Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu tarafından 2012 yılından bu yana her yıl tertipli olarak hazırlanan “Yönetim Konseyinde Bayan Türkiye Raporu”nun 2022 yılı sonuçları açıklandı.
Borsa İstanbul’a (BIST) kayıtlı 475 şirketin idare konseylerinde yaşanan değişimin ele alındığı raporda, idare heyetlerinde 2021 yılında yüzde 16,7 olan bayan oranı, 2022 yılında yüzde 17,5’e çıktı. Böylelikle BIST şirketlerindeki idare konseylerinde yer alan bayanların oranında düşük de olsa güzelleşme kaydedildi.
Araştırmaya nazaran, SPK’nın önerdiği asgarî bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan 137 şirket, tüm şirketlerin yalnızca yüzde 28,8’ini oluşturdu. En az 3 bayan üyesi olan 60 şirketin, tüm şirketlerdeki oranı ise yüzde 12 olarak gerçekleşti. 415 şirket ise şimdi karar sistemlerinde faal toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayabilmiş değil.
Tüm BIST şirketleri içinde 158 şirket, BIST-100 içinde ise 21 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan şuralar tarafından yönetiliyor. Tüm BIST şirketlerinin yalnızca 41’inin idare şurası lideri bayan ve yalnızca 25 şirketin idare heyetlerinde yer alan CEO’su bayan.
158 şirketin idare konseyinin tamamı erkek
2022 İdare Heyetinde Bayan Türkiye Raporu sonuçlarına nazaran, Borsa İstanbul’a kayıtlı 475 şirketin hisse sahipleri 2022 yılı genel şuralarında idare şuralarına 3.211 yönetici atadı. Bu yöneticilerin yüzde 32,6’sı bağımsız idare heyeti üyeleri oluşturdu.
2022’de 475 şirketin 158’inin idare heyetlerinin tamamı erkeklerden oluştu. 2022 yılında idare kurularının tamamı erkek olan şirketlerin oranı yüzde 33,1’den 33,3’e yükseldi. 2013-2022 yılları ortasında idare heyetlerinde en az bir bayan üyesi olan şirketlerin oranında yavaş ancak olumlu bir değişim gerçekleşirken 2022 yılında yüzde 66,9’dan yüzde 66,7’ye düştü.
2022 yılında BIST idare heyetlerine seçilen 563 bayan üyeden 208’i (yüzde 36,9) icracı olmayan, lakin bağımsız olmayan üye, 230’u (yüzde 40,9) bağımsız idare şurası üyesi ve 125’i (yüzde 22,2) icracı üye oldu.
2022 yılında idare heyetlerindeki toplam üyeler ortasında bayan üye oranında artış gözlemlenirken (yüzde 17,5), bağımsız idare konseyi üyeleri ortasında bayan üye oranı da artış gösterdi. Bağımsız idare konseyi üyeleri ortasındaki bayanların oranı toplamdaki bayan üye oranını geçerek yüzde 21,9’a yükseldi.
2022’de 563 bayanın yüzde 34,9’u hakim ortak olan ailelerin üyeleri ortasından seçildi. İdare konseylerine seçilen 366 bayan BIST şirketleri idare konseyi üyeliklerinin yalnızca yüzde 11’ini oluşturdu. Bu oran bir evvelki araştırmada 2021 yılında yüzde 10 düzeyindeydi.
Yönetim konseyi komitelerinde cinsiyet dağılımı
2022 yılında BIST şirketleri kontrol komitelerinde 196’sı bayan olmak üzere 920 üye, kurumsal idare komitelerinde ise 227’si bayan olan 1014 üye görevlendirildi.
2021 yılında BIST 100 ‘de idare heyetindeki bayan oranı yüzde 15,3 iken 2022 yılında bu oran yüzde 17,5’e yükseldi, bağımsızlar ortasında bayan idare heyeti üyesi oranı da 2021 yılında yüzde 19,3 iken 2022’de yüzde 24,4’e yükseldi. 2022’de BIST 100’de yer alan 21 şirketin idare heyetlerinin tamamı erkeklerden oluştu.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu Yöneticisi Cet Can Bertay şunları kaydetti:
“2022 İdare Heyetinde Bayan Türkiye Raporu’nun sonuçları, idare şuralarında bayan oranının artış gösterdiğini göstermekle birlikte, hala değerli bir ilerleme alanı olduğunu ortaya koymaktadır. Şirketlerin karar alma süreçlerinde toplumsal cinsiyet çeşitliliğinin sağlanması ve bayanların idare heyetlerindeki temsilinin artırılması, sürdürülebilir büyüme ve kurumsal performans açısından kritik ehemmiyete sahiptir.
SPK’nın önerdiği asgarî bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan şirket sayısının artırılması ve idare şurası komitelerinde cinsiyet dağılımının dengelenmesi, Türkiye’nin kurumsal idare alanında daha da güçlenmesine katkı sağlayacaktır.”
