Kanuna nazaran, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin tesirlerinin azaltılması emeliyle ortaya çıkan finansman muhtaçlığının karşılanmasında kullanılmak üzere, bir kereye mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) uygulanacak.
Düzenlemenin yayımlandığı tarihte kayıt ve tescilli bulunan araba, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar ile 31 Aralık 2023 tarihine kadar kayıt ve tescil edilecek olan tüm taşıtlar, ek MTV kapsamında olacak. Ek MTV, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen MTV meblağı kadar olacak.
Ek MTV iki eşit taksitte tahakkuk ettirilecek. Ek MTV’nin birinci taksiti, düzenlemenin yayımlandığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecek. Ek MTV’nin birinci taksiti ağustos ayı sonuna kadar ödenecek; ikinci taksitinin ise kasım sonuna kadar ödenmesi gerekecek.
Kanunun yayımı tarihi ile 31 Aralık 2023 tarihleri ortasında birinci kez kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ait ek MTV ise bu taşıtların MTV’si ile birlikte peşin ödenecek.
Ek MTV, bir sefere mahsus uygulanacak ve genel bütçe geliri olarak kaydedilecek.
Kahramanmaraş merkezli zelzeleler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca Vergi Yol Kanunu kapsamında “mücbir sebep hali” ilan edilen yerlerde; sarsıntı tarihi prestijiyle kayıt ve tescilli olan taşıtlar, zelzele nedeniyle yıkılan yahut ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ilişkin taşıtlar, zelzelelerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile sarsıntı nedeniyle eşi yahut birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ilişkin taşıtlar ek MTV’den müstesna olacak.
Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK emeklileri, yılın 6 ayı için enflasyon farkı ile birlikte toplamda yüzde 25 artırım alacak. Düzenleme temmuz ayından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Hak sahipliği süreçlerine e-Devlet yoluyla kolaylık getirildi
Kanunla, Genel Hayata Müessir Afetler Münasebetiyle Alınacak Önlemlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna süreksiz husus eklendi. Buna nazaran, 6 Şubat’ta meydana gelen zelzeleler nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde inşaat kredisi verilmesini ya da bina yaptırılmasını isteyenlerin hak sahipliği müracaatının yapılacağına dair duyuru, mahallinde mülki yönetim amirliğince ve Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı resmi internet sitesinde ilan edilecek.
Düzenleme 13 Temmuz 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Duyuruda, ilan tarihinden itibaren 2 ay içinde mahallinde mülki yönetim amirliklerine yahut Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığınca belirlenen müracaat merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden müracaat yapılabilecek. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı gerektiğinde müracaatlar için en fazla 1 ay ek müddet verebilecek. Müracaat sonuçları, mahallinde mülki yönetim amirliğince, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı resmi internet sitesinde ve e-Devlet Kapısı üzerinden ilan edilecek. Hak sahibi kabul edilmeyenler, 15 gün içinde mahallinde mülki yönetim amirliklerine yahut Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen müracaat merkezlerine yazılı olarak ya da e-Devlet Kapısı üzerinden itiraz edebilecek.
Ayrıca zelzelelerde binaları ziyan görenler için devletin konut kredisi açma ve bina yapma yükümlülükleri ile ilgili yapılacak iş ve süreçlerde muhtemel mağduriyetlerin giderilmesi, afetzedelere eşit ölçüde yardım eli uzatılabilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması emeliyle kimi kısıtlayıcı kararlardan muafiyet sağlanacak.
Uluslararası kuruluşlardan sağlanacak dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projelerin uygulanmasına ait iş ve süreçler her türlü vergi, fotoğraf, katılma hissesi, fiyat ve harçtan müstesna tutulacak.
Ulusal ve milletlerarası projeler kapsamında Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığınca ithal edilen yahut ettirilen gereçler, gümrük vergisi ve bu vergi ile birlikte alınan her türlü vergi, fotoğraf, harç, fon ve öbür mali mükellefiyetlerden müstesna olacak.
