Dijital çağın içinde büyüyen Z jenerasyonu, toplumsal medya ve internet kültürünün tesiriyle son yıllarda kendisine has bir lisan ve bağlantı biçimi geliştiriyor. Bu lisan, yalnızca sözlerden ibaret olmayıp, tıpkı vakitte toplumsal kimlik, ruhsal süreçler ve toplumsal alakaların yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Z jenerasyonunun kullandığı jargonlar; bireylerin benlik algısı, toplumsal bağları ve ruhsal dayanıklılığı üzerinde kıymetli tesirler yaratıyor. Lakin bu jargonlar, nesiller ortası irtibatta zorluklara, yanlış anlamalara ve çatışmalara da yol açabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psikolog F. Arzu Beyribey, Z neslinin kullandığı jargonlar ile ilgili bilgi vererek ebeveynler ile yeni jenerasyonun gençlerine tekliflerde bulundu.
Z Jenerasyonunun En Çok Kullandığı 20 Jargon
- Gaslighting: Bir kişinin gerçeklik algısını manipüle ederek kendini sorgulatması, ruhsal istismar cinsidir. “Onun söylediklerine güvenmemek zorundayım, zira daima beni gaslighting yapıyor, Kendimi haklıyken, haksız hissettiriyor.” üzere telaffuzlar buna örnek gösterilebilir.
- Pick Me Woman: Erkeklerin onayını kazanmak için başka bayanları küçümseyen, kendini farklı göstermeye çalışan bayan manasına gelmektedir. “Sürekli ‘Ben öteki kızlar üzere değilim’ diyerek dikkat çekmeye çalışıyor, tam bir pick me woman” üzere kullanımları vardır.
- Simp: Karşı cinsin onayını almak için çok fedakarlık yapan, kendini değersizleştiren şahsa söylenmektedir. Örnek: “Her istediğini yapıyor, karşılık beklemeden; tam bir simp olmuş.”
- Ghosting: İletişimi ansızın ve açıklama yapmadan kesme davranışıdır.
Örnek: “Bir anda iletilerime karşılık vermemesi, beni büsbütün ghosting’e maruz bıraktı.” - Flex: Sahip olunan bir şeyi göstermek, hava atmak. Örnek: “Yeni aldığı arabayı daima paylaşıyor, resmen flex yapıyor.”
- Clout: Sosyal medyada yahut toplumda sahip olunan itibar, güç yahut popülerlik. “O, yalnızca clout için bu tartışmaya girdi” üzere kullanımları vardır.
- Cancel Culture: Bir kişinin yahut kurumun kusurlu davranışları nedeniyle toplumsal medyada boykot edilmesi yahut dışlanması biçiminde bilinmektedir. Örnek: “Ünlü oyuncu, yaptığı açıklamalar yüzünden cancel culture’a maruz kaldı.”
- Mood: O anki ruh hali yahut his durumunu tabir etmektedir. “Bugün hiç konuşmak istemiyorum, tam bir ‘mood’ halindeyim” formunda etrafınızdan duyabilirsiniz.
- Stan: Bir bireye yahut kümeye çok hayranlık duymak, desteklemek. Örnek: “O kümesi yıllardır stan ediyorum, her müziklerini dinlerim.”
- Thirsty: Aşırı ilgi yahut onay arayışı içinde olmak. “Sürekli beğeni bekliyor, biraz thirsty olmuş” üzere cümlelerle tabir edilir.
- Lowkey / Highkey: Lowkey kapalı, fark ettirmeden; highkey ise açıkça, gizlemeden manasına gelmektedir. Örnek: “Lowkey onu seviyorum fakat kimseye söylemiyorum.”
- Vibe: Ortamın yahut kişinin yaydığı güç, his. “Bu kafede çok hoş bir vibe var, burada kalalım” üzere kalıplarda kullanılır.
- Salty: Bir hususta alınmış, kızgın yahut kırgın olmaktır. Örnek: “O, kaybettiği için biraz salty davranıyor” formunda gençlerden duyabilirsiniz.
- Cap / No Cap: Cap palavra, abartı; no cap ise gerçek, hakikat manasında kullanılmaktadır.
Örnek: “Bu söylediğin büsbütün cap, inanma.” / “No cap, hakikaten çok uygunum.” - Extra: Gereğinden fazla abartılı, dramatik davranmak. Örnek: “O, her mevzuda çok extra davranıyor, bazen yorucu olabiliyor.”
