Kanuna nazaran, Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komitesi (UMREK) koduna nazaran raporlama mecburiliği yalnızca “IV. Grup” maden işletme ruhsatları açısından devam edecek. Böylelikle bunun haricindeki maden kümeleri açısından bu mecburilik ve mevcut taksir yaptırımı kaldırılıyor. Düzenleme 28 Şubat 2024 tarihinden geçerli olacak.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, arama ruhsatı alarak bulduğu madenler için UMREK koduna nazaran rapor hazırlama kaidesi aranmaksızın MTA tarafından hazırlanan raporlar ile buluculuk hakkını kazanacak.
İçme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile Kıyı Kanunu kapsamında kalan kıyı ve kıyı şeritleri hariç olmak üzere denizler, baraj gölleri, yapay göller ve natürel göllerin Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir güç kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarında imar planı yapılmaksızın yenilenebilir güç üretim santralleri kurulabilecek.
İçme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile yasa kapsamında kalan kıyı ve kıyı şeritleri hariç olmak üzere baraj gölleri, yapay göller ve olağan göllerde imar planı yapılmaksızın Elektrik Piyasası Kanunu’na nazaran hidrolik kaynaklara dayalı önlisans yahut üretim lisansı sahibi hukuksal şahıslar tarafından yenilenebilir güç kaynağına dayalı birden çok kaynaklı üretim tesisi kurulması mümkün olacak.
Söz konusu alanlarda Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yahut sulama birliklerine ilişkin ziraî sulama emelli tesislerin elektrik muhtaçlıklarını karşılamak emeliyle Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yahut Genel Müdürlüğün müsaadesiyle sulama birlikleri tarafından yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi kurulabilecek.
Öte yandan, teklifin bu düzenlemelerini içeren 4. maddesi, Danışma Kurulu kararıyla, tekriri müzakere önergesiyle tekrar görüşüldü.
Maddeye, belediye hudutları içinde yer alan kelam konusu alanlarda DSİ Genel Müdürlüğünün müsaadesiyle ilgili belediyeler ve bağlı kuruluşları tarafından yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi kurulabilmesine yönelik düzenleme de eklendi.
Doğal gazın sıvılaştırılması
Doğal Gaz Piyasası Kanunu’na “doğal gazın sıvılaştırılması” tarifi eklenerek, Türkiye’nin doğal gazda ticaret merkezi olma amaçları çerçevesinde hem yerli üretim doğal gazın hem de farklı kaynaklardan ithal edilen yahut ithal edilecek doğal gazın ülkede sıvılaştırılarak dünya piyasalarına LNG olarak pazarlanabilmesi hedefleniyor.
Yüzen LNG tesislerinin işletilmesi ve yer değişikliği kapsamında sağlanacak istisnalar, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından bu düzenleme uyarınca yayımlanan metot ve temellere nazaran belirlenecek.
Mevcut depolama tesisleri, mevcut tesislerdeki kapasite artışları yahut yeni yapılacak tesisler, kullanım oranları yahut rekabet şartları dikkate alınarak düzenlemenin sisteme erişime ait kararlarından Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak Şura kararı ile belli mühlet muaf tutulabilecek. Depolama şirketleri verecekleri hizmetlere ait ünite bedelleri ve tesis kapasitelerini yayımlamak zorunda olacak.
Yurt içinde üretilen yahut ithal edilen doğal gazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi ya da yurt içinde tekrar satışı emeliyle kurulacak sıvılaştırma tesislerini işletecek hukuksal bireylerin Suradan lisans almaları gerekecek.
Doğal gaz sıvılaştırma lisansı müracaatında bulunan hukuksal bireylerin teknik ve ekonomik güce sahip olmaları ve yönetmeliklerde belirtilen öteki kuralları taşımaları zarurî olacak. Sıvılaştırma tesislerinde yürütülen faaliyetler depolama faaliyeti olarak sayılmayacak. Sıvılaştırma tesisi işletmecileri faaliyet gösterdikleri tesislerin ilgili standartlara ve teknik kriterlere nazaran yapılması ve işletilmesinden sorumlu olacak. Sıvılaştırma tesislerinde yürütülecek faaliyetlere ait yöntem ve temeller Bakanlık görüşü alınarak Heyet tarafından belirlenecek.
YEKA yarışmaları
Yenilenebilir Güç Kaynaklarının Elektrik Gücü Üretimi Maksatlı Kullanımına Ait Kanun’da yapılan değişiklikle, Yenilenebilir Güç Kaynak Alanı (YEKA) müsabakalarına ait tarz ve temeller, ilgili yarış şartnamesinde Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek. Yarışma sonucunda oluşan fiyat yahut bedel, yarış şartnamesinde belirlenecek müddet boyunca YEK Destekleme Sistemi kapsamında pahalandırılacak.
10 yıllık mühletini bitiren lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tesisler, talep halinde ve lisans alma bedeli ile lisans müddeti boyunca elektrik piyasasında oluşan saatlik piyasa takas fiyatını, tesis tipi bazında uygulanan aktüel YEK Destekleme Sistemi fiyatından fazla olması halinde ortadaki fiyat farkının YEK Destekleme Düzeneğine katkı bedeli olarak ödeyerek lisanslı üretim faaliyetine geçebilecek.