Yabancı devlet harp okullarında okutulan askeri öğrencilerin eğitim müddetlerinin, gönderilecek okulun durumuna nazaran yıl ve periyot bazında belirlenebilmesi, mezun olana kadar değil, belli müddetlerle yabancı devlet harp okullarına öğrenci gönderilebilmesi, yabancı devlet harp okullarında okutulan bir öğrenciye ayrılacak bütçe ile daha fazla öğrencinin kısmi vadeli olarak yabancı devlet harp okullarına gönderilebilmesi, ayrıyeten eğitim mühletleri bakımından denk olmayan ve öğrenci gönderilemeyen kimi ülkelerin harp okullarına da askeri öğrenci gönderilebilmesi düzenlendi.
Ayrıca, kısmi periyodik okutulacak öğrencilerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmaları halinde devletçe yapılan masraflarının tespit ve tahsiline ait düzenleme yapılması, kısmi müddetli okutulacak öğrencilerin nasıplarının ve sınıflandırılmalarının yabancı devlet harp okullarından mezun olacak askeri öğrenciler ile tıpkı metotlara tabi olmasına yönelik de düzenleme yapıldı.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Kanunu kapsamında yer alan, zelzele, sel, heyelan, çığ, yangın ve gibisi doğal afetler sebebiyle tahrip olan taşınır yahut taşınmaz kültür varlıklarının ihyası yahut yine inşası maksadıyla döner sermaye bütçesinden Kültür ve Turizm Bakanının onayıyla genel bütçeye kaynak aktarılabilecek.
Plastik poşetlerin de yer verildiği listedeki eserler için uygulanan geri kazanım iştirak hissesi meblağını iki katına kadar artırmaya yahut yarısına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kurumların aktifinde en az 2 tam yıl mühletle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen evre ve teslimlerinde KDV istisnası uygulaması devam edecek.
Deprem nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası münasebetiyle kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31 Aralık 2024 tarihine kadar katma paha vergisinden müstesna tutulacak.
Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi süreçler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler istisna kapsamında süreç yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecek. Süreyi bir yıla kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı, istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisna ve iadeye ait yordam ve temelleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.
“Tapuda Hazine ismine tescil edilecek”
Yapılacak yeni uygulamaların ve ilgili idareler/kurum ve kuruluşlar nezdinde, maliklerin tamamının muvafakatiyle yürütülmesi gereken tüm iş ve süreçler payları oranında maliklerin salt çoğunluğu ile alacağı karara istinaden yapılacak. Mutabakat sağlanamayan, vefat etmiş olup mirasçılarına ulaşılamayan, yurt dışında olma, nerede olduğunun bilinememesi üzere sebeplerle kendisine ulaşılamayan maliklerin payları, imal işi tamamlanıp malikleri ismine tescil edilinceye kadar süreksiz olarak tapuda Hazine ismine tescil edilecek.
Umumi Hayata Müessir Afetler Münasebetiyle Alınacak Önlemlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında yapılan yardımlar da gözetilerek maliklere bir konut ve bir iş yeri için hibe ve talep etmeleri halinde imal kredisi verilecek. Muahede sağlanamadığı yahut kendisine ulaşılamadığı için Hazine ismine tescil olunan payların üretim maliyetini ise Hazine karşılayacak.
Müteahhitten kaynaklanan sebeplerle, bir yıl içinde yeni yapının imal işine başlanmamış yahut üretim işi belli bir düzeyde durdurulmuş ve en az altı aydır projenin bitirilmesini gerektirecek düzeyde takım ve ekipmanla inşai faaliyete devam edilmiyor ise yapılan mukavelelerin feshi için payları oranında maliklerin salt çoğunluğu ile karar alınabilecek.
Seyyanen 8 bin 77 lira ödeme yapılacak
Tüm kamu çalışanına 15 bin 965 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak fiyatta (8077 TL) ek ödeme yapılacak. Ek ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında, çalışanın aylık yahut fiyatlara ait tabi olduğu kararlar uygulanacak. Bu ödeme damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacak.
