Gelişen teknolojiyle birlikte dünya genelinde ekrana bakma oranı yükseldi. Bu durum çok küçük yaşlara kadar indi. Ebeveynler “Çocuklar neden çabuk hastalanıyor” sorusunu araştırırken merak edilen tüm sorulara, Dünya Sıhhat Örgütü’nün dataları cevap verdi. Uzmanlar, çocuklarda görülen obezite ve uykusuzluk üzere sıkıntıların çok ekran kullanımından kaynaklandığını belirtti.
İnsanlık tarihinde tahminen de en şaşırtan icat televizyon olmuştur. Bu durum bir çoğumuza “Zeki Müren de bizi görebilecek mi” repliğini hatırlatır. Teknolojinin gelişmesiyle artık her şey ekranlardan ibadet olmuş durumda. Üstelik insanın sırf toplumsal ve iş hayatını değil tıpkı vakitte şahsî yaşantısını da kapsıyor. Hasebiyle televizyon, telefon, tablet. hatta dijital saatler hayatımızın her alanında mevcut. Yararı olduğu kadar fazla kullanımda ziyanlarının da görüldüğü ekranlar çocukların da hayli fazla vakit geçirdiği ortamlar olmaya başladı. Bu sebeple OMÜ Pediatri Bilim Kolu Lideri Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Ayçiçek Dinçer, doğumdan sonra 18 ay dolmadan çocukların katiyen ekranla tanışmaması gerektiği ihtarında bulundu.
OMÜ’den yapılan yazılı açıklamada sözlerine yer verilen Dinçer, gün geçtikçe teknolojik aygıtların insanların hayatında daha çok yer aldığına, toplumsal medya kullanımının da buna bağlı olarak arttığına işaret etti. 2020 yılı datalarına nazaran yaklaşık 3,6 milyar kişinin toplumsal medya kullandığını, bu sayının 2025 yılında 4,5 milyara yükseleceğinin varsayım edildiğini belirten Dinçer, internetin ise artık hayatın her alanında olduğunu ve çocukların teknoloji ortamına doğduklarını kaydetti.
“18 AYDAN EVVEL ÇOCUKLAR EKRANLA TANIŞMAMALI”
Erken çocukluk devrinde çocukların beyin gelişimleri için ebeveynlerin teknolojik aygıtların kullanımı konusunda dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizen Dinçer, “Teknoloji gerçek bir formda kullanıldığı vakit yararlı, ancak çok ve uzun müddet kullanımda her manada problemlere yol açıyor. Uzun müddet kullanıldığı vakit bağımlılık yapıyor. Çocuklar bu periyotta yaşadıkları olumlu ve olumsuz birçok deneyimden etkileniyorlar. Ebeveynlerin teknolojik aygıt alışkanlıkları, tavırları ve koyduğu limitler epeyce değerli.” sözlerini kullandı.
“Amerikan Pediatri Akademisi ise yaşlara nazaran sonlandırıyor. Çocuklar telefon, televizyon ve tablete baktıklarında tek taraflı bağlantı halinde oluyorlar. Gelişebilmeleri ve öğrenebilmeleri için iki taraflı irtibat olması gerekiyor. Bu irtibat kelamlı yahut kelamsız olabilir fakat ekran ya da dijital medya bunu çocuklara veremez. Çocukların birinci üç yaşta öğrenebilmesi için yanında anne ve babasının olması gerekmektedir. Bu çift taraflı bağlantısı ebeveyni ile yapabiliyor olması gerekiyor. Kelamsız bağlantı de mimik, jestler, göz teması ile gerçekleşir ve bunu ekran çocuklara veremez. Çocuklar ekranda gördükleri bir objeyi üç boyutlu aleme aktaramazlar. Bu yüzden aile nezareti çok değerli. Öğrenmeleri yalnızca ezberleme ve hatırlama yoluyla olur. Hasebiyle 18 aydan evvel çocukların ekranla tanışmasını istemiyoruz. Amerikan Pediatri Akademisinin önerisi 18-24 ay ortası çocuklarda ebeveyn nezaretinde yüksek kaliteli uygulamaların çocuğa tanıtılması tarafında.”
KONTROLSÜZ KULLANILDIĞINDA BEDENSEL, ZİHİNSEL VE RUHSAL GELİŞİMİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Kontrolsüz kullanılan teknolojik aletlerin, çocukların bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz etkilediğini vurgulayan Dinçer, şöyle devam etti:
“Çocukların, teknolojik aygıtları uygun olmayan mühlet, sıklık ve farklı duruş porsiyonlarında kullanmalarının gelişimsel sorunlar, kas-iskelet sistemi sorunları, fizikî inaktivite, obezite ve uyku kalitesinde yetersizlik üzere sıhhat riskleri doğurduğu görülmektedir. Telefon, tablet ve televizyondaki mavi ışık, melatonin dediğimiz uyku hormonu salınımını baskılıyor ve uyku sorunlarına yol açıyor. Ekrana bakmaktan ötürü görme sorunlarına de sebebiyet verebiliyor. Çocuklarda sağlıklı hayatı geliştirmek için teknolojik aygıt kullanımının mühlet, sıklık ve içeriklerinin nezaret altında olması, kâfi fizikî aktivite, sağlıklı beslenme, âlâ uyku ve besleyici bir toplumsal etraf sağlanması gerekiyor.”
“ÇOCUĞU OYALAMA YOLU HİÇBİR VAKİT EKRAN OLMAMALI!”
Telefon, tablet ve televizyon üzere ekranları sakinleştirici olarak kullanmanın yapılan en büyük kusurlardan biri olduğuna dikkati çeken Dinçer, şunları kaydetti:
“İnternette aile filtreleri kullanılmalı, kesinlikle kullanırken çocuğun yanında olmalıyız. Çocuğunuzla bu mevzu hakkında konuşarak interaktif olmasını sağlamalısınız. Bu keyifli ve kuvvetli seyahatte olağan ki ebeveynlerin bunaldığı vakitler olacaktır. Bunun tahlili mutlaka çocuğu oyalama yolu hiçbir vakit ekran olmamalı. Günü kurtaracağız derken çocuğumuzun geleceğini olumsuz tarafta etkilememeliyiz.”
