Dış Ekonomik Bağlar Şurası (DEİK) ile Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) iş birliğinde yapılan araştırma Türk iş dünyası penceresinden Çin’e yapılan ihracatı mercek altına aldı.
Açıklamada hususa ait değerlendirmeleri yer alan DEİK Türkiye-Çin İş Kurulu ve TÜSİAD Çin Çalışma Kümesi Lideri Korhan Kurdoğlu, her iki kurumun da Çin ile olan ticari ve ekonomik bağlantılar açısından son derece büyük bir ehemmiyet teşkil ettiğini bildirdi.
DEİK ve TÜSİAD’ın Çin’deki ekonomik ve toplumsal gelişmeleri yakından takip ettiğini aktaran Kurdoğlu, şu açıklamalarda bulundu:
“Çin’i ve iş yapma dinamiklerini anlamaya ve anlatmaya yönelik birçok çalışmayı ve projeyi birlikte hayata geçiriyoruz. Bunlardan biri olan, DEİK-TÜSİAD Çin’e İhracatı Artırma Araştırma Kümesi da Türkiye’nin Çin’e ihracatını artırma yolunda araştırma yapan bir platform. 2022 yılında yaklaşık 45 milyar dolarlık ticaret hacmiyle Çin, Türkiye’nin değerli ticaret ortaklarından.
Amacımız Çin ile daha istikrarlı ekonomik ilgiler geliştirmek suretiyle ülkemize katkı sağlamak. Türkiye’de ve Çin’de faaliyet gösteren şirketler ortasında kurulacak iştiraklerin da bağlarımıza ivme kazandıracağını düşünüyoruz. TÜSİAD ve DEİK olarak, Çin ile ekonomik münasebetlerimizi geliştirebilmek ve ihracatımızı artırabilmek maksadıyla çalışmalar yürütüyoruz.”
Aracısız şirketler öne çıkıyor
Açıklamada, yüklü olarak 20 yıldan uzun müddettir faaliyet gösteren, 1 ila 50 milyon dolarlık ihracat bedellerine ulaşan büyük ölçekli şirketlerin üst seviye yöneticilerinin katıldığı “Türkiye’den Çin’e İhracatın Geliştirilmesi ve Teklifler Anketi”nin sonuçları da paylaşıldı.
Buna nazaran, Çin’e ihracatta besin ve tarım eserlerini markalı biçimde ve öbür bir şirketin aracılığı olmadan direkt ihraç eden firmaların ankette öne çıktığı görüldü.
Türk firmalarının gelecek periyotta Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında, Çin’e ihracat yapmayı düşündüğü potansiyel “sanayi ürünleri” yüzde 10’luk oranlarla elektrikli aygıtlar, plastik ve mamulleri, demir çelik, dokuma; yüzde 5’lik oranlarla da otomotiv ve yan sanayi, eczacılık eserleri ve mücevherat oldu.
Potansiyel “tarım ürünleri” ortasında ise yüzde 15’lik oranla öbür besin mamulleri, yüzde 10’arlık dilimlerle süt ve süt eserleri ile bitkisel yağlar, yüzde 5’erlik oranlarla meyveler, balıklar, sebzeler ve etler yer aldı.
Finansman da sorun
Araştırmaya nazaran, Çin’e ihracatta en çok sorun yaşanan hususların başında yüzde 40 ile lojistik geliyor. Bunu yüzde 35 ile Çin’deki yasal düzenlemeler, yüzde 30 ile finansman, yüzde 25 ile pazara giriş şartları, yüzde 20 ile öbür meseleler, yüzde 15 ile gümrük süreçleri ve yüzde 5 ile sıhhat ve bitki sıhhati tedbirleri alanında yaşanan problemler takip ediyor.
Ankete katılan iş dünyası temsilcileri, geçen periyotta Kovid-19 önlemleri hasebiyle Çin’de yaşanan kapanmalardan kaynaklı lojistik sorunlara, vize alma konusunda yaşadıkları zorluklara, bu ülkedeki yasal düzenlemelerin yarattığı dertlerin Çin pazarında mahallî firmalarla rekabeti zorlaştırmasına, Türkiye’nin ve Türk eserlerinin bilinirliğinin düşük olması nedeniyle Çin pazarına giriş ve pazarda tutunma açısından yaşanan meselelere dikkati çekti.
Türkiye’yi tanıdıkça Türk eserlerine istek artacak
Çin içinde kapsamlı ülke tanıtımı yapılması başı çekerken, raporda Çinli kesin tüketicilerin Türkiye’yi tanıdıkça Türk eserlerine isteğin artacağına dikkat çekiliyor. Bilhassa turizm dalında Çinli turistleri Türkiye’ye çekecek çalışmalar yapılması, film/dizi ihracatına değer verilmesi ve Çin’deki ticaret müsteşarlığı ve ataşelikler vasıtasıyla tespit edilecek büyük zincir marketlerin satın alma sorumlularının Türkiye’ye davet edilmesi öneriliyor.
Türk firmalarından “Made In Türkiye” vurgusu
Üst segment eser kümelerinde “Made In Türkiye” etiketiyle satış yapılmasının ülke tanınırlığını artırmada yardımcı olacağını düşünen Türk firmaları, katma bedeli yüksek eser geliştirme ve ihraç etme konusunda, komite kurulup ihracatı büyütme potansiyeli için şirketler ortası iş birliği tabanı oluşturulmasını öneriyor.
İş dünyası Çin’e yalnızca “ürün ihracatı” değil, birebir vakitte “hizmet ihracatı” üzerine de çalışma yapılmasını isterken, Çin’e yapılan ihracatta teşviklerin artırılmasını ve yüksek ölçülerde ticaret hacmine sahip firmalara Çin’e girişlerde kolaylık sağlanması talebinde bulundu.
Ankete katılan Türk iş dünyası temsilcilerinin görüşleriyle TÜSİAD ve DEİK 11 unsurluk bir siyaset seti oluşturdu.
İki ülke ortasındaki mal ticaretinin dengelenmesi emeliyle, Çin’in Türkiye’ye yönelik ithalatı geliştirme programı oluşturması öne çıkarken, bu ülkeye ihraç edilecek eserlerle ilgili GTIP bazında çalışmalar yapılması, kamu ve özel bölüm iş birliğinde katma bedeli yüksek eserlerin Çin’e ihracatına yönelik çalışmalar yapacak platformların oluşturulması bekleniyor.
Türkiye’den Çin’e gerçekleştirilecek e-ihracatın artmasına katkı sağlaması hedefiyle iki ülke ticaret bakanlıkları ortasında ticareti tüm veçheleriyle ele alan, geniş kapsamlı ve müzakereleri tamamlanmış olan “e-ticaret” alanındaki bir mutabakat zaptının (MoU) imzalanarak en kısa vakitte hayata geçirilmesi öneriliyor.
Firmalar için Çin pazarına giriş, iş yapma ortamı, yasal düzenlemeler, şirket konseyimi üzere bahislerde bilgilendirmeler yapılması ve teşvikler verilmesi talep ediliyor. Türkiye’de yatırım yapan Çinli firmaların da Türkiye’nin ihracatı üzerindeki olumlu tesirine vurgu yapılarak Çin’den bilhassa katma pahası yüksek alanlarda yatırımlar çekilmesine yönelik çalışmalar yürütülmesi vurgulanıyor.
