Animasyonlara bayılıyorum ya! Tek hududun hayal gücü olduğu ve güzel yapıldığında neredeyse kusursuz bir görsel medya tipi olarak eşi gibisi güç bulunan bir kavramdır kendileri. Bu çeşit sayesinde bir kağıt ve bir kalemle dünyayı değiştiren kıssalar anlatabilirsiniz. Bugün bu yazımızda bu mecranın bana göre en âlâ yapıtlarına bir hürmet duruşunda bulunmak için toplandık. Yazı yalnızca dizileri kaplayacak ve animelere bir istisna hariç girmemeye çalışacağız. Aslında animeler başlı başına bir liste olacak bir bahis başlığı, artık girersek çıkamayız.
Gennedy Tartakovsky’nin Clone Wars’u
Öncelikle temel bilgiyi vereyim, bizim Cartoon Network’de gördüğümüz Dave Filoni’nin Clone Wars’undan evvel, şu anda Otel Transilvanya serisi ile uğraşan Tartakovski ağabeyimizin Clone Wars’u vardı. 2003 yılında başlayan ve belirli bir mühlet sonra yerini 3D Clone Wars’a bırakan bu seri, sanırım en güzel Star Wars içeriklerinden birisidir desem, abartı olmaz. Hatta biraz daha savlı olalım, prequel devrinin doruğu diyelim. Üzgünüm RotS :(
Clone Wars’u epeyce kolay fakat tesirli sahneler yığını olarak tanımlayabilirim. Kusursuz estetik, en az diyalog ve Star Wars’un “uzay destanı” tarifine cuk oturan bir üslup ile katkı sağlar bu sahnelere. Ayrıyeten Skywalker öyküsü içerisinde Güç kullanıcılarının hakkını veren tek eser olduğunu söyleyebilirim. Sinemalarda gördüğümüz berbat koreografi yüzünden benim bile hengamede alabileceğim zayıf savaşçıların gitmesi ve yalnızca yumruklarıyla droid orduları kesen ulu jediların gelmesi bunun en kolay örneğidir. Yani külliyen fan service içeren sahneler izlemek istiyorsanız ve Revenge of the Sith’i benim üzere 20 sefer izlediyseniz, en yanlışsız yere bakıyorsunuz demektir.
Bir bilgi de vermem lazım, diziyi Disney+ üzerinden izleyebilirsiniz fakat şu an Türkiye’de erişime açık olmadığı için VPN kullanmanız kural.
Batman: The Animated Series
Batman hakkında daha fazla ne denebilir bilmiyorum. Kendisi dünya üzerindeki en çok bilinen, fizik derslerinde okutulan, gelmiş geçmiş en şahane yapıtlarda yer almış bir figür; hatta bir sembol, bir fikirdir. Basitçe bir insanın en üst limitidir Batman. En güçlü, en süratli, en zeki, en çok şey bilen, en güçlü; kısaca harikaya en yakın insan olarak tasarlanmakla kalmamış, günümüzde bile gördüğümüz her formatında bizi şaşırtmaya devam etmiştir. Hatta Solomon Grundy’yi tek eliyle kaldırıp yere vurduğu sahneyi hala unutamam. Batman çok derecede sağlam yazılmış bir karakter gerçekten.
Batman’i yıllarca olağanüstü eserler içerisinde tekraren gördük. Dark Knight Returns’ün mükemmel çizilmiş sahnelerinden Nolan’ın hayranlığını yaşattığı devasa sekanslara, Arkham City’nin ıssız sokaklarından Mobius koltuğuna oturup bilgi rabbine dönüştüğü sayfalara… Batman 80 yılı aşan bir destandı sahiden. Lakin bu eserler ortasında o denli birisi vardı ki, bu fikri kocaman bir kuşakla tanıştırmakla kalmamış; kolay lakin tesirli sahnleri sunma manasında bir mihenk taşı olmuştur. Elbette bahsettiiğim seri, daha geçenlerde kaybettiğimiz Kevin Conroy ve Luke Skywalker abimiz Mark Hamill’ın başrollerde olduğu Batman: The Animated Series’dir.
