Foreks – İran, Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın (UAEA) Tahran’ın son 3 aylık nükleer faaliyetlerine ait yayınladığı raporuna sert reaksiyon göstererek, kelam konusu raporun “taraflı ve siyasi baskılarla hazırlanmış” olduğunu belirtti.
İran, Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın Tahran’ın son 3 aylık nükleer faaliyetlerine ait yayınladığı raporuna sert reaksiyon gösterdi. Dışişleri Bakanlığı ile İran Atom Enerjisi Kurumu tarafından yapılan ortak açıklamada, kelam konusu raporun “taraflı ve siyasi baskılarla hazırlanmış” olduğu belirtildi. Açıklamada, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın Kapsamlı Ortak Hareket Planı’nı (KOEP) ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) 2231 sayılı kararındaki yükümlülüklerini tekraren ihlal ettiği, buna karşın İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Mutabakatı (NPT) kapsamındaki yükümlülüklerine bağlı kaldığı vurgulandı.
Açıklamada, Tahran idaresinin, Kasım 2024’teki UAEA Yönetim Kurulu toplantısında İran’a karşı sunulan karar taslağının “siyasi ve haksız” olduğunu belirttiği, bu adımın birçok üye ülke tarafından desteklenmediği hatırlatıldı. Ayrıyeten, UAEA’nın tarafsızlığını muhafaza unsuruna ters hareket edildiği vurgulandı.
İş birliği görmezden gelindi
Açıklamada, UAEA Başkanı Rafael Grossi ve Ajans’ın üst seviye yetkililerinin son devirde Tahran’a gerçekleştirdiği ziyaretler çerçevesinde yürütülen iş birliğinin raporda gereğince yansıtılmadığı belirtildi. Ayrıyeten İran’ın, Ajans’a ilgili alanlara erişim, numune alma, bilgi ve kapsamlı açıklamalar sunarak gerekli iş birliğini sağladığı, lakin buna karşın raporda İsrail tarafından sağlanan geçersiz evraklara dayandırıldığı ve geçmişe dayanan temelsiz suçlamaların tekrarlandığı söz edildi.
“Denetçi atamaları İran’ın hakkıdır”
Söz konusu raporda yer alan İran’ın denetçi atamalarına ait tenkitlerin de reddedildiği açıklamada, UAEA’nın halihazırda 125 denetçisinin bulunduğu, kimi denetçilerin iptalinin ise İran’ın büsbütün yasal bir egemenlik hakkı olduğu kaydedildi.
“İddialar legal değil”
Açıklamada, Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın İran’ın istekli nükleer taahhütlerini, bağlayıcı yükümlülük üzere göstermeye çalıştığı da belirtilirken, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) taraf olmayan ve nükleer silaha sahip olduğu bilinen İsrail’in verdiği bilgilere dayanarak hazırlanan kelam konusu raporun, Ajans’ın profesyonel doğrulama unsurlarıyla açıkça çeliştiği bildirildi.
İran’dan uyarı
Söz konusu raporun UAEA’nın tarafsızlık prensibine aykırı olduğu, UAEA Başkanı Grossi’nin görev kapsamını aşarak siyasi baskılara boyun eğdiği tabir edilen açıklamada, İran’ın barışçıl nükleer programının Ajans kontrolü altında sürdüğü, nükleer silahların ise İran’ın savunma doktrininde yer almadığı vurgulandı.
Son olarak açıklamada, kimi ülkelerin bu raporu berbata kullanmaları durumunda İran’ın legal hak ve çıkarlarını korumak ismine buna “uygun karşılık” vereceği ve sorumluluğun büsbütün bu ülkelere ilişkin olacağı belirtildi.
UAEA’dan İran uyarısı
UAEA, İran’ın son 3 aylık nükleer faaliyetlerine ait yayımladığı raporunda, İran’ın yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyumunun nükleer silah üretimi için gerekli olan yüzde 90 düzeyine epeyce yakın olduğu ve daha da zenginleştirilmesi halinde bir atom bombası imalinde kullanılabileceği söz edilmişti.