İlave ödeme kapsamında bulunanlara yalnızca kendi unvanı temel alınarak ödenecek ve mali hakları mevzuatı uyarınca en yüksek devlet memuru yahut öbür bir unvan temel yahut emsal alınmak suretiyle belirlenenler bakımından, öbür mevzuat uyarınca mali haklarının belirlenmesine temel ödeme ögelerinin kapsam yahut hesabına dahil edilmeyecek.
Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan yahut mali ve toplumsal hakların tespitinde temel alınan aylık, fiyat, artırım, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve başka rastgele bir ödeme ögesinin hesabında dikkate alınmayacak. Hususun uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak, husus 15 Temmuz’dan itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Görüşmeler sırasında bu unsurda yapılan değişiklikle ek ödeme uygulamasında öteki statülerde olup aylıklarını Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu’na nazaran alanlar için tereddüt yaşanmaması bakımından ek ödemenin uygulama aslına ait teknik düzenleme yapıldı.
Memurların ve başka kamu vazifelilerinin mali ve toplumsal haklarında ocak ayında yüzde 30 oranında yapılan artırım ile temmuz ayında yapılacak artışlar ve 2023 Yılı Kamu Toplu İş Mukaveleleri Çerçeve Muahede Protokolü kapsamında çalışanlara ocak ayında yüzde 45, temmuz ayında yüzde 15 oranında artış yapılması nedeniyle ortaya çıkan ödenek muhtaçlığının karşılanması için gerekli ödeneği eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Emeklilik yahut yaşlılık aylığı bağlananlara ödenecek aylıklar, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri ve ek ödemeler; bayram ikramiyesinin 2 bin liraya yükseltilmesi; en düşük emekli aylığının 7 bin 500 Türk lirasına çıkarılması, minimum fiyat artışının devlet katkısı, patron prim teşviki ve ödeme gücü olmayanların sıhhat prim ödemeleri ile yapılacak ek ödemeler için muhtaçlık duyulan ödeneğin ilgili yönetim bütçelerine eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kanunun yürürlüğe girmesini izleyen birinci iş gününden itibaren Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynaklarından karşılanan dayanaklar Merkez Bankası kaynaklarından karşılanacak.
Orman vasıflı alanlar ile zeytinlik ve zeytin alanlarını depremzedelerin konut muhtaçlığının karşılanması hedefiyle kurulacak alanları kroki ile sonlandırıldı.
Maddenin yürürlük tarihi prestijiyle şimdi yer seçimi tamamlanmamış köylerde ve kırsal özellik gösteren alanlarda mecburilik durumunda ve öteki alan bulunmaması halinde, hak sahibi başına bin metrekareyi geçmemek üzere vilayetlerde orman vasıflı alanlarda kullanılabilecek.
Orman vasıflı alanlar, zeytinlik ve zeytinlik alanları yalnızca afetzedelerin gereksinimi için kullanılacağı ve gereksinim faz|ası taşınmazların imar planlarının mutlaklaşmasını müteakiben en geç 1 yıl içerisinde evvelki vasfına nazaran tescil edilecek.
Kanuna yeni unsur ihdası da gerçekleşti. Türkiye’de yan kısım uzman gereksiniminin karşılanması gayesiyle gidilen düzenlemeye nazaran tabipler, devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan yahut tamamlamadan uzmanlık eğitimi yapmak için, asistanlık imtihanlarına katılabilecekler ve uzmanlık eğitimine başlayabilecekler. Yan kolda yahut birden fazla uzmanlık kısmında eğitime başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülük müddetinin en az yarısının tamamlanması koşulu aranacak.
Kanunla Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatında misyon yapan büyükelçilere ödenecek fiyat ve tazminat göstergeleri netleştirildi.
Yapılan oylama sonrasında en düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 artırım yapılmasını, birtakım vergi artışlarını öngören kanun teklifi TBMM Genel Konseyinde kabul edilerek, maddeleşti.
