Investing.com – Japonya iktisadı 2025 yılının birinci çeyreğinde, son bir yılın akabinde birinci sefer küçülerek beklentilerin üzerinde bir daralma gösterdi. Hükümetin açıkladığı öncü datalara nazaran, gerçek gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH), Ocak-Mart periyodunda yıllıklandırılmış bazda %0,7 oranında azaldı. Bu oran, piyasalardaki %0,2’lik daralma beklentisinin hayli üzerinde gerçekleşti.
Çeyrek bazda da misal biçimde iktisat %0,2 daraldı. Bu oran, %0,1 küçülme istikametindeki piyasa iddiasından daha düşük bir performansa işaret ediyor. Kelam konusu daralma; düşük özel tüketim, ihracat kayıpları ve global talepteki zayıflamayı yansıtıyor. Bu durum Japonya’nın bilhassa dış ticarete dayalı bölümlerinin karşı karşıya olduğu riskleri gözler önüne serdi.
Tüketim zayıf, ihracatlar geriliyor
Ekonomik daralmanın en önemli nedenleri tüketimdeki sakinlik ve ihracattaki keskin düşüş olarak öne çıktı. Bilhassa otomotiv üzere dış ticarete bağımlı temel bölümlerde zayıflayan global talep, Ocak-Mart periyodunda büyümeyi önemli ölçüde baskıladı. ABD’nin 2 Nisan’da duyurduğu kapsamlı ve karşılıklı tarifeler, Japon ihracatçılar açısından olumsuz bir tabloyu daha da belirginleştirdi.
Veriler ayrıyeten, Japon iktisadının tarifelerden evvel bile dış talep takviyesini kaybetmeye başladığını gösterdi. Tüketici harcamaları enflasyon karşısında sürat keserken, hanehalklarının artan tasarruf eğilimi tüketimdeki canlanmanın önünü kesti. Bu gelişmeler, ihracata dayalı büyüme modeline sahip Japonya için istikrarlı büyüme alternatiflerini gündeme taşıyor.
Yatırımlar olumlu sinyal verdi, evvelki datada revizyon yapıldı
Ekonomik görünümdeki olumsuz tablonun yanı sıra kimi olumlu sinyaller de dikkat çekti. Sabit sermaye yatırımları, tahlillerin üzerinde bir performansla %1,4 oranında artış gösterdi ve GSYİH’ye 0,7 puan katkı sağladı. Bu durum iç talebin nispeten dirençli seyrettiğine işaret etti.
Ayrıca 2024 yılının son çeyreğine ait GSYİH büyümesi daha evvel açıklanan %2,2 düzeyinden %2,4’e revize edildi. Bu revizyon, geçtiğimiz periyoda ilişkin bilgilerin daha güçlü bir büyüme performansını yansıttığını ortaya koydu. Lakin kelam konusu müspet gelişmelerin, yeni çeyrekteki zayıflığı telafi edemediği görüldü.
BOJ: Belirsizlik artıyor, para siyaseti temkinli kalmalı
Japonya Merkez Bankası (BOJ) Yönetim Kurulu Üyesi Asahi Nakamura, son periyottaki açıklamalarında ABD’nin gümrük tarifesi siyasetlerinin Japon iktisadı üzerindeki meçhullüğü artırdığına dikkat çekti. Nakamura, kelam konusu dışsal şoklara karşı Japon iktisadının kırılgan olduğuna, otomotiv üzere ana kesimlerde yararların zayıfladığına ve şirketlerin yatırım kararlarında bekle-gör siyaseti benimsediğine vurgu yaptı.
Nakamura ayrıyeten, özel tüketimin yetersiz fiyat artışları ve fiyat baskıları nedeniyle ivme kazanamadığını belirtti. Artan besin fiyatlarının ise temel enflasyonu etkileyebileceği ikazında bulundu. BOJ’in para siyaseti duruşunun orta-uzun vadeli ekonomik temellere dayalı olması gerektiğini tabir eden Nakamura, faiz artışlarında tez edilmemesi gerektiğini, ekonomik görünümün temkinli stratejiler gerektirdiğini lisana getirdi.
Faiz artışları 2026’ya kalabilir
Ekonomideki daralma ve kısa vadede toparlanmaya yönelik net bir sinyalin olmaması, Japonya Merkez Bankasının faiz siyasetine ait beklentileri de etkiliyor. Credit Agricole ekonomisti Takuji Aida, BOJ’in siyaset faiz oranlarını 2025 yılı içinde artırmasının mümkün görünmediğini ve bankanın en erken 2026 Ocak ayında faiz adımı atabileceğini öngördü. Aida, faiz artışı öncesinde iktisadın Temmuz-Eylül periyodunda bozulmadığının teyit edilmesi gerekeceğini belirtti.
Öte yandan, SMBC Nikko Securities ekonomistleri de yayınladıkları bir araştırma notunda, Japonya Merkez Bankasının siyaset faizini mevcut %0,5 düzeyinden 2026’nın birinci çeyreğinde %0,75’e çıkarabileceğini kıymetlendirdi. Ekonomistler, BOJ’in bu kararı alabilmesi için fiyat artışlarında ivmenin kâfi seviyeye ulaştığını ve %2 amaçlı enflasyon patikasına girildiğini teyit etmesinin koşul olduğunu söz etti. Bu doğrultuda, gelecek yıl yapılacak fiyat görüşmelerinin para siyasetinin istikameti açısından belirleyici olacağı kaydedildi.
