Gana’nın Yükselişini Yurtiçi ve Yurtdışında Hayal Eden Adam

94 yaşındaki Ganalı İngiliz fotoğrafçı James Barnor kendisine “Şanslı Jim” diyor – altmış yılı aşkın bir süredir ve iki kıtayı kapsayan kariyeri boyunca “doğru zamanda doğru yerde ve doğru insanlarla tanışmış”. Londra’daki evinden yakın zamanda yapılan bir telefon görüşmesinde.

Stüdyo ve sokak fotoğrafçılığı, foto muhabirliği ve moda gibi türlerdeki çalışmalarının önemli bir retrospektifi olan “James Barnor: Accra/London”a baktığına inanmak çok kolay. 2021’de Londra’daki Serpentine Galleries’te gösterilen sergi, genişletilmiş haliyle Detroit Sanat Enstitüsü’nde 15 Ekim’e kadar izlenebilir.

İngiliz Milletler Topluluğu tüy siklet boks şampiyonu Roy Ankrah’ın 1952’den Barnor tarafından çekilmiş mütevazi bir fotoğrafını çekin. Barnor, Ankrah ve eşi Rebecca bir arkadaşını ziyaret ettiğinde peşine takılmaya karar verdi – Gold Coast’u bir İngiliz kolonisinden Gana Cumhuriyeti’ne dönüştürecek ve ilk başbakanı olacak olan bağımsızlık lideri Kwame Nkrumah’tan başkası değil. 1957’de ve daha sonra başkanı. Barnor, üçünü Nkrumah’ın koltuğunda poz verdi – ve sonra çerçeveye atlayarak bir kol dayanağına tüneyerek gelişen önemli bir tarihin parçası oldu.

Serpentine gösterisinin eş küratörlüğünü yapan Lizzie Carey-Thomas, “Bu fotoğraf, James’in fırsatçılığını, bir senaryoyu o anda kendisine sunduğu şekliyle kullanma becerisini oldukça açıklayıcı” dedi. “Her zaman gerçekten önemli bir şeyin olduğunun farkında gibiydi.”

Sergide yer alan 170’den fazla resim, Barnor’un gelişmekte olan bir ulusu ve halkının benlik algısını temsil etmedeki kritik rolünü anlatıyor. Tarihçilere göre, 1950’lerde Gana’nın ilk foto muhabiri oldu. Ganalı gurbetçilerin ve ünlülerin modasını ve yaşamlarını yakalayarak hareketli 60’larda Londra’da çalıştı. 1969’da, ülkenin ilk renkli fotoğraf laboratuvarı olarak kabul edilen şeyi kurmak için Accra’ya döndü. (1994’te kalıcı olarak Londra’ya döndü.)

Barnor, henüz bazı çağdaşları kadar iyi tanınmasa da – örneğin Amerikalı foto muhabiri ve aktivist Kwame Brathwaite veya Malili fotoğrafçı Malick Sidibé – Barnor son yıllarda selamlandı. 2021’de sanal bir Barnor kutlamasında, fotoğrafçılar Tyler Mitchell ve Samuel Fosso ile sanatçı Tourmaline, Barnor’ın öncü çalışmasından ve derin etkisinden bahsedenler arasındaydı.

2021-2022’de siyahi genç fotoğrafçılarla ilgili sergisi “Yeni Siyah Öncü” DIA’ya seyahat eden Antwaun Sargent, Barnor retrospektifinin önemli bir takip olduğunu söyledi.

Sargent, “Detroit’teki seyirciler, Campbell Addy, Awol Erizku, Tyler Mitchell, Ruth Ossai gibi genç nesil fotoğrafçılar olan bu anı ve şimdiyi gördüler ve şimdi bu fotoğrafçıların kime baktıklarını görebiliyorlar,” dedi. görüşme. “Genellikle böyle olmaz – birçok kurum Siyahi sanatçıların bir geçmişi olmadığını düşünmekten hoşlanır. Bu bir soy oluşturur ve James kesinlikle bu soy içindedir.”

Sargent, “Barnor, topluluğumuzun içinden güzelliğimizi ve kendi kaderimizi tayin etme düşüncelerimizi yakalayan ilk kişiydi ve sonraki nesiller, fotoğrafçılığını üzerine inşa etmek için kullandı.”

