Lorraine Hansberry’nin “Sidney Brustein’ın Penceresindeki Tabela”yı doğru yapma lüksü yoktu. Ekim 1964’te, oyunun Broadway’de gösterime girmesinden günler sonra The New York Times’da bir manşet çıktı: “Lorraine Hansberry III, Eleştirmenler Listesine Alındı.”
Provalar başlamadan önce hastaneye kaldırılmış, ancak bazılarına katılmak için zamanında taburcu edilmişti. Ön izlemeleri gördü; açılış gecesine katıldı. İki gün içinde tekrar yatarak tedavi gördü.
Bir hafta sonra başka bir makale: “‘Sidney Brustein’da Revizyonlar Yapıldı”, “açılışından bu yana kapsamlı senaryo değişikliklerinden” bahsediyordu.
Ardından, 13 Ocak 1965’te, Hansberry’nin önceki gün 34 yaşında kanserden öldüğüne dair bir rapor. Ölüm ilanında “Son oyunun provalarda şekillendiği için şekillenmesine yardım edemedi” yazıyordu.
Bütün bunlar, Hansberry yaşasaydı erken bir çaba olarak geriye dönüp bakabileceğimiz bir oyun olan “Sidney Brustein’ın Penceresindeki İşaret”in hantallığını açıklamaya kesinlikle yardımcı oluyor.
Eski kocası ve edebi vasisi Robert Nemiroff tarafından daha da revize edildi, ölümünden sonra, James Earl Jones Theatre’da Broadway’e geri döndü ve Oscar Isaac, 60’ların başındaki Greenwich Village entelektüelini şişiren bir başrolde oynadı. Rachel Brosnahan, performansındaki en büyük başarı kendisini olmasını istediği şekle sokmak olan manken aktris karısı Iris’i canlandırıyor.
Başrollerin hatırı sayılır gişe çekiciliği – belki de en çok “Yıldız Savaşları” devam filmlerindeki rolüyle tanınan Isaac, Amazon dizisi “The Marvelous Mrs. Brooklyn Müzik Akademisi’nde bu yılın başlarında sıcak bilet. Hızlı bir şekilde Broadway’e aktarılan film, geçen hafta Tony Ödülleri’ne uygunluğun son gününde açıldı ve eleştirmenlerden bu haftaya kadar uzak durmalarını istedi. (Brooklyn’de yakalayamadım.)
Yine de bu nadiren görülen oyunun kendisi güçlü bir çekiciliktir. Çok fazla oksijen tüketen erkeklerin sesleriyle yaygaracı, Hansberry’nin zarif bir dolgunlukla çizdiği kadınlarının seslerinde en keskin ve delici. Bir tiyatro ve kültür tarihi parçası olarak büyüleyici. Ve bazı durgun anlara rağmen, BAM’de üç saatten kırpılmış, iki saat 40 dakikada fazla uzun hissetmiyor.
Senaryonun düzensizliği, yine de, Hansberry’nin zamanın ayrıcalığına ve enerjisine sahip olsaydı onu nasıl yeniden çalıştırmış olabileceğini ve o, Siyah bir kadın ve bembeyaz, çok erkek içinde gizli bir lezbiyen olarak ne dereceye kadar yeniden çalışabileceğini merak etmenize neden oluyor. Orta yüzyıl Amerikan tiyatrosunun görünüşte düz dünyası, oyun kuruculuğunda değişiklik yapma baskısı hissetti.
Çünkü gerçekten mi? Bu kalabalık trajikomedinin merkezine yerleştirdiği Sidney Brustein ilginç bir insan değil. Hansberry’nin Sidney’in “dünya kadar kendine de güldüğü” şeklindeki şartını görmezden gelse de, bu Isaac’in hatası değil. Isaac’in performansı çoğunlukla sıradan ama güzel, yalnızca Sidney’nin Iris’in zengin, geleneksel kız kardeşi Mavis’le oynadığı sahnelerde tam anlamıyla hayat buluyor – dizideki en iyi rol ve baştan sona büyüleyici Miriam Silverman’ın oynadığı en iyi rol. (Oyun, en iyi canlandırma dalında Tony adayıdır; Silverman, onun tek oyunculuk adayıdır.)