Batman The Animated Series, ya da BtAS, 90’lar jenerasyonu için unutulmaz bir seridir. Bilhassa o yıllardaki çizgi sinema neslini kaçırmayanlar için yeri başkadır. Gotham’ın karanlık atmosferini daha düzgün yansıtmak için siyah kağıtlar üzerine çizilen BtAS, başta Joker olmak üzere Batman kozmosunun her köşesinden karakterleri kullanan, bunları mükemmel bir estetik ve kolay fakat çok tesirli öykülerle harmanlayan bir maceradır. Dolu dolu, yrinde ve uzun bir macera. Diziyi uzun uzun anlatmak istemiyorum, çünkü hem eksik kısımlarım var hem de bu destanı kendiniz yaşamanızı öneriyorum.
HBO Max ülkemizde bulunmadığı için diziyi nereden izleyebileceğinizi bilmiyorum lakin olur da bir formatını bulursanız, görsellerin mükemmel bir düzeye ulaştığı remastered versiyonunu izlemenizi öneririm. Ha bir mümkünlük daha var, Blu TV ve HBO ortasındaki muahede sayesinde bir talih Batman’imize kavuşabiliriz.
Neon Genesis: Evangelion
Neon Genesis: Evangelion; depresyonun ve çöküşün nirvanasını yaşayan; hayatı, sevgiyi, aşkı, inançları, insan olmayı ve düşünebileceğiniz başka her şeyi kendi bakış açısından anlatmak isteyen Hideaki Anno’nun bize kazandırdığı bir hazinedir. Bilhassa 24. kısımdan itibaren seriyi devralan End of Evangelion sineması, hala tüm zamanlardaki favori filmlerimden birisidir. 90’ların sonuna yanlışsız 26 kısım ve bir uzun metraj sinemaları ile izleyicilerin karşısına çıkan Evangelion, 2000’lere geldiğimizde rebuild ismi altına 1.0, 2.0, 3.0 ve 3.0 +1.0 sinemalarıyla tekrar canlanmıştır. Günümüze geldiğimizde ise anime tarihinin en uygun yapıtlarından birisi (hatta tahminen en iyisi) olarak janraya damgasını vurmuştur.
Evangelion’u izlemeyen birisine özetlemek, hatta baştan sona anlamak, imkansız geliyor. Kendi kurduğu dayanılmaz dini öyküden Shinji’nin yalnızca sevilmek isteyen bir insan olmasına, mükemmel yaratılmış sinematografisinden 1 kısım boyunca devam eden monologlara, aşk kavramına bakış açısından insanların yok oluşuna yaklaşırken yaptığı davranışlara… Evangelion gerçekten anlatılabilecek bir şey değil. Bütün dizi, baştan sona bir düş üzere geçiyor. Bu listeyi okurken, her ne kadar favorim öbür bir seri olsa da, şayet hiçbirini izlemedim derseniz; birinci teklifim Evangelion olacaktır. Star Wars üzere, bir sefer izlediğinizde hiç aklınızdan çıkmayacak, hayatınızın sonuna kadar sizi takip edecektir.
Diziyi ve End of Evangelion’u Netflix’ten izleyebilirsiniz. Lakin rebuildleri de izlemek isterseniz Amazon Prime almanız gerekmektedir. Fiyatı hasebiyle pek badire olacağını düşünmüyorum.
The Simpsons
Efsanevi çizgi sinema yaratcısı Matt Groening ustanın, bana nazaran olmasa da, en güzel yapıtı kabul edilen The Simpsons, hala devam eden en eski çizgi sinema olması sebebiyle devasa bir popülariteye ulaşmıştır. Yani, Simpsons abi bu. Köyde yaşayan 80 yaşındaki halam bile kaç sefer görmüştür ne olduğunu. Daha fazla ne diyebilirim ki hakkında. Simpsons için yetişkinlere yönelik animasyonları ana akıma kazandıran, üstüne üstlük kendi başına bir kültüre dönüştüren en değerli isimdir diyebilirim.
Simpsons’ı bir vakit kapsülü olarak izlemenizi öneririm. Ben çok kısmını izlemedim, yalnızca aşikâr başlı yerleri izledim hatta, fakat Groening’in seyir kalitesi ustalığını buram buram hissetmekle kalmadım; dediğim üzere bir vakit kapsülü olarak da değerlendirdim. Mesela rastgele bir dönem açtınız ve izlemeye başladınız. Kısımları izlerken o dönemin geçtiği yıllar hakkında bir çok şey görebiliyorsunuz. Üstelik Simpsons’ın mizahi tonuyla bir fikir sahibi de olabilirsiniz. Bunu öteki dizilerde de görebilirsiniz elbette. Bilhassa live-action sitcomlar ve bu listenin sonunda bahsedeceğim dizi bu manada pek âlâ. Lakin başta söylediğim üzere, animasyon olsun yahut olmasın, Simpsons kadar uzun müddettir kesintisiz devam eden bir dizi bulmanız biraz sıkıntı olabilir. Doctor WHO bile muhakkak bir mühlet orta verdi yani. Şayet kolay lakin seyir zevki çok yeterli olan bir dizi arıyor ve bahsettiğim özellik hoşunuza gidiyorsa, Simpsons sizin içindir demektir. Ayrıntılı bir Simpsons yazısıyla da karşınıza çıkma planlarım var.
