Çocukluk, bireyin kişilik gelişiminin temel taşlarının atıldığı bir periyottur. Bu süreçte yaşanan tecrübeler, hem olumlu hem de olumsuz biçimlerde yetişkinlik devrini tesirler.
Çocuğun aile içinde gördüğü sevgi, inanç ve dayanak üzere ögeler, ileriki hayatında duygusal ve toplumsal hünerlerini belirler. Birebir biçimde, travmatik tecrübeler, ihmal ya da çok korumacılık üzere durumlar da yetişkinlik devrindeki davranışları, bağlantıları ve hatta ruh sıhhatini derinden etkileyebilir.
Çocuklukta Yaşananların Yetişkinliği Etkileme Şekilleri
1. İtimat ve Bağlanma Problemleri:
Güvensiz bir çocukluk devri geçiren bireyler, yetişkinliklerinde bağlantılarında inanç problemleri yaşayabilirler. Aile içinde inançlı bağlanma geliştirmeyen bireyler, yetişkinlikte yakın münasebetler kurarken zorlanabilir, bağlanma problemleri ve terk edilme korkusu yaşayabilirler.
Etkisi: Yetişkinlik devrinde münasebetlerde çok bağımlılık yahut büsbütün uzak durma eğilimi.
2. Özgüven Gelişimi:
Çocuklukta ebeveynlerin çocuklarına verdikleri geri bildirimler, bireyin kendine olan itimadını tesirler. Özgüvenli bir birey olmak, çocuklukta sevgi, onay ve dayanakla beslenen bir süreçtir.
Etkisi: Yetişkinlik devrinde düşük özgüven, daima onay arayışı, muvaffakiyete karşı tasa ya da çok mükemmeliyetçilik.
3. Travmatik Tecrübeler:
Fiziksel, duygusal yahut cinsel istismar, çocuğun ruhsal gelişimini derinden tesirler. Travma sonrası gerilim bozukluğu, depresyon ve dert üzere zihinsel sıhhat problemleri, çocukluk travmalarının sonuçları olarak yetişkinlikte ortaya çıkabilir.
Etkisi: Travmaya bağlı tetikleyiciler, duygusal dengesizlikler ve yetişkinlik devrinde zorlayıcı ruhsal sorunlar.
4. Aile İçi Bağlar ve Modelleme:
Çocuklar, aile içi bağlantıları gözlemleyerek ilgi kurma biçimlerini öğrenirler. Şayet aile içinde sıhhatsiz alakalar varsa, çocuklar bunu modelleyerek yetişkinlikte benzeri alaka kalıplarını benimseyebilirler.
Etkisi: Yetişkinlikte tekrarlayan olumsuz ilgi dinamikleri yahut sağlıklı ilgi kurma hünerlerinde eksiklik.
5. Duygusal Düzenleme Marifetleri:
Çocukluk devrinde ebeveynlerden ya da bakıcılardan alınan duygusal takviye, bireyin gerilimle başa çıkma, öfkesini denetim etme ve duygusal dengeyi sağlama marifetlerini geliştirir.
Etkisi: Yetişkinlikte duygusal patlamalar, öfke problemleri yahut daima tasa hali.
6. İhmal ve Yetersiz İlgi:
Aile içinde sevgi, ilgi ve şefkat eksikliği yaşayan çocuklar, yetişkinliklerinde sevgi eksikliğini diğer yerlerde arayabilir, duygusal olarak daima doyumsuzluk hissedebilirler.
Etkisi: Çok sevgi arayışı, bağlanma sorunları, yalnız kalma korkusu.
7. Oyun ve Yaratıcılık:
Çocuklukta oyun oynama, bireyin yaratıcılık ve sorun çözme yeteneklerini geliştirir. Yetişkinlik periyodunda yaratıcı meslekler ve düşünme marifetleri, çocuklukta oyun oynayarak şekillenir.
Etkisi: Yaratıcılıkta kısıtlılık, yeni fikirlere açık olmama yahut sorun çözme hünerlerinde eksiklik.
8. Disiplin ve Hudutların Tesiri:
Disiplin anlayışı ve hudut koyma metotları, çocukluk periyodunda bireyin sorumluluk alma, karar verme ve bağımsız olma maharetlerini geliştirir.
Etkisi: Yetişkinlikte sorumluluk alamama, otoriteyle alakalarda zorluklar yahut çok isyankarlık.
9. Kardeş İlgileri:
Kardeşler ortasındaki alakalar, rekabet, paylaşma ve empati üzere kıymetli toplumsal marifetlerin gelişimine katkı sağlar. Çocuklukta yaşanan kardeş çatışmaları, bireyin yetişkinlikte diğerleriyle kuracağı ilgileri etkileyebilir.
Etkisi: Rekabetçi davranışlar veya başkalarıyla iş birliği yapamama.
10. Erken Yaşta Sorumluluklar:
Çocuklukta aile içinde erken yaşta büyük sorumluluklar almak, bireyin yetişkinlikte çok fedakar ya da tam aksisi sorumluluktan kaçınan biri olmasına neden olabilir.
Etkisi: Yetişkinlikte çok denetimci davranışlar yahut sorumluluktan kaçma eğilimi.
