Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, kripto dünyasında geniş yankı uyandıran “radikal” bir teklifle tekrar gündeme geldi. Ethereum’un teknik darboğazlarını aşmak ve ağı daha verimli hale getirmek için geliştirdiği bu teklif, Ethereum ekosisteminde kıymetli bir değişimin kapısını aralayabilir. Buterin’e nazaran bu fikir sırf yavuz değil, tıpkı vakitte Ethereum’un geleceği için kritik bir sıçrama olabilir.
Ethereum ve Buterin’den Teknik Dönüşüm Çağrısı
Ethereum geliştiricilerinin fikir alışverişinde bulunduğu Ethereum Magicians isimli forumda yayınladığı ayrıntılı yazısında Buterin, Ethereum’un temel yapı taşlarından biri olan EVM’nin (Ethereum Virtual Machine) esaslı biçimde değişmesi gerektiğini savundu. Ona nazaran EVM’nin şu an kullandığı bytecode yapısı artık sonlarına ulaştı ve bu da zincir üzerindeki süreç maliyetlerini artırırken geliştirici tecrübesini de zorlaştırıyor.
Bu darboğazı aşmak ismine Buterin, akıllı mukavelelerin yürütüldüğü EVM mimarisinin, açık kaynaklı ve donanıma yakın çalışan RISC-V mimarisi ile değiştirilmesini önerdi. RISC-V, donanım seviyesinde optimize edilmiş, esnek ve modüler yapısıyla bilhassa gömülü sistemlerde verimlilik sağladığı bilinen bir mimari.
“Yürütme Katmanında Radikal Bir Yenilik Şart”
Buterin, Beam chain üzere teşebbüslerin konsensüs (uzlaşma) katmanını epeyce sadeleştirdiğine dikkat çekerek, yürütme katmanının da benzeri bir değişim geçirmesinin artık kaçınılmaz hale geldiğini savundu. Bu katman, Ethereum ağında süreçlerin yürütüldüğü, akıllı kontratların çalıştırıldığı ve hesapların durumlarının belirlendiği temel alandır. Ona nazaran bu ölçekte bir mimari değişiklik, yürütme sürecini hem daha inançlı hem de çok daha verimli hale getirebilir.
Ethereum Zincirindeki Maliyetler Yüzde 99’a Kadar Düşebilir
Buterin’in öne sürdüğü RISC-V tabanlı yapı, bilhassa “proving” yani kanıtlama sürecinde ihtilal niteliğinde bir hızlanma sağlayabilir. Bu süreç, Ethereum’un geleceğinde değerli rol oynaması beklenen zero-knowledge proof (sıfır bilgi ispatı) sistemlerinde büyük yer tutuyor. Buterin’e nazaran bu yeni mimari ile zincir üzerindeki süreç yürütme maliyetleri, birtakım senaryolarda %99 oranında azaltılabilir.
Bu, sadece geliştiricilerin daha düşük maliyetlerle uygulama geliştirmesini sağlamayacak; birebir vakitte kullanıcılar açısından da gas fiyatlarının önemli biçimde düşmesine neden olacak. Bu da Ethereum’u hem kurumsal hem kişisel kullanım açısından çok daha erişilebilir hale getirebilir.
RISC-V Kullanan Öbür Blok Zincir Projeleri
Vitalik Buterin’in dikkat çektiği bu mimariyi hâlihazırda uygulamaya koyan projeler de bulunuyor. Bunlardan en dikkat çekenlerden biri, Nervos Network (CKB). Nervos, RISC-V mimarisini kendi blok zincirine entegre eden ve faal olarak kullanan öncü projelerden biri olarak öne çıkıyor. Öteki bir örnek ise Polkadot ekosisteminde geliştirilen PolkaVM. Her iki proje de Ethereum dışındaki zincirlerde misal bir dönüşümün mümkün olduğunu göstermesi bakımından hayli kıymetli.
Sonuç: Ethereum’un Evriminde Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor?
Vitalik Buterin’in bu önerisi, sırf teknik bir değişiklik değil; birebir vakitte Ethereum’un vizyonuna dair güçlü bir tekrar yapılanma daveti. RISC-V’in sağladığı esneklik, verimlilik ve düşük maliyet avantajları, Ethereum’u bir adım öteye taşıyabilir.
Elbette bu tıp bir geçişin teknik ve topluluk boyutunda çeşitli zorlukları olacaktır. Lakin Ethereum’un geçmişte birçok sefer radikal adımlar atarak kendini yine tanımladığı düşünüldüğünde, bu teklif de uzun vadede ağı daha güçlü ve sürdürülebilir hale getirebilir.
Ethereum topluluğu için bu teklif, tartışmaya açık olduğu kadar umut vadeden bir başlangıç noktası. Geliştiricilerin ve ağ iştirakçilerinin bu radikal fikir karşısındaki reaksiyonları ise önümüzdeki periyotta şekillenecek. Lakin bir gerçek var ki: Ethereum, yine dönüşümün eşiğinde olabilir.
