuda net taahhütlerde bulunuyor” dedi.
SMS Group Yeşil Çelik Yöneticisi Dr. Tim Ochel, yeşil dönüşüm sürecinde çelik dalında kullanılan teknolojilerin olgunluk düzeyinin aldatıcı olabileceğine dikkat çekti. Ochel, “Bazı teknolojiler trend haline gelmiş olabilir fakat bu, her vakit olgunlaştıkları manasına gelmiyor. Demir-çelik sanayisinde ilerleyen devirde kullanılabilecek birçok yeni teknoloji olacak” dedi.
İstanbul Siyasetler Merkezi (İPM) Proje Koordinatörü Dursun Baş: “Dönüşüme sadece sera gazı emisyonları odağından değil, entegre bir etraf idaresi perspektifiyle yaklaşmak gerekiyor”
İstanbul Siyasetler Merkezi (İPM) Proje Koordinatörü Dursun Baş, Türkiye’nin çelik bölümündeki karbonsuzlaşma sürecine yönelik olarak hazırladıkları “Türkiye Çelik Bölümünün Karbonsuzlaşması: Siyaset ve Aktör Analizi” raporunun bulgularını paylaştı. Baş, “Çelik bölümünün dönüşümü sadece teknik yatırımlarla değil, çok aktörlü bir sorumluluk anlayışıyla mümkün olabilir. Dönüşüme sadece sera gazı emisyonları odağından değil, entegre bir etraf idaresi perspektifiyle yaklaşmak gerekiyor. Çalışan motivasyonu, tesislerin bulunduğu bölgelerdeki lokal halkla ilgiler, hurda idaresi, bilgiye erişim, düşük karbonlu çelik standartlarının belirlenmesi ve güçlü bir ulusal iklim siyasetinin eksikliği, raporda altı çizilen temel başlıklar arasında” dedi.
Yenilenebilir Güç ve Hidrojenin Rolü
Zirvenin “Yenilenebilir Güç ve Hidrojenin Rolü” başlıklı son panelinde ise Ekstrametal Genel Müdür Yardımcısı Dr. Arda Çetin, Ember Güç Analisti Bahadır Sercan Gümüş, YEO Teknoloji Güç (IS:YEOTK) Yöneticisi Sami Serin ve Linde Gaz Türkiye İG Yöneticisi İsmail Erilhan kelam aldı. Ekstrametal Genel Müdür Yardımcısı Dr. Arda Çetin, sektörün yeşil dönüşüm sürecine girdiği noktada, üretim teknolojilerinin yüklü olarak yeşil hidrojen bazlı DRI ve EAF rotalarından oluşacağını öngördüklerini tabir etti. Ember Güç Analisti Bahadır Sercan Gümüş ise, Türkiye’nin güneş gücü alanındaki süratli büyümesine dikkat çekti. Gümüş, “Bu büyümede, yeni GES kurulumlarının yaklaşık %90’ını oluşturan öz tüketime yönelik projeler değerli bir rol oynuyor. Son iki yılda neredeyse iki katına çıkan heyetim ivmesi sayesinde, 2024 yılında güneş gücünden elektrik üretiminde bir evvelki yıla nazaran %39’luk rekor bir artış yaşandı. Türkiye’nin 2035 yılına kadar güneş ve rüzgar kapasitesini mevcut düzeyin dört katına çıkararak 120 GW’a ulaşma maksadı doğrultusunda bu büyümenin süreceği öngörülüyor. Bu amaç gerçekleşirse, 2035 prestijiyle elektrik üretiminde fosil kaynakların hissesi 5’te 1’e düşebilir” dedi.
Linde Gaz A.Ş. İş Geliştirme Yöneticisi İsmail Erilhan, hidrojenin, endüstriyel ve güç üretimindeki rolüyle global sürdürülebilirliğe katkı potansiyelini vurguladı. Erilhan, Türkiye üzere yeşil güç potansiyelinin yüksek olduğu ülkelerde yeşil elektrikle çalışan elektrolizörlerden elde edilen yeşil hidrojenin sıfır emisyon amacına ulaşmada neredeyse tek alternatif olarak öne çıktığını tabir etti.
YEO Teknoloji Güneş İş Geliştirme Yöneticisi Sami Serin ise yaptığı konuşmada, dünyanın fosil yakıtlı güç üretiminden yenilenebilir güç üretimine evrildiği bu devirde, güneş gücü santrali yatırımlarının karbonsuzlaşma alanındaki global amaçlara ulaşmada öncü rol oynadığını belirtti.
