sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” araştırmasının Mart sonuçlarında gerçek satış fiyatlarındaki düşüşün 9 aydır devam ettiği bildirildi.
Rapora nazaran, gerçek fiyatlardaki yıllık değişim oranı ülke genelinde yüzde eksi 14,1’e, İstanbul’da yüzde eksi 16,1’e, İzmir’de ise yüzde eksi 13,6’ya kadar geriledi. Cari fiyatlarda yıllık değişim oranı Şubat’a kıyasla ülke genelinde 2,2 puan azalarak yüzde 44,8 oldu.
2020 Mayıs’tan itibaren daima artan ülke genelindeki gerçek konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Mart’ta da azalarak da olsa devam etti. Gerçek konut fiyat endeksi Mart’ta Şubat’a kıyasla 0,8 puanlık azalışla 172,7 oldu. Şubat’tan Mart’a enflasyon oranı yaklaşık yüzde 3,2 olurken Türkiye genelinde cari konut fiyat artışı birebir periyotta yüzde 2,7’de kaldı. Son aylarda cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından gerçek fiyatlar azalıyor.
Reel kayıp üç büyükşehirde de devam ediyor
Önceki sekiz ayda olduğu üzere konut gerçek satış fiyat endeksi üç büyükşehirde Mart ayında da düştü. Şubat’tan Mart’a gerçek konut fiyat endeksi İstanbul’da 1 puan, Ankara’da 2,4 puan azaldı, İzmir’de ise 0,2 puan arttı. Mart’ta gerçek konut fiyat endeksi İstanbul’da 169,3, Ankara’da 193,3, İzmir’de ise 177,8 oldu.
Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık gerçek fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren süratle inişe geçti. Büyük zelzelenin tesiriyle Şubat 2023’te süreksiz olarak yükselen yıllık gerçek fiyat Mart’tan itibaren yine azalmaya başlamış ve Mart 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Şubat 2024’e kıyasla 2 puan azalarak yüzde eksi 14,1 ile negatif bedellerde seyrini sürdürdü.
Satılık konut ilan sayısı ülke genelinde ve iki büyükşehirde cüzi de olsa arttı, İstanbul’da ise azaldı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 1,5, Ankara’da yüzde 1, İzmir’de ise yüzde 2,9’a yükseldi. İstanbul’daki düşüş ise yüzde 0,1 puan seviyesinde.
Reel kiralarda da ivme aşağı yönlü
Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış gerçek kirada yıllık artışlar uzun müddettir azalıyor. Mayıs’tan Haziran’a, istisnai artış hariç, ortalama gerçek kirada yıllık artış Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile tepe yaptıktan sonra inişe geçerek, Aralık ayından Ocak ayına 4 puanlık azalışla yüzde 9,5’e geriledi. Şubat ayında yıllık bazda yüzde 1,1 azalan gerçek ortalama kira Mart ayında yıllık bazda yüzde 8 azaldı. Bu azalışla 2024 yılı mart ayında ortalama gerçek kira 2023 Mart ayının yüzde 8 altına indi.
Kiralık konut talep göstergesi Ağustos ile kasım ortasında düşerken Aralık’ta ve Ocak’ta bir ölçü yükseldi, Şubat ayında da çabucak hemen tıpkı kaldı.
Mart ayında ise kiralık konut talep endeksi yüzde 4,8 arttı. Yıllık bazda bakıldığında ise kiralık konut talebinde yüzde 20,2’lik bir düşüş mevcut.
