Ebe kendi işini kurabilir. Ebeler Sıhhat Hizmet Meslek ünitesi açarak kendi işlerini yapabilirler. Uzmanlar bu bahiste ayrıntılı bilgi verdi.
Ebelik güya geçmişte kalmış bir meslek üzere algılanıyor. Meğer sayılar ve gelişmeler geçmişin değil geleceğin mesleği olduğunu gösteriyor. Türkiye’nin iş garantili yeni yıldız mesleklerinden biri ebelik. Yeni düzenlemeye nazaran, ebeler kendi işyerlerini açarak, hamilelikten doğuma kadar anne adaylarına tüm evrelerde hizmet verebiliyor.
2024 yılında ebelik kısmına giren öğrenci sayısı son 7 yıla kıyasla yaklaşık yüzde 82 oranında arttı. Kocaeli Sıhhat ve Teknoloji Üniversitesi (KOSTÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen “Ebelerin yetkileri çok genişletildi. Yeni kanuna nazaran ebeler sıhhat meslek hizmet üniteleri açabiliyor ve bir hamileyi bağımsız olarak denetim edip doğum yaptırabiliyorlar. Türkiye’de son 5 yılda üniversitelerde yeni ebelik kısımları açılıyor ve bu kısımlardaki doluluk oranları yüzde 100’ü buluyor. Ben gelecekte her bayanın bir ebesi olacağına inanıyorum. Aslında tıpkı aile doktoru gibi” dedi.
Ebelik Mesleği Yine Canlandı
Ebelik mesleği tarih olacakken, tekrar canlandı, iş garantili, genç kızların çok tercih ettiği mesleklerden biri haline geldi. Yeni yasal düzenlemeyle ebeler “Özel sıhhat meslek hizmet birimi” ismi altında işyeri açma hakkı kazandı. Gebe bir bayanın tüm süreçlerini takip edip, doğumu yaptıran ebeler böylelikle kendi işlerini de kurma bahtına kavuştu. Ebelik beğenilen mesleklerden biri olurken, son 7 yıldaki talep artışı da bunu gösterdi. 2017’de 49 üniversitenin 64 programında ebelik eğitimi verilirken, 2024 yılında ebelik eğitimi veren üniversite sayısı 68’e, program sayısı da 97’ye yükseldi. 3 bin 26 olan kontenjan sayısı yaklaşık yüzde 82 oranında yükselerek 5 bin 490’a çıktı. 2025-2026 eğitim öğretim yılından itibaren ebelik kısmı açan üniversitelerden biri de Kocaeli Sıhhat ve Teknoloji Üniversitesi (KOSTÜ). Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen yeni jenerasyon ebeliğin yükselişini anlattı.
Normal Doğumu Destekleyen Ebelik Eğitimi
Normal doğumu destekleme aksiyon planı doğrultusunda ebelik eğitiminin de güçlendirilmeye başladığını vurgulayan Prof. Dr. Dikmen şöyle konuştu: “Türkiye’de son beş yılda üniversitelerde açılan ebelik kısımlarının sayısında değerli bir artış yaşanmıştır. Bu kısımların doluluk oranları %100’e ulaşmış olup, ebelik mesleği gençlerimiz tarafından ağır ilgi görmektedir. Türkiye’de ebelik eğitimi günümüzde milletlerarası standartların büyük bir kısmını karşılayacak seviyededir. Bizler de bu doğrultuda üniversitemizde ebelik kısmını bu yıl açmış bulunuyoruz ve birinci öğrencilerimizi kabul etmeye hazırlanıyoruz. Akademik takımımızı güçlendirmeye yönelik çalışmalarımızı sürdürürken, eğitim modelimizi çağın gereklerine uygun formda tasarladık. Bilhassa teknolojiyi ve yapay zekâ uygulamalarını entegre edeceğimiz yenilikçi bir eğitim yaklaşımını hayata geçiriyoruz”
“Ebeler sıhhat meslek hizmet ünitesi açıp, kendi işlerini yapabilirler”
Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, ebelerin iş konusunda pek çok seçeneği olduğunu vurguladı ve yeni düzenlemenin avantajlarını anlattı. Prof. Dr. Dikmen “Ebelerin yetkileri çok genişletildi Türkiye’de. Yeni yapılan düzenlemeye nazaran ebeler işyeri açabiliyor. Bir hamileyi bağımsız olarak denetim edip doğum yaptırabiliyorlar. Ebelik mezunları da hem kamu ya da özel bölümde çalışabilirler ya da kendi işlerini kurabilirler. Bu nedenle biz de üniversite olarak yeni kuşak ebeleri teknolojiyi, bilhassa yapay zekayı bakım hizmetlerinde en âlâ formdu kullanacakları biçimde yetiştirmeyi planlıyoruz” diye konuştu.
