Investing.com – Dünya Bankasının yayımladığı son “Emtia Piyasaları Görünümü” raporuna nazaran, global emtia fiyatlarının 2026 yılına kadar son altı yılın en düşük düzeylerine gerilemesi bekleniyor. Rapora nazaran, 2025 yılında emtia fiyatlarının %12, 2026 yılında ise %5 oranında düşeceği öngörülüyor. Bu düşüş, ticaret tansiyonlarının tetikleyebileceği mümkün enflasyon baskılarını hafifletebilirken, başta gelişmekte olan ülkeler için büyüme ve ekonomik ilerleme açısından değerli riskler barındırıyor.
COVID-19 sonrası toparlanma süreci ve 2022’de Rusya-Ukrayna savaşıyla başlayan emtia fiyatlarındaki artış eğiliminin sona erdiği belirtiliyor. Dünya Bankası Başekonomisti Indermit Gill, yüksek emtia fiyatlarının birçok gelişmekte olan ülke için gelir kaynağı olduğunu fakat şu an yaşanan fiyat dalgalanmalarının 50 yılın en yüksek düzeylerine ulaştığını söz etti.
Enerji ve besin fiyatlarında gerileme bekleniyor
Enerji fiyatlarındaki düşüş 2023’ten bu yana devam ederken, bu sürecin 2024’te %17 ve 2026 yılında %6 oranında devam etmesi öngörülüyor. Brent petrol varil fiyatının 2025’te 64 dolar, 2026’da ise 60 dolar düzeylerine düşmesi bekleniyor. kömür fiyatlarının da bu yıl %27, sonraki iki yılda ise %5 oranında düşeceği iddia ediliyor.
Gıda fiyatlarında da emsal bir düşüş eğilimi öne çıkıyor. 2025’te besin fiyatlarının %7, 2026’da ise %1 oranında gerileyeceği iddia ediliyor. Lakin Dünya Bankası, bu düşüşün 22 kırılgan ülkede açlıkla gayret eden yaklaşık 170 milyon beşere tahlil sağlamayacağına dikkat çekti.
Altın inançlı liman pozisyonunu koruyor, sanayi metallerinde talep zayıf
Raporda, altının bu yıl rekor düzeylere ulaştığı fakat 2026’da fiyatların dengelenmesinin beklendiği tabir ediliyor. Jeopolitik belirsizliklerin devam etmesiyle altına olan talebin yüksek seyredeceği varsayım ediliyor. Buna karşılık, sanayi metalleri fiyatlarının ise zayıflayan global talep ve Çin’deki emlak dalındaki yavaşlama nedeniyle düşmeye devam etmesi bekleniyor.
Emtia piyasalarındaki oynaklığın mali disiplini ve ekonomik istikrarı zorlaştırdığı belirtiliyor. Dünya Bankasına nazaran, 2020’li yıllarda emtia döngülerinin müddeti kıymetli ölçüde kısaldı, bu da belirsizliğin daha fazla olduğu yeni bir ekonomik periyoda girildiğini gösteriyor.
Gill: “Gelişmekte olan ülkeler ıslahatlara tartı vermeli”
Başekonomist Indermit Gill, bu dalgalı tabanda gelişmekte olan ülkelerin mali disiplinlerini yine tesis etmeleri gerektiğini vurguladı. Ayrıyeten, özel sermayeyi çekebilmek için yatırım ortamının uygunlaştırılması ve ticaretin özgürleştirilmesi gerektiğini lisana getirdi. Gill, aksi hâlde düşük fiyatlara karşın kimi ülkelerin büyümede zorlanabileceğini tabir etti.
Dünya Bankası Lider Yardımcısı Ayhan Köse de pandemiden bu yana gerisi arkasına yaşanan şokların emtia piyasalarını önemli halde etkilediğini söyledi. Köse, dalgalanmaların kalıcı hâle gelme riski taşıdığını belirterek ülkelerin mali esneklik kazanmaları, kurumlarını güçlendirmeleri ve istihdam yaratan yatırımlara yönelmeleri gerektiğini vurguladı.
