Yeme bozukluğu, kişinin fizikî ve ruhsal sıhhatini olumsuz etkileyecek halde geliştirdiği bir yeme alışkanlığı olarak özetlenebilir. Ruhsal olduğu kadar fizikî sıhhat sorunlarına de yol açabilen bu bozukluk, farklı tiplere sahip olsa da çoklukla bireyin vücut algısı ve duygusal durumu ile alakalıdır. Yeme ölçüsü, sıklığı ve cinsinin sıhhatsiz bir biçimde değiştiğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Yapılan araştırmalara nazaran dünya nüfusunun yaklaşık yüzde sekizi yeme bozukluklarıyla gayret ediyor ve bu durumdan en çok ergenler ile 12-35 yaş aralığındaki bayanlar etkileniyor” dedi.
Yeme bozukluğu, yemek yeme alışkanlıklarının ötesini ilgilendiren çok taraflı ve derin bir sıhhat sorunu. Temelinde; bozulan gerçeklik ve vücut algısı, öz itimat sıkıntıları ve travmatik yaşantılar üzere birçok etken barındırabileceğini lisana getiren Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Tüm bu sayılanlar bireyin genel sıhhatini önemli biçimde tehdit edebilir. Günümüzde toplumsal medya aracılığıyla şiddetini artıran toplumsal baskılar, bilhassa genç yaştaki bireylerin ruhsal ve bedensel sıhhatini olumsuz istikamette etkileyebiliyor. Bu nedenle yeme bozuklukları konusunda farkındalık kazanmak ve bilhassa dijital dünyanın mümkün risklerinden korunmayı öğrenmek epey önemli” dedi.
Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, en sık rastlanan yemek bozukluklarını sıraladı:
Anoreksiya nervoza
Kişi kilo almaya yönelik ağır ve daima bir kaygı duyar. Vücut algısında önemli bozulmalar meydana gelir ve kendisini aynada olduğundan çok daha kilolu ve farklı bir formda algılar. Bu bozuklukta birey, ülkü ya da eksi düzeyde olmasına karşın kendini kilolu hisseder ve kilo verme uğraşlarını takıntılı bir formda sürdürebilir.
Bulimia nervoza
Birey denetimini kaybederek kısa müddette çok ölçüde yemek yer, akabinde da bu kalorileri telafi etme gayesiyle kusma, aç kalma ya da çok antrenman üzere davranışlara yönelir. Bu döngü, fizikî sıhhati tehdit ederken tıpkı vakitte ağır suçluluk, utanç ve vücudundan memnuniyetsizlik üzere hislerle kişinin ruhsal sıhhatine da saldırır.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu (Binge eating)
Kişi fizikî açlık yaşamadan, yemeyi durduramayacak biçimde çok ölçüde yiyecek tüketir. Öbür beslenme bozukluklarının tersine, ataklardan sonra yenen yiyeceklerden kurtulmak için telafi davranışlar gözlemlenmez lakin tekrar de ağır pişmanlık, utanma ve depresif hisler ortaya çıkabilir.
Ruminasyon bozukluğu
Daha evvel çiğnenip yutulmuş olan yiyecek, istemsiz bir halde tekrar ağız içine getirilir. Bu yiyecek yine çiğnenebilir, yutulabilir yahut tükürülerek beden dışına atılabilir. Bu durum istemsizce tekrarlayan bir reflekse dönüşerek hem fizyolojik hem de ruhsal sorunlara yol açabilir.
Pika yeme bozukluğu
Besin olarak kabul edilmeyen unsurlar, daima ya da tekrarlayıcı bir formda yenir. Örneğin; kül, toprak, kâğıt, tırnak, saç, boya, tebeşir, sabun, deterjan ya da taş üzere hususlara karşı yeme isteği duyulabilir.
Kaçıngan/kısıtlayıcı yeme bozukluğu (arfıd)
Kişi yemek yemekten kaçınır ya da makul besinlere karşı çok hassasiyet gösterir. Bu bireyler ekseriyetle yiyeceklere karşı ilgisizdir yahut kokusu, dokusu ya da tadı nedeniyle birtakım besinleri reddeder.
Diğer belirtilen yeme bozuklukları
Gece uykudan kalkıp yemek yenmesi üzere, daha az bilinen ya da teşhis kriterlerini tam karşılamayan lakin hayat kalitesini önemli formda düşüren bozukluklardır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
