İleri tasarım ve üretim kabiliyetleri ile farklı bölümlerde gereksinim duyulan çeşitli eser taleplerine karşılık verebilen Türkiye’deki pompa ve vana sanayicileri, halihazırda global pazardaki ticaretin yüzde 10’unu temsil ediyor. Döviz kurlarının yüksek olması, finansal kaynaklara erişimde zahmet yaşanması, ham husus ve güç maliyetlerindeki artış üzere ortak sıkıntılara rağmen kesim, konusunda uzmanlaşmış iş gücü ve Ar-Ge yatırımlarıyla geleceğe umutla bakıyor. Öbür yandan yaşanan sarsıntılar hasebiyle güç bir yıl olacak 2023 için kesim, afetlerden etkilenen bölgelerdeki tekrar yapılanma ve kalkınma çalışmalarına takviye vermeye hazır.
Yeşil dönüşüm önemli
Türkiye’de imalat yapan bölümler başta olmak üzere AB Yeşil Mutabakatı’na ahenk sağlamak gayesiyle çalışmalarını sürdürüyor. Öteki yandan gelecekte daha yeşil bir üretim yapamayan birçok işletme oyunun dışında kalacak. Zira bu cins işletmelerde su tüketimi, kaynak kullanımı ve ham husus tedariki konusunda sürdürülebilir tahliller geliştirilemediği için ya üretimleri sona erecek ya da rekabette talihleri çok düşük olacak. Endüstriyel üretimi kelam konusu olunca kaynakları daha tasarruflu kullanmak, su tüketimini israfı önleyerek azaltmak, atık su ve sıvıların denetimi maliyetleri azaltan ögeler ortasında yer alacak. Bu noktada yapılacak altyapı yatırımlarında ise pek çok kesimde temel ekipman olarak öne çıkan pompa, vana ve valfler daha değerli bir role sahip olacak. Hatta şimdiden bu manada yapılan iyileştirmeler başarılı örnekler ortasında gösteriliyor.
Kilogram başına ihracat 9.3 dolara yükseldi
2021 ve 2022 yılları Ocak-Aralık olmak üzere 12 aylık devir itibariyle pompa ve kompresör ihracatı 155 bin tondan 144 dolar tona düşerek yüzde 6,6 azalmış olmasına karşın 1.327 milyar dolardan 1.343 milyar dolara çıkarak yüzde 1,2 artış gösterdi. Ortalama ünite fiyatı ise kilogram başına 8.6 dolardan 9.3 dolara çıktı. Yalnızca pompa ihracatı Ocak-Aralık 2022 periyodunda 965.9 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2021 yılı ihracatı 856.9 milyon dolar olmuştu ve bu durumda dal 2022 yılında pompa eser kümesinde yüzde 12,71 büyüme kaydetti.
Aynı devirde vana ve armatür ihracatı ise 72 bin tondan 73 bin tona çıkarak yüzde 0,9 artış gösterdi. Ocak-Aralık 2021’de 716 milyon dolar ihracat gerçekleştiren bölüm, 2022’nin tıpkı periyodunda 762 milyon dolar ihracat yaparak yüzde 6,4 büyüdü. Özgür bölgelerden yapılan ihracat hariç olmak üzere 2021’de kilogram başına ihracat fiyatı 9.9 dolar olan ortalama ünite fiyat, 2022’de 10.4 dolara çıktı. Vana ve armatürlerde 2022 yılında yüzde 8,51 ihracat artışı kaydedildi. Hür bölgelerden yapılan ihracat dahil olmak üzere 2022 yılında toplam ihracat yaklaşık 845.7 milyon doları buldu.
Ticaret hacmi artıyor
Sektörün ithalat kıymetlerine bakıldığında Ocak-Aralık 2022 devri kapsamında pompa ithalatı, 1.241 milyar doları buldu. Bu sayı 2021’de 1.160 milyar dolardı. Farklı bir sözle ithalat yüzde 7,05 artış kaydetti. 2021 yılında 1.294 milyar dolar olarak gerçekleşen vana ve armatür ithalatı, 2022’de yüzde 19,36 artış kaydederek 1.545 milyar dolara ulaştı. Ocak-Aralık 2022 periyodu pompa ve vana-armatür ticaret hacmi ise 2.207 milyar dolar pompa, 2.391 milyar dolar vana ve armatür olmak üzere toplamda yaklaşık 4.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2021 bilgileri ile kıyaslandığında ticaret hacminde yüzde 12,41 artış kaydedildiği görüldü. Ocak-Aralık 2022 periyodunda ihracatın ithalatı karşılama oranı pompalarda yüzde 77,7; vana ve armatürlerde yüzde 54,72 olarak gerçekleşti.
Akıllı eserler daha çok bilgi aktaracak
Altyapı uygulamaları kapsamında su temininde, atık suyun arıtma tesislerine aktarılmasında, ısıtma, soğutma, havalandırma sistemlerinin sanayi tesisleri başta olmak üzere farklı binalarda çalışmasına imkan tanıyan geniş kullanım alanı bulunan pompa, vana ve ekipmanları artık daha fazla göz önünde bulunuyor. Etraf ile ilgili düzenlemeler, endüstriyel işletmeleri etkileyen dijital dönüşüm ve yeşil teknolojilerle şekillenen yeni ekonomik model daha kaliteli ve yüksek performanslı yeni teknolojilere uyumlu pompa ve vanalara olan talebin artacağı ön görülüyor. IoT, data tahlili ve ağ kontağı üzere dijital tahlillerin daha fazla benimsenmesiyle pompalar ve vanalar daha akıllı hale geliyor ve daha güzel idare ve arızaları belirlemek için dijitalleşmeye başvuruyor.
