Çin, Salı günü yaptığı resmi bir açıklamayla savunma harcamalarında %7,2’lik bir artışa giderek Devlet Başkanı Xi Jinping’in 11 yıllık görev süresi boyunca askeri bütçenin iki katından fazla arttığını duyurdu. Tayvan’la ilgili artan gerilim ve bölgesel güvenlik kaygılarının ortasında, savunma bütçesi 2013’te kaydedilen 720 milyar yuan’dan önemli bir sıçramayla 1.67 trilyon yuan’a (230 milyar dolar) ulaştı.
Bu yılki savunma bütçesi artışı bir önceki yılın oranına denk geliyor ve hükümetin ekonomik büyüme tahminini aşıyor. Eş zamanlı olarak Çin, Tayvan’a karşı daha iddialı bir ton benimsedi. Başbakan Li Qiang’ın Ulusal Halk Kongresi (NPC) oturumunda sunduğu hükümet raporunda “barışçıl yeniden birleşme” ifadesinin yer almaması, Pekin’in kendi toprağı olduğunu iddia ettiği adaya yönelik tutumunun sertleştiğine işaret ediyor.
Xi’nin başkanlığı döneminde savunma bütçesindeki büyüme Çin’in yıllık yurtiçi ekonomik büyüme hedefini sürekli olarak geride bıraktı. Hükümetin 2024 yılı için büyüme hedefi, geçen yılki hedefe benzer şekilde yaklaşık %5 olarak belirlendi. Savunma bütçesi komşu ülkeler ve ABD tarafından mercek altına alınıyor ve Çin’den stratejik niyetleri ve askeri gelişimi konusunda daha fazla şeffaflık talep ediliyor.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’ne (IISS) göre bu yıl Çin’in savunma harcamalarını arttırdığı üst üste 30. yıl. Japonya ciddi endişelerini dile getirdi ve hükümet sözcüsü Yoshimasa Hayashi Pekin’den daha fazla açıklık talep etti. Güney Kore savunma bakanlığı yorum yapmaktan kaçınırken, Avustralya savunma bakanlığı da yorum taleplerine yanıt vermedi.
Savunma akademisyeni Li Mingjiang, Çin’in ekonomik zorluklarına rağmen Tayvan’ın Pekin’in savunma harcamaları kararlarında kilit bir faktör olmaya devam ettiğini vurguladı. Bir başka güvenlik uzmanı James Char ise savunma bütçesinin son on yılda Çin’in gayrisafi yurtiçi hasılasının yaklaşık %1,3’ünde kaldığını ve bunun da ulusal maliye üzerinde aşırı bir baskı yaratmadığını kaydetti. Bununla birlikte, ülkenin uzun vadeli ekonomik beklentilerinin bu eğilimin sürdürülebilirliğini belirleyeceğini kabul etti.
Çin’in 2035 yılına kadar tam askeri modernizasyona ulaşmayı hedeflemesi nedeniyle savunma bütçesinin önemli bir kısmının yeni ekipman alımlarına tahsis edilmesi bekleniyor. Savaş gemileri ve denizaltılardan insansız hava araçları ve gelişmiş füzelere kadar çeşitli silahların tedariki bu modernizasyon hamlesinin bir parçasıdır.
Merkezi Askeri Komisyon, silah tedarikiyle ilgili yüksek profilli personel tasfiyelerinin ardından yönetimi sıkılaştırmaya odaklandı. En az dokuz general görevlerinden alındı ve iki eski savunma bakanı, Li Shangfu ve Wei Fenghe, Çin’de genellikle bir soruşturma anlamına gelen ortadan kayboldu.
Hükümet çalışma raporunda Tayvan’ın yeniden birleşmesine ilişkin dil değişikliği, daha iddialı bir yaklaşıma doğru bir kayma sinyali olarak görüldüğü için kaşları kaldırdı. Tayvan’ın Anakara İşleri Konseyi, iki tarafın ayrı yönetimlerinin karşılıklı olarak tanınması ve boğazlar arası alışverişin daha sağlıklı hale getirilmesi çağrısında bulundu. Çin’in bu tutumuna karşılık olarak Tayvan Savunma Bakanı bu yıl füze tatbikatlarının arttırılacağını açıkladı.
Bu dil değişikliği, Demokratik İlerleme Partisi’nden Lai Ching-te’nin Tayvan’daki başkanlık seçimlerini kazanmasının ardından Çin Komünist Partisi’nin üst düzey yetkililerinden Wang Huning’in bu yıl Tayvan’ın bağımsızlık çabalarıyla “kararlılıkla mücadele etme” kararlılığını ifade etmesinin ardından geldi. Bu açıklama, bu tür hareketlere yalnızca “kararlılıkla karşı çıkma” yönündeki önceki taahhütlerden bir sapmaya işaret ediyor.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