Yazıldığı gibi, Sidney gülünç ve inatla bu gerçeğin farkında değil. İş hayatında berbat, Iris’e bahsetmeden yerel bir haftalık gazete satın aldı, çünkü onlarınki eşit bir evliliğe yakın değil. Başlık buna işaret ediyor: Oturma odalarında olmasına rağmen bu Sidney’in penceresi, Iris’in de değil. (Gökyüzüne uzanan kirişlerle çerçevelenen set, son zamanlarda Off Broadway’de her yerde bulunan tasarım kolektifi noktalarından uygun bir şekilde etkileyici bir Broadway başlangıcıdır.)
Sidney, politikacı arkadaşı Wally’yi (Andy Grotelueschen) desteklemeyi kabul ettiğinde ve pencereye reformu savunan bir kampanya tabelası koyduğunda biraz amaç buluyor. Yine de çoğunlukla, o bir eylem değil, bir düşünce adamıdır. Gururla kendini beğenmiş biri olarak, saf, yönsüz ve yine de ahkam kesen bir şekilde hayatın içinden savruluyor.
Gösterinin üst kısmına yakın bir yerde, “Benim neyle ilgili olduğumu anlamanın senin için zor olduğunu biliyorum, Iris,” diyor ama seyirci onun numarasını çoktan aldı. Çizgi dev bir kahkaha alıyor.
Öte yandan, Sidney’in bir sanatçı ya da yetişkin olarak ciddiye almadığı Iris, tutkusunun ne olduğunu tam olarak biliyor – ve artık onun özel pastoral romantik fantezisini somutlaştırıyormuş gibi davranmayı içermiyor. Brosnahan tarafından kırılgan bir güç ve mükemmel çizgi roman zamanlaması ile aşılanan Iris, tiyatroya girme planları yaparken bir garson olarak çalışıyor.
“29 yaşındayım” diyor ve “ben öldüğümde ondan veya yüzden fazla insanın aradaki farkı anlayacağını bilmek istiyorum. istiyorum yapmakSid.”
Bir Hansberry oyununda, gözünüzü kadınlardan ayırmamak işe yarar. “A Raisin in the Sun” kadın karakterler kadar Walter Lee Younger hakkındadır. Benzer şekilde, kaleydoskopu biraz kaydırabilir ve “Sidney Brustein”ın esas olarak Iris ve kız kardeşleri Mavis ve Gloria (müthiş bir Gus Birney, tamamı bebek sesli bir vakar) hakkında olduğunu görebilirsiniz – genç Alton (Julian) için destekleyici bir rolle. De Niro), Gloria’ya aşık olan bu büyük ölçüde beyaz oyunda ender bir Siyah karakter.
Nefis dönem tarzında (kostümler Brenda Abbandandolo’ya ait) her gün zarif olan anaç Mavis bağnaz, karmaşık ve hayat hakkında şaşırtıcı derecede bilge. Alton’a model olduğunu söyleyen bir telekız olan Gloria, tatlı bir açık yaradır. Ve Alton, sandığından daha yaralı ve daha öfkeli olarak ortaya çıkıyor.
Burada başka karakterler var – eşcinsel bir oyun yazarı komşusu olan David (Glenn Fitzgerald) ve bir ressam-devrimci olan Max (Raphael Nash Thompson) ve aralarında ırkçılık, kadın düşmanlığı ve homofobi gibi bir toplumsal güç girdabı var. Ancak üç kız kardeş ve Alton, bitiş ülkesini bu kadar güçlü bir şekilde yapan “Sidney Brustein” ın ruhudur. Yazarlar acele etmeyi öğrenmeden önce, ilk oyunların çoğu zaman olduğu gibi, insanlarla ve fikirlerle dolu bir eserin içinde var olurlar.
Hansberry’nin zamanı yoktu. Yapsaydı, “Sidney Brustein” ı açar ve biraz geri dönüşüm yapar, Iris, kız kardeşleri ve arkadaşları hakkında daha çok oyun çekerdi diye düşünüyorum.
Sidney Brustein’ın Penceresindeki İşaret
2 Temmuz’a kadar Manhattan’daki James Earl Jones Theatre’da; thesignonbroadway.com. Süre: 2 saat 40 dakika.