Simpsons’ın bütün kısımlarını Disney+ üzerinden izleyebilirsiniz. Ayrıyeten dizi dışında da Simpsons içerikleri de var, yeniden Disney+’dan izleyebilirsiniz.
Futurama
Groening’den bahsetmişken, kendisinin seyir zevki ustalığını mükemmel bir plot ve hayat fışkıran karakterlerle harmanladığı bir bilim kurgu dizisi hayallerimizi süslerdi değil mi? 1999 yılında, yeni milenyumun eşiğinde o diziye kavuştuk: Futurama!
1999 yılının son günüde sıradan bir gençsiniz. Sizi aldatan bir sevgiliniz, küçük düşürücü olduğunu düşündüğünüz bir işiniz ve daima birebir şeyleri yaptığınız bir hayatınız var. Pekala kazara bir hiperuyku tankına düşüp 1000 yıl sonra uyansanız ne olur? Size 2. bir baht verilirse nasıl kullanırsınız? Pekala Futurama bu kolay lakin tesirli plotu birinci kısmının birinci 2 dakikasında yapıyor desem ne düşünürsünüz?
Futurama bir bilim kurgu dizisi olarak hoş fikirlere sahip olan ancak Simpsons’ın müsaadeden gidip bu fikirlere ardını yaslamayan, kısım içi karakter etkileşimleriden yürüyen bir üretim olarak karşımıza çıkıyor. Lakin bu kısımların derinliği olmadığı manasına gelmiyor. Milenyumun eşiği demiştim ya, bu dizi de adeta Matrix üzere (tabi daha komik) yeni bir çağa açılırken insanların bakış açılarını anlatan bir üretim. Ayrıyeten Bender üzere her gördüğümde yüzümü güldüren karakterler de uğraşı. Sarhoş robot bile başlı başına saçma bir kavramken Bender ne kadar mantıklı davranıyor siz düşünün yani. Dizinin çok hoş bir yanı da eski yeni ne kadar bilim kurgu dizisi varsa göndermelerle ortalara sıkıştırmasıdır. Gelmiş geçmiş en uygun bilim-kurgu dizi olan Twilight Zone’dan sinemayı değiştiren 2001’e, ortada görüp yakalamak bu serileri epey keyifli.
Bir not da düşeyim, dizi reboot atılacak ve bu yaz tekrar ekranlara dönecek. Her ne kadar birtakım orjinal ses aktörleri dönmeyeceğini belirtse de merakla bekliyoruz kendilerini. Umarım özgün tadı korurlar.
Futurama’yı hala izlemekteyim ve yeniden Simpsons üzere ayrıntılı bir yazı yazmayı düşünüyorum. Dizinin bütün dönemlerini Disney+ üzerinden izleyebilirsiniz.
South Park
Ve hükümdarı sona sakladım. İşte televizyonu kökünden değiştiren, ofansif mizahı ana akıma sokan, gereksizliği doruklara ulaştıran, parodileri tahminen de en âlâ yapan ve Kardashianlar’dan dünyanın tamamı üzere nefret eden o dizi: South Park!
South Park, Matt Stone ve Trey Parker tarafından 1997 yılında yaratılan, hatta Simpsons’dan sonra en uzun müddettir kesintisiz devam eden animasyon gösterisi unvanını da taşıyan bir sitcomdur. Dizi yüksek derecede yetişkin içerik barındırır ve dünyadaki herkese sallama kapasitesi vardır, hatta aşağı üst hepsine de sallar. 4 kısmı hala yasaklıdır yahut ağır sansürlü yayınlanmıştır. 26. dönemi hala yayınlanmaktadır. Dizi yıllar boyunca evrilmiştir ve şu anki hali içler acısı olsa da, hala en sevdiğim dizi pozisyonundadır.
