Kürasyonu bir aktivizm biçimi olarak gören, hem az tanınan sanatçıların hem de Yoko Ono ve Nam June Paik gibi başına buyruk aydınların, ikonoklastik, genellikle sosyal açıdan bilinçli çalışmalarını vurgulayan ünlü bir müze müdürü ve kurucusu olan James Harithas, 23 Mart’ta öldü. 90 yaşındaydı.
Ölümü, kız kardeşi Paula Yankopoulos tarafından doğrulandı.
Bay Harithas gençliğinde hevesli bir ressamdı, ancak bunun yerine 1960’ların sonlarında Syracuse, NY’deki Everson Sanat Müzesi’ne taşınmadan önce Washington’daki Corcoran Sanat Galerisi’nin yöneticisi olarak sanatsal bir güç haline geldi ve daha sonra, Houston’daki Çağdaş Sanatlar Müzesi.
Sınırları zorlamaktan veya tüyleri diken diken etmekten asla korkmadı, kariyeri boyunca müze deneyimini dar görüşlü sanat sahnesinin çok dışındaki sanatçılara ve patronlara açmak için mücadele etti.
Los Angeles’taki Çağdaş Sanat Müzesi’nin eski baş küratörü Paul Schimmel, “Sanat dünyasının ve hiyerarşilerinin dışına, çalışmalarını halka açık bir forumda sunma fırsatlarına sahip olması gerektiğini düşündüğü çok daha büyük bir sanatçı havuzuna baktı” dedi. bir telefon görüşmesinde. “Onu gerçekten öne çıkaran, sosyal adalete, siyasi değişime ve azınlık sanatçıların temsiline olan bağlılığıydı.”
1970’lerin başında Everson’dayken, Bay Harithas (HAIR-i-thas olarak telaffuz edilir), yakındaki Auburn Islah Tesisi’ndeki mahkûmlar için bir atölye geliştirdi. Smithsonian Enstitüsü’ndeki Güzel Sanatlar Koleksiyonu’nda ve popüler yarışma programı “To Tell the Truth”da.
Aynı sıralarda, Nikaragua’da solcu Sandinist isyancılar tarafından yapılan bir sanat sergisinin kurulmasına yardım etti. Yıllar sonra, kendisinin ve eşi Ann Harithas’ın 2001’de “aktivist bir kurum” olarak kurdukları Houston’daki Station Çağdaş Sanat Müzesi’nde Gazze ve Batı Şeria’dan Filistinli sanatçıların eserlerinin yer aldığı bir sergi düzenledi. web sitesi.
Bir sanat yayını olan The Brooklyn Rail ile 2008’de yaptığı bir röportajda Bay Harithas, “Müzeler sanat kadar moda ve ekonomiyle de ilgilidir” dedi. “Ama müzelerle değil sanatçılarla ilgilendiğimi söylemeliyim. Müzelerin çoğu insana ulaşmayı başaramadığını düşünüyorum. Yeni tür müzelere ihtiyacımız var.”
Sözünü yerine getirmek için yarım asırdan fazla zaman harcadı.
Menelaus James Harithas, 1 Aralık 1932’de Lewiston, Maine’de, avukat ve yargıç olan Yunan göçmen Nicolaus Harithas ile amatör ressam ve müzisyen Terpsichore (Seferlis) Harithas’ın üç çocuğunun en büyüğü olarak dünyaya geldi.
Genç James, babasının 2. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD ordusunda çalıştığı ve sonunda Orono’daki Maine Üniversitesi’ne katılmak için ABD’ye döndüğü işgal altındaki Almanya’da birkaç yıl yaşadı.
1953’te ailesini görmek için Almanya’ya yaptığı bir gezide, Frankfurt’ta Soyut Ekspresyonist bir gösteride aydınlanma yaşadı. The Brooklyn Rail’e “Aman Tanrım, burada saf ruh vardı – çok somut ve yine de çok gizemli,” dedi. “Bir ay içinde okulu bıraktım ve otostopla New York’a gittim.”
New York’taki görevi yalnızca bir yıl sürdü ve esasen şehrin müzelerindeki ufak tefek işler ve öğleden sonralardan oluşuyordu. Daha sonra derecesini tamamlamak için Maine’e döndü ve daha sonra Pennsylvania Üniversitesi’nden güzel sanatlar yüksek lisans derecesi aldı.
