New York Filarmoni Orkestrası müzisyenleri Perşembe gecesi Shostakovich’in Birinci Keman Konçertosu’nu bitirdikten sonra normalde yapmadıkları bir şey yaptılar: Solisti alkışladılar.
Leonidas Kavakos’un emrindeki bir kemancıyla bu tepki haklı çıktı. O bir mucize. Müzik ondan bir nehir gibi akıyordu – büyük, parıldayan ve engelsiz ama aynı zamanda sürtünmesiz incelikleriyle zevkli.
Şostakoviç, Sovyet yetkililerin gözetiminde ve Stalin’in keyfine göre dize getirilmiş, konçertoyu 1948’de tamamladı, ancak muhtemelen ulusu ve halkını yüceltmediği için intikam alma korkusuyla, konçertoyu 1953’te Stalin’in ölümüne kadar rafa kaldırdı. bir dizi hareket. Bir karakter parçasıyla açılıyor, Upside Down of Chopin’in türü tanımlayan piyano eserlerinde yaşayan karanlık renkli bir Nocturne ve Barok kökenli bir Passacaglia’da doruğa ulaşıyor, hem ağustos hem de sert, şeytani bir beşliye yol açıyor. solist için dakika kadansı.
Hafızadan oynayan Kavakos, Shostakovich’in muazzam orijinal skorunda birbiri ardına tehlikeleri ortadan kaldırdı. Arayan, sohbet eden Nocturne’de sadece legato satırları döndürmedi; tüm legato paragraflarını belagatli, kesintisiz bir bilinç akışıyla açıkladı. Scherzo’yu parçalayarak geçerken, tonu dengeli, hatta müsrifti. Bazı kemancılar zorlu pasajlarda bir ıstırap duygusu aktarırken – düet halinde iki melodi çalarken veya çift duraklı sonsuz bir tahterevalli çalarken – sesi zahmetsiz geliyordu. Armonilerinde bile sulu bir ping vardı.
Gianandrea Noseda liderliğindeki orkestra arka planda kayboldu. Oyuncular, Kavakos’u Nocturne’ün parıldayan, rahatsız edici karanlığında kuşatmayı başaramadı. Scherzo’nun terki yoktu ve Burlesque’in konçertonun bir zamanlar asil olan temalarının lunapark aynası çarpıtmalarının alay konusu yoktu. Noseda, amansız 17 bar modeliyle Passacaglia’nın yoğunluğunu düzensiz bir şekilde artırdı. Enerji gevşediğinde, utangaç itaat hüküm sürdü.
Orkestranın etkileşimi olmadan Kavakos kendi icrasında gerilim buldu. Kadenzada, kendi ihtişamıyla yeniden tanışan kafesli bir hayvan olabilirdi. Bach’ın Partita No. 1’inden aldığı encore büyüleyiciydi.
Kavakos’un performansını herhangi bir şeyin takip edebileceğini hayal etmek zordu ve belki de Filarmoni Orkestrası’ndan biri de aynı şekilde hissetmişti. Sahneden ayrıldıktan sonra, bir sonraki parça olan George Walker’ın Sinfonia No. 1’in aradan sonra itileceği duyurusu yapıldı.
Mola sırasında, Orkestranın Shostakovich’teki gösterisinde Filarmoni’nin yeni salonunun temiz, parlak akustiğinin kısmen suçlu olup olmadığını merak ettim. Her enstrümantal bölüm net, solo ve harmanlanmamış geliyordu.
Farklı tınılarda yaratıcı bir egzersiz olan Walker, bu şüpheleri ortadan kaldırdı. Orkestra, sivri uçlu pirinçlerden kıvrık nefeslilere kadar, söz birliğine giden yolu buldu.
Son eser olan Respighi’nin “Roma Festivalleri”, Filarmoni’ye sesini yeni oditoryumunun gelişmiş akustiğine göre ayarlamada ne kadar ilerlediğini gösterme fırsatı verdi. Bir güneşli bombast bestecisi olan Respighi, Roma üçlemesinin ikinci parçası olan “Pines of Rome” ile topluluğun Ekim ayında sezonun ilk abonelik programı için heyecan verici bir final yaptı. O zamanlar, canlı akustikte renkler duvarlardan neredeyse sekiyordu; doruk noktaları, belki de abartılı, bulanık bir nitelik kazandı.
Perşembe günü, orkestra fortissimo pasajlarının netliğini, katmanlı perküsyon, pirinç ve yaylıları yakışıklı katmanlarda gösterdi. Respighi’nin ilk bölümünü aşındırıcı pirinç ve ısıtılmış teller hareketlendirdi ve ikinci bölümü renklendiren gri tonlu nefesli çalgılar, şeffaf kemanlar ve bereketli çellolar ve baslar.
Shostakovich’in “Burlesque” eserinin bir şekilde yeniden yapılanması olan “Roma Festivalleri”, Roma’daki Piazza Navona’nın antik, sirki andıran kalabalıklarının bir portresiyle sona eriyor. Filarmoni’nin oyuncuları koordineli kaos içinde canlandı. Bu, eğlence düşkünlerinin ortak bir ritme uymasının ve kendi kendine çalmayı yeniden öğrenen bir orkestranın sesiydi.
New York Filarmoni
Bu program Cumartesi gününe kadar Manhattan, David Geffen Hall’da tekrarlanır; nyphil.org.
