Dünyanın en güçlü insanı Elon Musk, hem servetiyle hem de yaptıkları ile daima konuşulmakta. Son olarak CEO’su olduğu toplumsal medya platformu Twitter’in ismini ‘X’ yapması ile gündemden düşmüyor. Üstelik bu değişim çok ani oldu. Geçtiğimiz haftalarda Twitter’in ismini değiştirmeyi düşündüğünü söyleyen Musk, bu telaffuzunu çabucak uygulamaya koydu. Evvel Android, sonra iOS işletim sistemine sahip aygıtlarda ve bilgisayarlarda Twitter’in ünlü mavi kuşlu logosu kayboldu ve yerine x logosu belirdi. Hatta şirketin genel merkezinde dev bir LED ışıklı x bile takıldı. Elon Musk’ın x sevdası ise uzun müddet evvel ortaya çıktı. Tarihi antik çağda yaşamış bir uygarlık olan Fenikelilere dayanan x ise matematikte bilinmeyen sayı, röntgen ışınları, Roma sayılarındaki 10 üzere birçok şeyi temsil ediyor.
Şirketin isminin x olarak değiştirilmesi aslında Musk’ın yıllardan beri var olan toplumsal medya, bankacılık, alışveriş üzere uygulamaların tek çatı altında toplanması fikrinin bir kesimi. Bu fikir ve Twitter’ın yeni logosu, Musk’ın 1999’da bir çevrimiçi bankacılık şirketi kurma hırsıyla Silikon Vadisi’nde attığı adımlarda ortaya çıktı. Musk, o periyot gazetelere kent seyahat rehberi yazılımı sağlayan bir şirket olan Zip2’yi piyasaya sürdü ve sattı. Bu satıştan da 22 milyon dolar kazandı. Bu parayı ise bir sonraki teşebbüsü olan çevrimiçi bankacılık hizmetlerinde kullanacaktı.
Bir kafede ortaya çıkıyor
Musk internet üzerinden fon akışını ve idaresini sağlayan bir şirket yaratmak istedi. Şirketin ismi ise eski bir PayPal yöneticisi olan Julie Anderson Ankenbrandt’a nazaran 1999 yılında San Fransisco’nun Palo Alto bölgesindeki bir kafede Musk ile öteki yöneticiler toplantı yaparken bulundu. Fakat x isminin ortaya çıkışı hayli enteresan.
Ankenbrandt, tüm finansal süreçleri çevrimiçi olarak tek bir çatıda toplayacak şirketin ismi için q,x ve z isimlerinde kararsız kaldıklarını söylüyor. O an Musk’ın kafede kendilerine servis yapan garsona q, x ve z isimlerinden hangisini seçeceğini soruyor. Garson “Ben olsam x’i seçerdim” deyince Musk masaya vurarak “İsim bulunmuştur” diyor ve x.com ortaya çıkıyor.
Ancak bu isim birçok çalışan tarafından benimsenmiyor. Kısa müddet sonra da Musk firmadan ayrılıyor. 2001 yılında ise x.com ismini PayPal olarak değiştiriyor ve PayPal dünyanın önde gelen çevrimiçi para yollama uygulamalarından biri haline geliyor.
Elon Musk manevi bağ kuruyor…
Ancak Musk’ın x ile olan bağı kopmuyor. Musk, 2002 yılında kurduğu uzay nakliyeciliği şirketi SpaceX’te de x harfini kullanıyor. Daha sonra 2017’de x.com web domainini PayPal’dan satın aldı. Bu alım sonrası Musk, x harfinin kendisi için manevi bir kıymet taşıdığıyla ilgili bir tweet atacaktı. 2022’de 44 milyar dolara aldığı Twitter’i ise geçtiğimiz günlerde Nevada merkezli kendi teknoloji şirketi X corp. İle birleştirdi ve Twitter’in ismi resmen x oldu. Artık x.com’a girenler otomatik olarak Twitter’a yönlendirilmekte.
Peki Elon Musk’ın manevi bağ kurduğu x harfi nereden geliyor? Antik çağda Orta Doğu da yaşayan Fenikeliler, sert s harfi için x’i kullanırlardı. Eski Yunanlar, x harfini Fenikelilerden ödünç alarak ‘chi’ olarak okudular. Romalılar ise x’i Yunanlardan alarak 10 sayısını isimlendirmek için kullandılar.
Cebirin babası olarak kabul edilen İranlı alım Harizmi’nin kitabı Al-Jabr’da bilinmeyen sayılar için Türkçe’de ‘şey’ manasına gelen Arapça ‘şay’ terimi kullanılıyordu. İspanyollar kitabı çevirirken bu terimi de ‘xai’ olarak çevirdi. Bir mühlet sonra yalnızca x kullanılmaya başlandı. Günümüzde matematikteki bilinmeyen sayılar bu yüzden x ile temsil edilmeye başlandı. Hatta röntgen aygıtını bulan Wilhelm Röntgen de aygıtın yaydığı ışınlara x ismini verdi. Röntgen, bu ışınları birinci keşfettiğinde tam olarak ışınlarla ilgili bilgi sahibi olmadığından onları süreksiz olarak matematikte bilinmeyen sayılar için kullanılan x ile isimlendirdi. Fakat bu ışınların ismi x ışınları olarak kaldı.
Kaynak: Business Insider, Mashed Radish, CNBC
