Son yıllarda tüm dünya ile birlikte ülkemizde de kanser hadiselerinde kıymetli artış yaşanıyor. Bu artış oranları ortasında erkeklerde akciğer, bayanlarda ise göğüs kanseri başı çekiyor.
Çağımızın tıbbi ve teknolojik gelişmeleri doğrultusunda geliştirilen yeni kuşak tedavi metotları ise hayati risklere neden olabilen tüm kanser cinslerinin teşhis ve tedavisinde kıymetli avantajlar sağlıyor. Bu yeni jenerasyon tedavilerin başında gelen immünoterapi, kanser hücreleri tarafından çeşitli yollarla baskılanmış olan bağışıklık sistemimizi tekrar harekete geçirerek kanser ile savaşma kapasitesini artırıyor. İmmünoterapi, başta akciğer, cilt (malign melanom) ve böbrek kanserleri olmak üzere; baş-boyun, üçlü negatif göğüs, mesane, karaciğer ve özefagus-mide kanser hastalarının tedavisinde kullanılarak hastanın ömür kalitesi ve müddetini kıymetli ölçüde artırabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Tuğba Akın Telli, 1-7 Nisan Kanser Haftası nedeniyle inmünoterapi tedavi usulünün avantajları hakkında bilgi verdi.
Kanserli hücreler asker hücreleri atlatarak bağışıklık sistemine saldırıyor
Sağlıklı bir insanın bedeninde bulunan ve kansere karşı savaşan T lenfositler asker hücre olarak isimlendirilmektedir. Bağışıklık sisteminde bulunan bu hücreler kanserli hücreleri çoğunlukla bedenden temizlemektedir. Fakat bazen bir küme kanser hücresi T lenfositlerden kaçarak çoğalmaya devam eder. Birebir vakitte kanser hücreleri T lenfositlere bedene yabancı olmadığı iletisini vererek bu hücrelerin savunmasından kurtulur ve insan bağışıklık sistemini baskılamaya başlar.
Yeni kuşak tedavi sistemi immünoterapi, kanser tedavisinde çığır açtı
Yeni jenerasyon tedavi yaklaşımlarının başında gelen ve 2011 yılından beri kanser tedavisinde kullanılmaya başlanan immünoterapi, kişinin kendi bağışıklık sistemini aktive ederek kanser hücreleriyle daha tesirli savaşmasını sağlamaktadır. Bağışıklık sistemi bir grup hücre ve proteinlerin etkileşimi ve ortak çalışması sonucu kişiyi enfeksiyonlardan koruyan bir savunma sistemidir. Temelinde birtakım açılardan kanserden de muhafazaya yardımcı olur. Bağışıklık sisteminin temelini “kendinden olmayan” her şeyin ayırt edilmesi oluşturmaktadır. Bu sistem, bedende olağanda bulunan tüm unsurların kaydını meblağ. Bağışıklık sisteminin tanımadığı rastgele bir yeni protein alarm vererek bağışıklık sisteminin ona saldırmasına neden olur. Örneğin mikroplar, olağanda insan bedeninde bulunmayan makul proteinleri içerir. Bağışıklık sistemi bunları “yabancı” olarak görür ve saldırır. İmmün cevap, mikrop yahut kanser hücreleri üzere yabancı husus içeren her şeyi yok edebilir. Bununla birlikte, kanserde bu cevap her vakit istediğimiz seviyede olmayabilir. Bazen bağışıklık sistemi kanser hücrelerini yabancı olarak görmez zira hücreler olağan hücrelerden gereğince farklı değildir yahut çeşitli değişimler göstererek bağışıklık sisteminden kaçabilirler. Bazen de bağışıklık sistemi kanser hücrelerini tanır. Fakat immün karşılık kanseri yok edecek kadar güçlü olmayabilir. Yeniden kanser hücrelerinin kendileri de bağışıklık sisteminin onları bulup saldırmasını engelleyen kimi proteinler salgılayabilir. İmmünoterapiler tam olarak da bu durumların üstesinden gelebilmek emeliyle son yıllarda artan sayıda preklinik ve klinik çalışmayla kullanılmaya başlandı.
Vücudun kanseri kendi kendine yenmesini sağlayabiliyor
İmmünoterapi tedavisinde bağışıklık sistemi üzerindeki kanserli hücrelerin oluşturduğu baskıyı ortadan kaldırmak ve kanser savaşçısı T hücrelerini kanser dokusuna yönlendirmek amaçlanmaktadır. İmmünoterapi ile kemoterapi ve gayeye yönelik akıllı tedavilere nazaran daha uzun vadeli cevaplar alınabilmektedir. İmmünoterapi bedende bulunan T hücrelerinde bir hafıza oluşturarak bağışıklık sisteminin kanserli hücrelere karşı daha faal rol oynamasını sağlamaktadır. Böylelikle amaç bağışıklık sistemini yine organize ederek bedenin kanseri kendi kendine yenmesini sağlamaktır.
Hastaya özel immünoterapi ameliyat öncesi ya da ameliyat sonrası kullanılabiliyor
Her geçen gün yeni bir kanser cinsinde farklı evrelerde kullanılan ve hastaya özel uygulanan immünoterapilerin klinik çalışmaları yapılmakta ve kılavuzlar buna uygun değişmektedir. Birinci çalışmalar daha çok ileri evre kanserlerde tek başına immünoterapi verilmesi halinde yapılmışken, aktiflik bilgileri sonrasında daha erken evrelerde de hem ameliyat sonrası hem de ameliyat öncesi tedavi periyodunda ve bazen de kemoterapi ile kombinasyon halinde kullanımı öne çıkmaktadır.
İleri evre akciğer kanserinde sonuç alınabiliyor
İmmünoterapi ile; akciğer, cilt (malign melanom) ve böbrek kanserleri başta olmak üzere baş-boyun, üçlü negatif göğüs, mesane, özefagus-mide, karaciğer, serviks (rahim ağzı), endometriyum (rahim) ve birtakım kolon kanserlerinin tedavisinde başarılı sonuçlar alınmaktadır. İmmünoterapi ile akciğer kanseri tedavisinde de çok kıymetli muvaffakiyetler sağlanabilmektedir. O denli ki immünoterapi tedavisinden evvel ileri evre akciğer kanserinde uzun müddetli denetim neredeyse mümkün değildi. Meğer artık ileri evre akciğer kanserinde bile immünoterapi ile hastalığın büsbütün denetim altına alınması sağlanabilmekte hatta bu karşılığın uzun periyodik olması mümkün görünmektedir.
İmmünoterapi tedavisinde saçlar nadiren dökülür
Kemoterapilerden farklı olan tesir sistemleri sonucunda immünoterapilerin farklı bir yan tesir profili bulunmaktadır. Kemoterapide sık görülen bulantı, kusma, halsizlik, saç dökülmesi, kan kıymetlerinin düşmesi üzere yan tesirler, immünoterapide nadiren görülmektedir. Fakat inmünoterapinin, bağışıklık sisteminin çok aktive olmasına bağlı öteki yan tesirleri olabilir. Bu yan tesirlere erken ve vaktinde müdahale etmek hayati kıymet taşımaktadır ve kesinlikle multidisipliner bir takımla süreci yönetmek gerekmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