“Yeni jenerasyon ebelik aile tabipleri üzere olacak”
Daha bütüncül bakan, yeni nesil bir ebelik modeli olduğunu belirten Prof. Dr. Yurdanur Dikmen şöyle devam etti: “Yeni jenerasyon ebelik şöyle olacak. Gebe kalmaya karar verdiğiniz andan itibaren sizi takip eden bir ebeniz olacak, tıpkı aile sıhhati doktoru üzere. Gebelikle ilgili her bahiste bilgi verecek, folik asit kullanımından diyete kadar her alanda sizi bilgilendirecek. Duygusal iniş çıkışlarınızda bilhassa ruhsal dayanak sağlayacak. Hatta toplumsal medyada bile danışmanlığınızı yapabilecekler. Gelecekte her bayanın bir ebesi olmalı. Ben aile tabiplerimiz üzere bir ebelik modeli olacağına inanıyorum” Ebelerin olağan doğum sürecinin dışında doğumdan sonra da destekleyici hizmetler verdiğini anlatan Prof. Dr. Yurdanur Dikmen şöyle konuştu: “Dolaylı olarak baktığımızda ebeler toplum sıhhatine da hizmet veriyorlar çok geniş ölçüde. Zira ebelere verilen bu eğitim imkanları toplumun da aslında sıhhat hizmetlerine dayanak veriyor. Çünkü yalnızca bayan ve hamileden bahsetmiyoruz. Neden bahsediyoruz? Aile planlaması hizmetlerini veriyor ebeler. Neden bahsediyoruz? Emzirme danışmanlığı hizmetlerini veriyorlar. Neden bahsediyoruz? Cinsel sıhhatle ilgili eğitimleri veriyorlar. O yüzden ebelik yalnızca doğum ve bayandan fazla geniş manada da toplum sıhhatini direkt etkileyen bir meslek kümesi.”
“Bu ebelik modelinde bayanlar daha mutlu”
Prof. Dr. Dikmen bütünsel yaklaşımın yararlarını şöyle anlattı:
“Bütünsel ebelik modeli doğrultusunda hizmet alan bayanlar bu süreçten şad ayrılıyor. Doğum sonrası depresyon seviyelerinin daha azaldığını ve ruhsal dayanıklılık ve ruh hallerinin çocuğa, ailede yaşadığı bireylere ve kendisine daha olumlu yansıdığına ait birçok bilimsel araştırma sonucu mevcut. Münasebetiyle bütünsel ebelik modelinin son yıllarda bayanların sıhhati açısından çok değerli bir kavram olarak karşımıza çıktığını söyleyebiliriz.”
“Normal doğum hem anne hem bebek için çok faydalı”
Prof. Dr. Yurdanur Dikmen yapılan araştırmalara nazaran olağan doğumun bayanlara birçok olumlu tesiri olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Örneğin olağan doğum yapan bayanlarda hastanede kalma mühleti kısalıyor. Bu neyi önlüyor? Enfeksiyon oranlarını düşürüyor. Tekrar bununla birlikte medikal kusurlar ya da tıbbi yanılgı oranlarını azaltıyor. Olağan doğum sıhhat hizmetlerinde maliyetleri de düşürüyor.
Yine bununla birlikte olağan doğum yapan bayanlarda yapılan araştırma sonuçlarına nazaran, laktasyon dediğimiz anne sütünün gelme süreci daha süratli ve daha ağır. Münasebetiyle anne sütü üzere çok bedelli bir besinden çocukları daha fazla yararlanma imkânı buluyor.
Ve alışılmış ki bayanın çok süratli bir biçimde toplumsal hayata katılması, çalışıyorsa şayet çalışma hayatına katılması ve dolaylı olarak da aslında toplumun ekonomik kalkınma gayelerine de çok büyük tesiri olduğunu söyleyebiliriz.”
“Doğum koçluğunu önermiyorum, sertifikayla olacak iş değil”
Son devirde yaygınlaşan doğum koçluğunun problemli bir alan olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Dikmen “Doğum koçluğunu bu alanda eğitim almamış beşerler da yapabiliyor. Ancak biz bunu önermiyoruz. Zira uzmanlık gerekiyor. Türkiye’de 4 yıllık lisans mezunu olan beşerler ebe olarak çalışabiliyorlar. Hasebiyle bunun lisansını almadan olağan liseyi bitirmiş ya da çocuk gelişimi üzere alanları bitirmiş şahıslara bu hak veriliyor. Bu sertifika programıyla yapılacak bir uygulama değil. Tahminen onlar da denetim altına alınıp, el çektirilebilir” dedi.
Ebelik yükselen meslek: 7 yılda yüzde 82 artış
Ebelik eğitimi veren programların sayısı son yıllarda süratle yükseliyor. Şu anda 68 üniversitenin 97 programında ebelik eğitimi veriliyor. Toplam kontenjan sayısı ise 5 bin 490. Kontenjan 2017 yılına kıyasla 2024 yılında yaklaşık yüzde 81,5, yerleşen öğrenci sayısı ise yaklaşık yüzde 82 arttı.
Kendi işini kuruyor, işyeri açabiliyor
29 Mart 2025 tarihli “Sağlık Meslek Mensuplarının Özgür Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik” mucibince klinik psikolog, diyetisyen, fizyoterapist ve ebe üzere sıhhat meslek mensupları “sağlık meslek hizmet birimi” ismi altında kendi muayenehanelerini (özel sıhhat kuruluşu) açabiliyor.
Ebe ne iş yapar?
Ebelik Yönetmeliği’ne nazaran şu vazifeleri üstleniyor:
Hamilelik, doğum ve doğum sonrası süreçte gerekli takviyesi, bakımı ve tavsiyeleri vermek, kendi sorumluluğunda doğum yaptırmak, yenidoğan ve çocuğa bakım sağlamak için bayanlarla ortak çalışmak, önleyici önlemleri ve olağan fizyolojik doğumu teşvik etmek, komplikasyonların tespitini yapmak, tıbbi bakıma erişimi ve acil durum tedbirlerini yürütmek. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
