Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi’nde (TEBA) hanehalkı yıllık enflasyon beklentisi Ağustos ayında bir evvelki aya nazaran değişmeyerek yüzde 113 olarak kalırken 12 aylık beklentide ölçülü artış görüldü.
Temmuz ayında yüzde 97’den yüzde 100’e çıkan 12 aylık beklinti, Ağustos ayında da yüzde 100’den yüzde 101’e yükseldi.
Hanehalkı yıllık enflasyon beklentisinin üç haneye demir attığı görüldü.
Koç Üniversitesi ve KONDA işbirliğiyle hazırlanan TEBA Ağustos ayı sonuçları açıklandı.
Ankete nazaran, hanehalkı yılsonu enflasyon beklentileri Ağustos ayında bir evvelki aya nazaran 3 puan yükselerek yüzde 96’ya çıktı.
Ağustos 2025’e kadar olan 12 aylık devirde enflasyon beklentisi yüzde 100’den yüzde 101’e yükseldi.
Açıklamada şöyle devam edildi:
“TEBA yıllık enflasyon beklentileri ağustos ayında bir evvelki aya nazaran sabit kalmıştır. Yıl sonu ve 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri hafif artışlarla yüzde 96 ve yüzde 101 olarak ölçülmüştür.
12 ay ileriye dönük beklentilerdeki değişim, TCMB’nin ağustos ayında yayımladığı sektörel enflasyon beklentileri anketiyle uyumludur. TCMB anketinde de hanehalkı beklentilerinde son iki ayda emsal bir artış gözlemlenmiştir. Fakat, TEBA anketindeki beklenti düzeyi daha yüksek kalmaktadır.
Bir evvelki aya kıyasla manşet enflasyon sayısındaki 10 puanlık düşüşe karşın enflasyon beklentilerinde benzeri bir yumuşama görülmemesi, verilen yanıtlarda baz tesiri kaynaklı tesirlerden çok aylık enflasyon trendinin ve hissedilen enflasyonun daha baskın olduğunu düşündürmektedir
TEBA kıymetlerinin ima ettiği trendin seyrine bakıldığında, enflasyon beklentileri Ağustos 2024-Aralık 2024 devrinde 17 puanlık bir düşüş yansıtırken, 2025 birinci yarısında bu trendin tarafını yavaşça üst çevirmesi beklenmektedir.
Enflasyon beklentileri ortalama pahası yıllık enflasyon kıymeti için medyan kıymetinden daha yüksektir. Bu durum dağılımın sağa çarpık olduğunu göstermektedir. Yani yıllık enflasyon beklentileri yüzde 113’ten düşük olanların sayısı, yüksek olanlardan daha fazladır. Buna karşılık yıl sonu ve 12 ay sonrası enflasyon varsayımı için ortalama ve medyan pahalar birbirine yakın olup simetrik bir dağılıma işaret etmektedir.”
Gelir düştükçe enflasyon daha çok hissediliyor
Demografik kırılımlara nazaran, 12-ay ileriye yönelik hanehalkı enflasyon beklentilerinde şahısların çalışma durumuna nazaran bir inceleme yapıldığında, enflasyon beklentisi en yüksek olan emekli kümesinin genel ortalamanın yaklaşık 15 puan üzerinde, enflasyon beklentisi en düşük olan öğrenci kümesinin ise genel ortalamanın yaklaşık 13 puan altında bir beklentiye sahip olduğu gözleniyor. Emekli kümesinin geçinme durumu açısından en çok zorluk yaşadığını söz eden küme olduğu göze çarpıyor.
Yaş arttıkça enflasyon beklentisi de artıyor
Yaş kümelerine nazaran bir ayrıştırma yapıldığında, artan yaş kümelerine paralel olarak 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentilerinin de yükseldiği gözlenmektedir. En yüksek enflasyon beklentilerine sahip olan 50 yaş üstü bireylerin tüketim sepetinde eğitim ve sıhhat üzere hizmetler kesimi kalemlerinin tartısının daha yüksek olması beklenebilir. Temmuz ayında eğitim hizmetlerinde kaydedilen yıllık yüzde 104’lük manşet sayı, eğitim çağında çocuğu olması daha mümkün görünen 50 yaş üstü kümesinin enflasyon beklentilerinin öbür kümelerden daha yüksek ölçülmesi üzerinde tesirli bir faktör olabilir.
Gelir düştükçe enflasyon hissedilir oldu
Toplam gelir beyanına nazaran bir gruplama yapıldığında, en düşük gelir dilimindeki enflasyon beklentilerinde evvelki aya nazaran besbelli bozulma görülürken üst gelir kümelerinin beklentilerinde bir yakınsama gözlendi.