1929’da doğan Barnor, okulu erken bıraktı ve 1952’de Jamestown, Accra’da ilk stüdyosunu kurmadan önce kuzeni JP Dodoo’nun yanında fotoğrafçılık alanında çıraklık yaptı. sonsuz gençlik bahşetti – ve gerçekten de bağımsızlığa giden yıllarda genç Ganalıların enerjilerini ve özlemlerini yakaladı. Ever Young bir kültür merkezi haline geldi ve Barnor orada toplanan herkesi fotoğrafladı: hem batı tarzı hem de geleneksel kıyafetlerle bireyler ve aileler; polis akademisinden mezun olan bir kadın, elini keskin bir selamla kaldırdı; bir dizi asanaya dönüşen bir yoga uygulayıcısı.

Carey-Thomas, “Bir James Barnor fotoğrafı anında tanınabilir,” dedi. “Konusuyla çok özel bir bağlantı kalitesi var. O bakıcılarla sohbet ettiğinin gerçekten farkındasın.

Bazen portre konularını açık havada düzenlerdi (“Gün ışığı serbestti,” diye güldü). Şehir sokaklarındaki hayatı yakalamak için hantal stüdyo ekipmanını daha küçük bir kamerayla değiştirdi: eğlence için çatısız bir arabaya yığılmış genç adamlar; Gömleğinde tehlikeli bir şekilde dengelenmiş bir bisikletin üzerinde “Nijeryalı Süpermen” yazan bir adam. Ankrah ve ailesinin kahvaltı ederken – masanın üzerinde belirgin bir şekilde sergilenen bir Kellogg’s Corn Flakes kutusu – veya yepyeni bir müzik setinde plakları dinlerken çekilmiş görüntüleri, kendi ürünleri kadar ürünlere ve zevklere aç, büyümekte olan bir orta sınıfa ayna tutuyor. sözde gelişmiş dünyadaki muadilleri.

Kariyeri, Batı Afrika’da basılı gazeteciliğin genişlemesiyle gelişti. Londra’da The Daily Mirror’a ait bir gazete olan The Daily Graphic, 1950’de Gana’da operasyonlar kurduğunda, yerel foto muhabirlerini aradı. “Ayna fotoğrafçısı çalışmalarıma baktı ve ‘Ah, tam olarak değil ama seni eğiteceğiz’ dedi.”

Barnor’un bu yıllarda The Daily Graphic ve Birleşik Krallık merkezli Black Star resim ajansı ile birlikte uluslararası bir izleyici kitlesine sahip oldukça etkili bir Güney Afrika dergisi olan Drum için yarattığı görüntüler, Afrika’da sömürgeden kurtulan ilk ulus hakkında nadir bir fikir sunuyor. DIA’daki fotoğrafları, Nkrumah ve onun Kongre Halk Partisi’nin yanı sıra muhalefetteki Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin ve İngiliz çevik kuvvet polisinin siyasi toplantıları dağıttığını gösteriyor.

Fotoğraf bölümünde Nancy Barr ile birlikte DIA gösterisinin küratörlüğünü yapan Afrika sanatı uzmanı Nii Quarcoopome, Barnor’ın siyasi tarafsızlığının ona hizipler arasında hareket etmesine izin verdiğini söyledi. “Bağlantısız olduğu konusunda ısrar etti. Kimse onu tehlikeli görmedi,” dedi Quarcoopome.

Akra’daki 1957 Bağımsızlık kutlamalarının resimleri arasında dönemin Başkan Yardımcısı Richard Nixon’ın Afrika’ya yaptığı tek ziyaret sırasındaki fotoğrafları yer alıyor.

Dekolonizasyondan iki yıl sonra, Barnor bir arkadaşının tavsiyesi üzerine İngiltere’ye giden bir gemiye bindi – mektupta “Londra tam size göre” yazıyordu. Batı Hindistanlı, Afrikalı ve Güney Asyalı göçmenleri hedefleyen dergiler için moda ve başyazı fotoğrafçılığı yaptı ve üniversite diploması aldı. Sonunda önde gelen bir renk işleme laboratuvarında iş buldu.

Moda fotoğraflarından örnekler de New York’ta Brooklyn Müzesi’nin “Africa Fashion” sergisinde görülebilir. Barnor, Afrika kökenli mankenlerini sokaktan işe aldı ve onlardan çekimlere kendi kıyafetlerini getirmelerini istedi – gardırop için bütçe yoktu.

