“Ama gerçekten gidiyor mu?”
Jean-Paul Montanari, 41 yıldır yönettiği yaz festivali Montpellier Danse’ın direktörlüğünden emekli olacağını Mart ayında duyurmuş olmasına rağmen, bu soru dans çevrelerinde yarı mizahi bir şekilde de olsa devam etti.
Montanari sonsuza dek emekli olma tehdidinde bulunmuş – “Bu belki de son festivalim,” derdi sık sık melankolik bir tonda – ama Montpellier Danse ile o kadar özdeşleşmiş ki, festivali onun keşiş benzeri silueti, yarı eğlenmiş gülümsemesi ve ara sıra yaptığı alaycı anekdotlar olmadan hayal etmek zor.
Ama o gerçekten gidiyor.
Montpellier tren istasyonunun yakınındaki küçük, boş dairesinde Fransızca konuşan 76 yaşındaki Montanari, “O yolun sonuna geldim,” dedi. “İstediğim her şeyi yaptım ve Montpellier Danse için yeni bir tarih bulmanın doğru zamanı.”
Montanari’nin kariyeri, Fransa’da çağdaş dansın önemli bir sanat formuna dönüşmesiyle iç içe geçmiştir. Montpellier festivali, o zamanlar tiyatroda çalışan Montanari’den gelip kendisine yardım etmesini isteyen koreograf Dominique Bagouet tarafından 1981’de kurulmuştur. (Bagouet, 1992’de 41 yaşında AIDS’ten öldü.) François Mitterrand’ın Sosyalist Partisi’nin ulusal seçimlerde zafer kazandığı ve kültür bakanı Jack Lang’ın başkanlık ettiği yeni bir ademi merkeziyetçilik kültürel politikasının başladığı yıldı. Dans üzerindeki etkisi muazzam olacaktı.
Fransa’nın her yerinde bölgesel koreografi merkezleri kuruldu, ilki Montpellier’deydi ve Bagouet tarafından yönetiliyordu. Her biri bir koreograf tarafından yönetiliyordu ve kalıcı bir şirket, prova alanı, teknik destek ve bol miktarda fondan yararlanıyordu. Sonuç, hareket dilleri ve estetiklerinde bir patlama, canlı bir turne ağı ve daha önce marjinalleştirilmiş bir biçim için yeni bir meşruiyetti.
Les Echos’un dans eleştirmeni Philippe Noisette, “Montanari açıkça 1980’lerde dansın patlamasından faydalandı, ancak dans da ondan faydalandı,” dedi. “Dansın genç, canlı ve havalı bir sanat olduğunu, şehre genç, dinamik bir imaj verebileceğini anladı ve politikacıları, özellikle Montpellier belediye başkanı Georges Freche’yi buna ikna edebildi ve bu desteği onlarca yıl boyunca sürdürdü.
