Kadınların hayatında çok özel bir yere sahip olan hamilelik süreci anne adayları için heyecanlı olduğu kadar bir oldukça telaş verici bir devri de içermektedir. Hamilelik periyodunda sıklıkla karşılaşılan (Tokofobi) doğum korkusu da bu telaşlı süreci içinde barındıran bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Pekala doğum korkusu nedir, belirtileri ve tedavi prosedürleri nelerdir? İşte Tokofobi hakkında merak edilenler…
Tokofobi ismiyle da bilinen ve anne adayları için epeyce zorlayıcı bir durum olan doğum korkusu; bayanların doğum yapmaktan ve doğum esnasında yaşayabilecekleri mümkün acılar ile sıhhat sorunlarından ötürü ağır endişe hissetmelerine denir. Yunanca Tokos “doğum” ve fobi “korku” sözlerinin birleşmesiyle ortaya çıkan tokofobi terimi günümüzde tıp ve psikoloji alanının da büyük ilgisini çekmektedir. Çocuk sahibi olmanın sevincini yaşayan gebe bayanlar içinse hayli sarsıntılı ve üzerinde durulması gereken değerli bir süreç olan tokofobi, günümüzde gebeliğin ertelenmesine de sebep olabilmektedir.
DOĞUM KORKUSU (TOKOFOBİ) NEDİR?
Pek çok araştırmaya da bahis olan tokofobi; şiddetli bir doğum korkusuna verilen isimdir. Çoklukla doğum fikrinden çok derecede korkan bayanları etkileyebilmektedir. Hamilelik yahut doğum devrinde yaşanan kaygıyı söz eder. Çoğunlukla olağan bir doğum kanısından farklı olarak doğum ve hamilelikle ilgili akla gelen olumsuz niyetleri barındırmaktadır. Çoklukla doğum sancısı yahut hamilelik ve doğum sürecinde bir şeylerin karşıt gitme olasılığından ötürü ortaya çıkan birtakım korkular büyüyerek beraberinde tokofobiyi getirebilmektedir.
TOKOFOBİ CİNSLERİ NELERDİR?
Tokofobinin bilinen iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan ilki Birincil Tokofobi olarak isimlendirilirken başka tipi ise İkincil Tokofobi olarak bilinmektedir.
-
Birincil Tokofobi; hiç doğum yapmamış ama bu niyetten ötürü telaşa kapılan ve bu sebeple başlarında bir endişe oluşturan bayanları etkilemektedir. Bu endişeler ve olumsuz niyetler, ekseriyetle çocukluk periyoduna kadar uzanabilen geçmiş tecrübelerle kontaklı olabilmektedir. Bu cins, bireylerin gebe kaldığı süreçte daha da yükselerek hayli rahatsız edici boyutlara ulaşabilmektedir. Travmatik olaylara maruz kalan şahıslarda görülme oranı daha yüksektir.
-
İkincil Tokofobi ise; daha evvel gebelik yaşamış bireylerde görülmektedir. Makus bir hamilelik deneyimi yaşayan ve bundan ötürü bir travma atlatan gebe bireylerde bu doğumun hatırlanması bu fobinin tetiklenmesine sebep olabilmektedir. Bu fobi, bilhassa daha evvel geçirdikleri hamilelikte ölü doğum, gebelik sonlandırma yahut düşük yaşanan şahıslarda doğum yapma korkusunu ortaya çıkarabilmektedir.
TOKOFOBİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Genellikle anne adaylarının, farklı doğum deneyimlerini dinleyerek bunları örnek almasından yahut birebir durumu kendilerinin de yaşayabileceği tasasına kapılmalarından ötürü ortaya çıkan tokofobinin pek çok farklı nedeni de bulunmaktadır. En esas nedenleri ortasında ise şu faktörler yer almaktadır:
-
Genellikle aileden, yakın arkadaşlardan yahut etraftan duyulan travmatik doğum hikayeleri
-
Ailede yahut etrafta bir tokofobi hikayesinin bulunması
-
Hamilelik sürecindeki gerilim yahut tasa ile baş etmeyi güç hale getiren hormonal değişiklikler
-
Yaş faktörü (genç bayanların çoklukla daha fazla etkilendiği bilinmektedir)
-
Geçmişte yaşanan farklı travmalar
TOKOFOBİNİN BELİRTİLERİ
Doğum korkusu yaşayan bireylerin farklı ruh sıhhati sorunlarına sahip olabilme ihtimali beraberinde birçok farklı belirtiyi de beraberinde getirebilmektedir. Depresyonu da beraberinde getirebilen tokofobi; anne adaylarında yahut anne olmak isteyen bireylerde doğum denetim hapları kullanma, gebelik periyodunu geciktirme yahut hamilelikten kaçınma üzere birtakım davranışları tetikleyebilmektedir. Peki tokofobinin belirtileri nelerdir? Doğum dehşetinin kimi belirtileri şu formda sıralanabilir:
-
Endişe ve daima tasa durumu
-
Uykusuzluk ve uyku bozuklukları
-
Depresyon
-
Yeme bozuklukları
-
Doğum öncesi depresyon
-
Doğum sonrası depresyon geliştirme riski
DOĞUM KAYGISINDA HANGİ TEDAVİ YOLLARI KULLANILABİLİR?
Tokofobi yaşayan bireylerin öncelikli olarak uzman şahıslarla konuşarak yardım almaları gerekmektedir. Doğum korkusu teşhisi konulan bireyler için uzmanlar tarafından bir tedavi planlamasının yapılması epeyce değerlidir. Tedavi için tabip ile görüşülürken endişe yaşayan bireylerin doğum ile ilgili duydukları bu kaygıları ayrıntılı bir formda anlatmaları tedavi sürecinin birinci etaplarından biridir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ismi verilen tedavi yolunun bu fobi üzerinde epeyce tesirli olduğu bilinmektedir. Bu tedavi usulüyle bireylerin yaşadığı korkuların hangi durumlardan kaynaklandığı belirlenmeye ve bu durumu çözmeye çalışılır. Sonrasında ise gebelik süreci ve doğum yapma ile ilgili bireylerin başlarında yer edinen kaygıların ortadan kaldırılması için muhtaçlık duyulan hünerlerin üzerinden bir çalışma yapılarak bu durumun güzelleştirilmesi sağlanır.