Poz veren bir kadın, Erlin Ibreck, retrospektifin sergi kataloğuna, diğer dergilerde gördüğü resimlerle karşılaştırıldığında kendini hiçbir zaman güzel bulmadığını, ancak Barnor’la çalışmak bana “kabul edilenleri paramparça etmek için birlikte komplo kuruyormuşuz hissini verdi” diye yazmıştı. güzellik görüntüleri ve onları yeni ve aynı derecede geçerli temsillerle değiştirmek.

Sohbetimizde Barnor, 1969’da Gana’ya dönme kararından duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Londra için “Ünümün ve refahımın zirvesindeydim,” dedi. “Ama orada olmayan bir şeyi Afrika’ya geri götürme şansım oldu – 1960’larda Avrupa’da bile yeni olan renkli fotoğrafçılık, renkli baskı.”

Barnor, Accra’da yeni kurulan Sick-Hagemeyer renk işleme laboratuvarının dışında bir tezgahtarın 1971’de çekilmiş bir fotoğrafına işaret etti. Elinde parlak renkli plastik şişeler var, ayaklarının dibinde ise turkuaz, mercan ve beyaz renklerde özenle hazırlanmış bir çalışma odası var. Barnor, “Bu benim duyurumdu,” diye açıkladı. “Burada, Gana’da renkli bir fotoğraf çekeceğim, burada geliştireceğim ve burada basacağım, böylece yapabildiğimi göresiniz.”

Birkaç yıl sonra Accra’da Barnor, Studio X23 adında yeni bir işletme açtı. Ancak 1980’lerin ortalarında Ganalı ekonomisi çökünce Londra’ya döndü. Orada bir fotoğrafçı olarak ivmesini kaybeden Barnor, Heathrow Havalimanı’nda temizlikçi olarak düzenli bir işe girdi – tipik bir göçmen hikayesi olarak tanımladığı bir rota değişikliği.

Accra’da büyüyen Quarcoopome, Barnor’un çalışmalarını aile soylarını araştıran ağabeylerinden birinden öğrendi. İlgilerini çeken o ve Barr, Barnor’un 32.000 resimlik arşivinin Galerie Clémentine de la Féronnière tarafından yönetildiği Paris’e gittiler. Barr, DIA’nın Afrika fotoğrafçılığı koleksiyonunu, Barnor’ın çalışmalarını satın almak da dahil olmak üzere aktif olarak genişletiyor, bu nedenle Serpentine anketini mantıklı hale getirmek.

Quarcoopome, küratörler, Barnor’un “bu kadar çok hikayesi olması – bu kadar büyük bir zihne ve kalıcı hafızaya sahip yaşayan bir fotoğrafçının sesini duymak alışılmadık bir şeydi” gerçeğinden etkilendi.

Quarcoopome, fotoğrafçının hikayelerinin kendi geçmişine değineceğini beklemiyordu: “Her konuşmada ailem hakkında yeni bir açıklama geliyor,” dedi Quarcoopome.

Küratör beni galeride, üzerinde gümüş bir Noel ağacı bulunan bir TV konsoluna yaslanmış, kaftanlı zarif giyimli bir kadını gösteren bir fotoğrafa götürdü. Bu, amcasının karısıydı; arkasındaki duvarda amcasının çerçeveli bir fotoğrafı vardı – yine Barnor’a aitti. Şimdiye kadar Barnor, arşivinde Quarcoopome’un ilişkilerinin 75’ten fazla fotoğrafını keşfetti.

Quarcoopome, “‘Aman Tanrım, James’in benim hakkımda bilmediği tek şey DNA’m’ gibi hissettiriyor” dedi.

Ancak kendi ailesinin Barnor’un kariyeri üzerindeki etkisi daha da şaşırtıcıydı. Küratör, “Aslında ona ilk kamerasını alması için 10 İngiliz Sterlini veren amcamdı” dedi. “Barnor’s Studio X23, büyükbabamın arka bahçesindeydi!”

Sergi için Detroit’e gidemeyen Barnor, Quarcoopome’un sözlerini anlattığımda güldü. “Ayakta kalan son kişi benim,” dedi. “Şimdi tanıdığım tüm insanlar benden daha genç. Onlara kendilerinin bildiklerinden daha çok anlatacak hikayem var.”