Bu kapsamdaki müracaatlar için uygulanacak lisans alma bedeli, lisans müddeti ve lisanslı üretim faaliyetine geçilmesine ait öteki konular EPDK tarafından ayrıyeten belirlenecek.
Lisanssız üretime devam edecek tesislerde üretilecek gereksinim fazlası elektrik gücü için elektrik piyasasında oluşan piyasa takas fiyatını geçmemek üzere uygulanacak fiyat ve uygulamaya ait adap ve temeller, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
Enerji verimliliği projelerinin desteklenmesi
Enerji Verimliliği Kanunu’na “başvuru sahibi”, “spesifik güç tüketimi” ve “karbon yoğunluğu” tarifleri ekleniyor.
Enerji verimliliği projelerinin desteklenmesi, güç yahut karbon yoğunluğunun yahut spesifik güç tüketiminin azaltılmasıyla ilgili uygulamalara yönelik metot ve asıllar belirleniyor. Buna nazaran, güç verimliliğini artırmak gayesiyle hazırlanan projeler, Bakanlık tarafından 15 milyon lirayı geçmemek kaydıyla bedellerinin en fazla yüzde 30’u oranında desteklenecek. Bu kapsamdaki dayanaklar hibe yahut faiz dayanağı formunda verilecek. Takviye bedeli her yıl, bir evvelki yıla ait ilan edilen yine değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak.
Enerji yahut karbon yoğunluğunu yahut spesifik güç tüketimini Bakanlığın belirlediği kriterler çerçevesinde azaltan müracaat sahiplerine, ödenek imkanları göz önüne alınmak ve 10 milyon lirayı geçmemek kaydıyla, kriterlerde belirlenen yıla ilişkin güç sarfiyatının en fazla yüzde 30’u oranında takviye ödemesi yapılacak. Dayanak bedeli her yıl, bir evvelki yıla ait ilan edilen yine değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak.
Enerji verimliliği projelerinin ve güç yahut karbon yoğunluğunu yahut spesifik güç tüketimini azaltan müracaat sahiplerinin desteklenmesi ile ilgili yordam ve temeller Bakanlık tarafından yönetmelikle düzenlenecek. Bakanlık tarafından güç verimliliği takviyelerine ait iş ve süreçlerde mevzuat ile belirlenen kararlara muhalif davranılması, geçersiz yahut muhteviyatı prestijiyle aldatıcı doküman düzenlenmesi yahut kullanılması, yanlış ve aldatıcı bilgi verilmesi yahut rastgele bir usulsüzlük tespit edilmesi halinde, müracaat yahut proje sahiplerine ödenen dayanakların, ödeme tarihinden itibaren belirlenen oranda hesaplanarak faizi ile birlikte bir ay içinde ödenmesi istenecek.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, güç verimliliğinin artırılması ile yeni ve yenilenebilir güç kaynaklarından yararlanılmasına yönelik araştırma ve geliştirme projelerini öncelikle destekleyecek. Bu projelerin yönlendirilmesinde ve değerlendirilmesinde Bakanlığın görüşü alınacak.
Geçici periyodik elektrik gücü talepleri
Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, harikulâde hal kararı alınan yahut genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, elektrik hizmetlerinin kesintisiz karşılanabilmesi için süreksiz periyodik elektrik gücü talepleri Konsey kararı ile belirlenen yol ve asıllar çerçevesinde karşılanabilecek.
Elektrik dağıtım tesisleri yahut nakil sınırlarına ait irtifak alanı, en düşük yaklaşım uzaklığı, iletkenin salınım arası ve direkler ortası uzaklık dikkate alınarak ilgili mevzuata nazaran belirlenecek. Böylelikle fahiş kamulaştırma bedelleri belirlenmesinin önüne geçilmesi ve kamu kaynaklarının tasarrufuyla yatırımların artırılması hedefleniyor.
Yenilenebilir güç kaynak alanları yarışları sonucunda imzalanan kontratlar nedeniyle hak kazanılmış olanlar hariç, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel mevcut olan üretim lisanslarını, ön lisanslarını, lisans başvurularını sonlandırmak veya kurulu güç düşümü suretiyle tadil etmek isteyen hukuksal bireylerin 2 ay içerisinde Kuruma başvurmaları halinde müracaatları sonlandırılarak yahut tadil edilerek Kuruma sundukları teminatları kısmen ya da büsbütün iade edilecek.
Söz konusu müsabakalar sonucunda imzalanmış mukavelelerini iptal etmek isteyen hukukî şahısların düzenlemenin yürürlüğe girmesinin akabinde iki ay içerisinde Bakanlığa başvurmaları halinde tüm hak ve yükümlülükleri sona erecek, müracaatları sonlandırılacak, Bakanlığa ve Kuruma sunduğu teminatları iade edilecek.
Nükleer Düzenleme Kanunu’nda yapılan değişiklikle, nükleer husus taşıyan kişinin talebi, nükleer tesis işletenin muvafakati ve Nükleer Düzenleme Kurumunun onay tarafındaki kararıyla, taşıyıcının sorumlu olabilmesine imkan tanınıyor. Buna nazaran, işleten, nükleer hususların taşınmasına ait sigorta yaptırma yahut teminat gösterme yükümlülüğünü Kurumun onaylaması koşuluyla taşıyıcıya devredebilecek. Yükümlülüğü devralan taşıyıcı, düzenleme kapsamında işleten olarak sorumlu olacak.