South Park, diziye ismini veren South Park, Colorado’da yaşayan insanları anlatır. Dizinin ana karakterleri 4 ilkokul çocuğu olan Stan, Kyle, Kenny ve bilhassa Eric olarak geçse de vakit içinde muhakkak bir odağı kalmamış, hatta son dönemlerde Stan’in babası olan Randy’ye odaklanan bir hale evrilmiştir. Neden bilhassa Eric dedim, anlatayım.
Eric Cartman 9 yaşında, şişman, epeyce huysuz, babasının kimliği muaamada olan, ahlaki kıymetleri pek olmayan, annesinin yeterli niyetinden geçinen, görece salak bir çocuktur. Yani şey, birinci 5 dönem için en azından. 5. dönemdeki Scott Tenorman Must Die, hem Eric’i hem de direkt South Park’ı büsbütün değiştirmeden evvel diyelim hatta. Kısmı burada anlatamam, keza hem spoiler olur hem de baya iğrenç bir plot twisti var, lakin kısmın tesirinden bahsedebilirim. Eric’in yaratılma sebebi aslen dizi tarihinin en şeytani ve hudut bozucu karakterini izleyicinin karşısına çıkarmaktı fakat bu kısma kadar bu istikamette çok da fazla adım atılmadı. Ve dediğim üzere, 5. dönem sonrasında ise Trey ve Matt bize gerçek Eric Cartman’ı sundu. Hatta şunu söylemem lazım, Eric artık bir South Park karakteri değildi, Eric South Park’tı. Dizideki en değerli karakterdi. Dizideki öteki her karakteri çıkarsanız yeniden South Park üzere hissettirir lakin Eric’i çıkarsanız artık tanınmazdı. Eric yaratılma emeline tam manasıyla uyuyordu. Aşağı üst yaşayan herkese, bilhassa Kyle ve Wendy’ye olan nefreti ve şeytanilikte hiçbir sonu olmaması South Park’ı South Park yapandı. Hatta azamî 4 paragraf olan bir başlığın kocaman bir paragrafını harcayabileceğimi ve kimsenin de karşı çıkmayacağını düşünüyorum. Bu da ne ki dersenizi, haklısınız derim. Beşerler Eric için önemli ruhsal yazılar yazıyor, üstüne araştırıyor ve tekrar tekrar dizi tarihinin en güzel yazılmış karakterlerinden birisi olduğunu hatırlıyordu. Eric, gerçekten süperdi. Pekala niçin geçmiş vakitle konuşuyorum? Bunu yeniden ayrıntılı bir South Park yazımda bahsedeceğim lakin bir cümle ile özetlersem, son dönemlerin berbatlığı olarak çıkar bu cümle.
South Park yalnızca Eric mi pekala? Hayır elbette. Butters var mesela. Kendisi benim en sevdiğim dizi karakteridir. Dünyadaki en güzel niyetli ve günahsız çocuk olarak yaratılan karakter, hem Eric hem diğerleri hem de dizinin kendi muharrirleri tarafından tekraren oyuna getirilmiştir. Daha tonlarca karakter var, tonlarca espri var ancak bu diziyi bu kadar sevmemin temel sebebi bunlar değil, büsbütün yaratıcıların tutkusudur. Dizi kendi hayranlarını yakından takip eden, bundan da öte kendini çok uygun takip eden 2 baştan çıkmıştır. Dizide ne kadar efsane varsa yerinde göndermelerle tekrar kullanılır, yaşatılır, hatta üstüne de eklenir. Dizi kendisini engellemek isteyen herkesle dalga geçercesine #cancelsouthpark etiketi bile çıkarmış ve önemli ciddi pr kasmıştır daha ne diyeyim. Bu satırları çok büyük heyecanla yazıyorum zira ben bu diziye gerçekten aşığım. Beni bu kadar çok duyguya sokan ve düşündüren diğer hiçbir eser bulamadım ve bulabileceğimi de düşünmüyorum. 26 dönem, 1 uzun metraj sinema ve özel kısımlardan sonra yalnızca şunu söylemek istiyorum: Teşekkür ederim Matt ve Trey. Teşekkür ederim.
South Park’ı kendi sitesi olan southparkstudios.com üzerinden İngilizce alt yazılı izleyebilirsiniz. Ayrıyeten bir izleme sırası da yok, IMDB puanlarına nazaran de izleyebilirsiniz.
