Fed, Amerikan finansal sistemindeki mevcut duruma ait değerlendirmelerin yer aldığı Finansal İstikrar Raporu’nun Mayıs 2023 sayısını yayımladı.
Raporda, bir evvelki raporun yayımlandığı geçen yıl Kasım ayından sonra bu yıl Silikon Vadisi Bankası (SVB), Signature Bank ve First Republic Bank’ın faiz oranı ve likidite risklerinin makûs yönetilmesine ait telaşların yol açtığı kıymetli mevduat çıkışlarının akabinde iflas ettiği anımsatıldı.
Mart ayında, bankacılık sistemindeki daha geniş yayılmaları önlemek için Fed’in Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) ve Hazine Bakanlığı ile birlikte, banka mudilerini korumak ve hanehalklarına daima kredi akışını desteklemek için adımlar attığına değinilen raporda “Bu adımlar ile bankacılık ve finans dalının dayanıklılığı sayesinde, finansal piyasalar olağana döndü ve mart ayından bu yana mevduat akışları istikrar kazandı. Lakin büyük mevduat çıkışları yaşayan birtakım bankalar gerilim yaşamaya devam etti. Bu gelişmeler ileriye dönük kredi şartları üzerinde baskı oluşturabilir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, Hazine tahvil getirilerinin artan piyasa oynaklığı nedeniyle mart ayında düştüğü belirtilerek pay senedi fiyatlarının da tarihi medyanın üzerinde kaldığı kaydedildi.
Konut hedefli gayrimenkul değerlemelerinin faaliyetteki zayıflamaya karşın yüksek düzeyini koruduğu söz edilen raporda, finansal olmayan işletmelerin ve hanehalkının borçlanmasından kaynaklanan kırılganlıkların geçen yıl kasım ayından bu yana çok az değişim gösterdiği bildirildi.
Raporda, ticari borç artışının gayrisafi yurt içi hasılaya nazaran yüksekliğini koruduğu, hanehalkı borcunun oranının da ölçülü düzeylerde kaldığı aktarıldı.
“Bankacılık kesimi dayanıklılığını korudu”
Sigortasız mevduatlara çok bağımlılık ile zayıf risk idaresine ait kaygıların piyasa iştirakçilerinin birtakım bankaların gücünü tekrar değerlendirmesine yol açtığına işaret edilen raporda, “Genel olarak, bankacılık kesimi kıymetli ziyan karşılama kapasitesiyle dayanıklılığını korudu.” sözü kullanıldı.
Raporda, sigortasız mevduatların kıymetli ölçüde geri çekilmesinin SVB, Signature Bank ve First Republic Bank’ın iflaslarına katkıda bulunduğu vurgulanarak, bunun başta büyük ölçüde sigortasız mevduatlara dayanan ve değerli ölçüde faiz oranı riskine maruz kalanlar olmak üzere öbür kimi bankalar için artan fonlama külfetlerine yol açtığı belirtildi.
Fed ve başka kurumlar tarafından yapılan siyaset müdahalelerinin bu baskıların hafifletilmesine yardımcı olduğunun altı çizilen raporda, para piyasası fonları ve öteki nakit yatırım araçlarının “kaçış”lara karşı savunmasız kaldığı ve kısa vadeli fonlama piyasalarının kırılganlığına katkıda bulunduğu kaydedildi.
Borç limiti açmazı da riskler arasında
Raporda, ABD’nin finansal istikrarına yönelik kısa vadeli riskleri de tartışılırken, sıklıkla belirtilen riskler ortasında devamlı enflasyon ile daha sıkı para siyaseti, bankacılık dalı gerilimi ve jeopolitik tansiyonlar yer aldı.
Finansal istikrara yönelik bariz riskler araştırmasına da değinilen raporda, araştırmaya katılanların neredeyse yarsının ABD’nin borç limiti açmazını muhtemel riskler ortasında gördüğünü belirtmesi dikkati çekti.
Raporda, ABD’nin borç limiti tavanı vaktinde yükseltilmezse, mümkün bir temerrüdün olumsuz sonuçlarına değinilerek, bu sonuçlar ortasında finansman piyasasında aksamalar ve daha sıkı mali şartların yer aldığı tabir edildi.