- Love Bombing: Kısa müddette çok sevgi, ilgi göstererek karşı tarafı etkileme ve denetim altına alma taktiği. “İlişkinin başında daima ikramlar ve iltifatlarla beni love bombing yaptı” en sık kullanımlarından biridir.
- Receipts: Bir iddiayı yahut suçlamayı kanıtlayan doküman, ekran imajı yahut görüntüye verilen isimdir. Örnek: “Tartışmada haklı olduğunu kanıtlamak için receipts gösterdi.”
- Shook: Şaşırmış, sarsılmış yahut etkilenmiş olmak. “O haberi duyunca büsbütün shook oldum” üzere telaffuzlarla tabir edilir.
- Slay: Çok başarılı yahut etkileyici olmak, göz kamaştırmak. Örnek: “Bugün kıyafetinle hakikaten slay yaptın.”
- Woke: Sosyal adalet ve farkındalık konusunda şuurlu ve hassas olmak. Örnek: “O, etraf problemleri hakkında çok woke bir insan.”
Jargonların Nesiller Ortası Çatışmalarındaki Rolü
Z jenerasyonu jargonları, ebeveyn nesilleri ile gençler ortasında jenerasyon çatışmalarını derinleştirmektedir. Jenerasyon çatışması, farklı yaş kümelerinin pahalar, normlar ve bağlantı biçimlerinde yaşadığı uyumsuzluk olarak tanımlanmaktadır. Jargonlar, bu çatışmanın dilsel boyutunu oluşturmaktadır. Örneğin, ebeveynler “ghosting” kavramını anlamayabilir ve bunu ferdî reddedilme olarak algılayabilir. Gençler ise bu terimi toplumsal ilgilerde hudut belirleme usulü olarak görür. Misal biçimde, “cancel culture” ebeveynler tarafından çok reaksiyon olarak algılanırken, gençler bunu toplumsal sorumluluk olarak kıymetlendirir.
Bu farklı algılar aile içi irtibatta çatışma ve duygusal kopukluk riskini artırabilmektedir. Klinik psikoloji açısından, bu çatışmalar gerilim, anksiyete ve sorunlu münasebetler yaratabilmektedir. Bu nedenle, nesiller ortası anlayış ve empati geliştirmek, ruhsal sıhhatin korunması için kritik ehemmiyettedir.
Ebeveynlere ve Yeni Nesile 4 ÖneriEbeveynlere;
- Jargonları Öğrenin: Z jenerasyonunun kullandığı tabirleri araştırarak, onların dünyasını anlamaya çalışın.
- Empatik Dinleme: Gençlerin hislerini yargılamadan dinleyin, inançlı bağlantı ortamı yaratın.
- Esnek Olun: Geleneksel bedellerle çağdaş ömür ortasında istikrar kurun, yeni kuşağın farklılıklarını kabul edin.
- Profesyonel Dayanak: Kuşak çatışması derinleşirse, ruhsal dayanak almaktan çekinmeyin.
Yeni Nesile;
- Bilinçli Lisan Kullanımı: Jargonları bağlantısı kolaylaştırmak için kullanın, çoka kaçmayın.
- Psikolojik Farkındalık: Manipülatif davranışlara karşı bilinçlenin, sonlarınızı koruyun.
- Özgünlük ve Özsaygı: Başkalarının onayına çok bağımlı olmaktan kaçının, kendi değerlerinize odaklanın.
- Empati Geliştirin: Ebeveynlerinizin perspektifini anlamaya çalışarak nesiller ortası köprüler kurun.
Z neslinin jargonları, onların kimliklerini, toplumsal alakalarını ve ruhsal süreçlerini yansıtan dinamik ve çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Bu tabirler, yalnızca aktüel lisanın bir kesimi değil, birebir vakitte bireylerin kendilerini tabir etme biçimleri, toplumsal kimlikleri ve ruhsal tecrübelerinin göstergesidir. Klinik psikoloji perspektifiyle bakıldığında, jargonların hem fonksiyonel hem de ziyanlı istikametleri vardır; bu nedenle şuurlu ve ölçülü kullanımları değerlidir.
Kuşaklar ortası bağlantıda jargonların anlaşılması, empati ve esneklikle desteklenmelidir. Ebeveynler ve gençler ortasındaki bu dilsel ve kültürel farklılıkların köprülenmesi, aile içi ahengi ve ferdi ruhsal sıhhati güçlendirecektir. Böylelikle, insan soyunun toplumsal ve ruhsal evrimi daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir tabanda ilerleyebilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