1962’de bir küratörle tanıştı ve onu Finlandiya’da genç Amerikalı sanatçıların bir sergisinin düzenlenmesine yardım etmesi için davet etti ve bu onun küratör olarak kariyerine başlamasına neden oldu. Arizona’daki Phoenix Sanat Müzesi.
1965’te Corcoran’a katıldı ve üç yıl sonra yönetmenliğe yükseldi. Bay Harithas, o ağustos müzesindeki yerinden, 1967’de Pentagon’daki kalabalık Yürüyüş de dahil olmak üzere, yakınlarda gelişen Vietnam Savaşı karşıtı protestolara hem tanık hem de bu protestoların bir katılımcısıydı.
Aynı yıl müze, Bay Harithas’ın arkadaşı Barnett Newman’ın “Kırık Dikilitaş” adlı bir heykelinin yer aldığı, çokça duyurulan “Scale as Content” gösterisini düzenledi. bir piramidin üzerinde sallanmak.
Bay Newman, parçanın arkasında herhangi bir siyasi mesaj olduğunu yalanladı. Yine de devasa çelik heykelin Corcoran’ın dışına, Washington Anıtı’na kısa bir yürüyüş mesafesinde yerleştirilmesi, pek çok kişinin parçalanmış Amerikan idealleri üzerine sivri bir yorum olarak etkiledi.
Bay Harithas, 1969’da müze kuruluyla yaratıcı kararlarda özerklik konusunda çıkan bir anlaşmazlık nedeniyle Corcoran’dan istifa etti ve iki yıl sonra Everson’a indi.
Orada, Joan Mitchell ve Norman Bluhm da dahil olmak üzere, takdir edilmediğini düşündüğü sanatçıların yanı sıra, 1971’de ilk müze sergisi olan “This is Not Here”ı açan Bayan Ono’nun avangart çalışmalarının öneminin altını çizdi. onu büyük ölçüde yalnızca John Lennon’ın karısı olarak tanıyan izleyiciler.
Video sanatında öncü bir güç olan Everson, Bay Harithas’ın gözetiminde 1972’de Bay Paik için “Video ve Videa” başlıklı ilk müze sergisini düzenledi.
James Surls ve Lynn Randolph gibi Teksaslı sanatçıların sergilerinin yanı sıra Brooklyn doğumlu Julian Schnabel’in ilk kişisel sergisini düzenlediği Çağdaş Sanatlar Müzesi’nde dört yıllık saltanatına başlamak için 1974’te Houston’a taşındı. nakil.
Bay Harithas, 1978’de önde gelen bir çiftlik ve petrol ailesinden bir sanatçı ve koleksiyoncu olan Ann O’Connor Williams ile evlendi ve çift, sonraki on yılları güçlü petrol kasabasını bir sanat merkezine dönüştürmek için çalışarak geçirdi.
Çift, İstasyon Müzesi’ne ek olarak, 1998’de Bay Harithas’ın tanımladığı gibi, otomobil temelli sanata adanmış bir işçi sınıfı müzesi olan Houston’da Art Car Museum’u açtı. (Bayan Harithas, Five Points Müzesi’ni de kurdu. 2016’da bölgesel sanatçıları ve Güney Teksas’ın kültürel çeşitliliğini kutlamak için yakınlardaki Victoria, Teksas’ta Çağdaş Sanat Bölümü).
Yerel bir küratör ve sanat tarihçisi olan Pete Gershon’un The Houston Chronicle’a verdiği demeçte, Bay Harithas, yaşamının sonunda “hiç şüphesiz son 50 yılda Houston sanat sahnesindeki en etkili güç” idi.
Bay Harithas, kız kardeşi ile birlikte Christiana (Baka) Harithas ile daha önceki bir evliliğinden olan kızları Jeannie Harithas, Thalia Harithas ve Lia Blyth tarafından hayatta kaldı; dört üvey çocuklar, Madeline Merrill, Molly Kemp, Stephanie Loeffler ve Will Robinson; ve iki torun. Ann Harithas 2021’de öldü.
Kariyerinin başlarında, müzelerin zihinleri ve muhtemelen toplumu değiştirme gücünün farkına vardı. Bir keresinde “Müzenin siyasi bir güç olduğunu biliyordum,” demişti, kurumsal geleneklerden bağımsız, güçlü bir toplumsal gündeme sahip olabileceğini düşündüğü bir müze.
Kendi ifadesiyle, “Bir müzenin serbest biçimli olması gerektiğini hissettim.”
