Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Sürdürülebilir ve
İklim Dostu Yerleşke Projesinde pilot üniversitelerden biri olan Ege
Üniversitesinde bilim insanları, etraf dostu projelere imza atmaya
devam ediyor. Yürütücülüğünü Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Tekstil Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Çay’ın
yaptığı, “Karbondioksit Yakalama İçin Plazma İle Modifiye Edilmiş Yün
Esaslı Faal Karbon Lifler” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 programı
kapsamında desteklenmeye uygun görüldü. Proje ile hem global ısınma
ile gayrete hem de Türkiye’deki katma bedeli yüksek teknik tekstil
ürünlerine yönelik Ar-Ge kapasitesine katkı sağlanması amaçlanıyor.
Ege Üniversitesinin iklim dostu uygulamalarıyla örnek teşkil ettiğini
dile getiren Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Dünyamız büyük bir iklim
ve besin krizinin eşiğinde. Üniversitelere bu bahiste önemli
sorumluluklar düşüyor. Biz de hem bu şuurla hem de Sürdürülebilir ve
İklim Dostu Yerleşke Projesi kapsamında pilot üniversite olmanın
sorumluluğuyla bu alanda projeler üretiyoruz. Dokuma Mühendisliği
bölümü öğretim üyemiz Prof. Dr. Ahmet Çay’ın yürüttüğü proje ile
karbondioksit emisyonuna yönelik kıymetli bir çalışma hayata
geçiriliyor. Hocamızı ve takımını tebrik ediyorum” diye konuştu.
Projenin hedefinden bahseden Prof. Dr. Ahmet Çay, “Günümüzde etkisi
gittikçe artan global ısınma sorununu de göz önüne aldığımızda bu
projemiz ile karbondioksit yakalama ve depolama (CCS) uygulamalarında
kullanılabilecek dokumacılık temelli adsorban materyallerin geliştirilmesini
ve modifikasyonlarla performansının güzelleştirilmesini hedefliyoruz.
Sera gazlarının atmosfere salımının daima artması sonucunda etraf ve
insan hayatı için kaygı verici bir tehdit haline gelen global ısınma
ortaya çıktı. Güç üretimi ve endüstriyel üretim içeren insan
faaliyetleri, giderek daha fazla emisyon salımına neden oluyor.
Küresel ısınma artışının 2030 ile 2050 ortasında 1,5 santigrat dereceye
ulaşması bekleniyor. Bu ısınmanın önlenmesi için esas önlemler ise
yenilenebilir güç kaynaklarının kullanımı, güç verimliliği
uygulamaları, karbondioksit yakalama ve depolama (CCS) uygulamaları
olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Karbon liflere alternatif yün lifler kullanılacak
Sera gazları içerisinde en büyük hissenin karbondioksite ilişkin olduğunu
vurgulayan Prof. Dr. Çay, “Sera gazı azaltma uygulamaları ve bilimsel
çalışmalar çoğunlukla karbondioksit üzerine ağırlaşıyor. Proje
çalışmamızın konusu da çeşitli faaliyetler sonucu ortaya çıkan
karbondioksitin atmosfere gönderilmeden adsorpsiyon ile yakalanması.
Tekstil gereçlerinden üretilen etkin karbon lifler, bu uygulama için
ön plana çıkıyor. Yapılan çalışmalar, karbondioksit adsorpsiyonunun,
adsorban yapısındaki mikro-gözenekler ve yüzeydeki azotlu grupların
sinerjetik tesirine dayandığını gösteriyor. Bu kapsamda, yün
liflerinin kullanımı avantaj sağlayacak. Yün liflerinden elde edilen
aktif karbon liflerin performansının plazma teknolojisi ile daha da
geliştirilmesini hedefliyoruz. Dünyada karbon lif üretiminin büyük bir
kısmını fosil kaynaklı öncül gereçler oluşturuyor. Bunların yüksek
maliyet ve yüksek karbon ayak izi dezavantajı bulunmakta. Münasebetiyle,
karbon liflerinin yüksek üretim maliyetlerinin, çevresel etkilerinin
ve fosil kaynaklara bağımlılığının azaltılması için, yenilenebilir
kaynaklardan elde edilen alternatif öncül materyallerin araştırılması
akademik ve endüstriyel istikametten hayli dikkat alımlı bir mevzu. Projede
yün liflerinin kullanılacak olması, etkin karbon lif üretiminde
sürdürülebilir bir alternatifin de ortaya konması açısından önemli”
diye konuştu.
Prof. Dr. Ahmet Çay’ın yürütücülüğünü yaptığı proje grubunda EÜ
Tekstil Mühendisliği Kısmı öğretim üyeleri Prof. Dr. E. Perrin
Akçakoca Kumbasar ve Doç. Dr. Ebru Bozacı, Kimya Kısmı öğretim
üyeleri Prof. Dr. Jale Yanık ve Doç. Dr. Beğenilen Duman Taç yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
