Miyom neden oluşur? tedavisi var mı ? Günümüzde bayanların en sık karşılaştıkları meselelerden birini miyomlar oluşturuyor.
Bazen hiçbir belirti vermeyerek sinsice ilerleyen miyomlar, bazen de şiddetli ağrı ve kanama ile günlük hayatı kabusa çevirebiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüsnü Görgen ülkemizde her 4 bayandan 1’inin miyomun yol açtığı şikayetlerle başvurduğunu belirterek “Ülkemizde bilhassa 30 yaş ve üzerindeki bayanlarda miyom sorunu hayli yaygındır. Çağdaş çağda sıhhatsiz hayat alışkanlıkları, çok kilo, kırmızı et yüklü beslenme, nizamlı antrenman yapmama ve hormonal değişikliklerin de tesiriyle miyomların görülme sıklığı son yıllarda süratle artmaktadır. Bilhassa 50 yaş üzerindeki bayanlarda miyom görülme oranı yüzde 70’lere ulaşabilmektedir” diyor. Ailede anne, teyze ya da abla üzere birinci derece akrabalarında miyom olan bireylerde hastalığın görülme riskinin 2,5 kat arttığını, tertipli jinekolojik denetimlerin, miyomların erken teşhis ve tedavisi açısından kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Görgen “Halk ortasında ‘ur’ olarak isimlendirilen miyomlar, rahimde görülen olağan dışı düz kas dokusu büyümeleridir. Bazen büyüme o kadar fazla olur ki, hasta ve yakınları gebelikten şüphelenebilir. Miyomlar ekseriyetle uygun huylu tümörlerdir ve birden fazla durumda kansere dönüşmezler. Fakat, büyüklükleri ve yerleşim yerlerine bağlı olarak önemli sıhhat meselelerine yol açabilirler” diye konuşuyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüsnü Görgen miyomlar hakkında en sık sorulan soruları ve tedavide yeni kuşak formülleri anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Miyomlar kansere dönüşebilir mi?
CEVAP: Miyomlar ekseriyetle âlâ huyludur ve kanserleşme riski çok düşüktür. Menopoz öncesi miyom nedeniyle rahimde besbelli büyüme saptansa bile, bu durumun makus huylu bir tümöre işaret etmesi epeyce düşük olasılıktır. Lakin menopoz sonrası, bilhassa eşlik eden ağrı ve kanama varsa, makus huylu olma mümkünlüğü göz önünde bulundurularak ileri tetkik yapılmalıdır.
Miyomlar gebe kalmayı pürüzler mi?
CEVAP: Rahimin içine yanlışsız yani bebeğin yerleşeceği yere hakikat büyüyen miyomlar rahim iç yüzeyini bozar ve embriyonun tutunmasını engelleyebilir. Bu tip miyomlarda gebelik oranlarıının yaklaşık yüzde 70 azaldığı görülmüştür. Bu miyomların ameliyat ile alınması doğurganlığı arttırır. Rahim dışına hakikat büyüyen miyomlar doğurganlığı etkilemezler.
Miyomlar zaten kaybolur mu?
CEVAP: Miyomlar çoklukla bizatihi kaybolmaz lakin birtakım durumlarda küçülebilir yahut besbelli halde gerileyebilirler. Menopoz üzere östrojen düzeylerinin düştüğü devirlerde küçülebilir lakin etkin hormon üretiminin olduğu periyotlarda bizatihi kaybolmaları nadirdir. Şikayete yol açmayan miyomlar tedavi gerektirmese de kesinlikle takip edilmelidir.
Miyomlar nasıl tedavi edilir?
CEVAP: Tedavinin, miyomun büyüklüğüne, pozisyonuna ve semptomlara bağlı olarak değiştiğini belirten Prof. Dr. Hüsnü Görgen “İlaç tedavisi, hormon tedavisi ya da cerrahi müdahale (miyomektomi yahut histerektomi) üzere usuller kullanılabilir. Günümüzde sıklıkla laparoskopik ve histeroskopik miyomektomi yapılmaktadır. Laparoskopik miyomektomi ile daha az kan kaybı yaşanır, ameliyat sonrası ağrı daha azdır. Bu nedenle, uygun vakalarda laparoskopik miyomektomi, hastanın konforu ve güzelleşme süreci açısından tercih edilebilecek minimal invaziv bir usuldür. Ancak miyom sayısına ve büyüklüğüne bağlı olarak açık ameliyat ile de miyomektomi yapılması gerekmektedir. Küçük rahim içine yanlışsız büyüyen ve kanama yapan miyomlar histeroskopi ile alınabilir. Histeroskopi -mide içerisine bakmak için kullanılan endoskopi gibi- rahim içerisine bakmak için kullanılan bir yoldur. Histeroskopi yolu ile rahim içine büyüyen miyomlar kesilerek tamamı yahut büyük bir kısmı çıkarılarak hastanın şikayelerinin geçmesi sağlanır. Rahim alınmasında sorun olmayan ve çocuk isteği olmayan hastalarda miyom için histerektomi ameliyatı yapılır” diyor.
Miyomlar tekrar oluşur mu?
CEVAP: Miyomlar cerrahi olarak çıkarılsalar da hormonal dengesizlikler devam ederse tekrarlayabilirler. Miyom sayısı arttıkça tekrarlama riski artmaktadır. Miyomektomi, miyomların çıkarılmasını sağlasa da yeni miyom gelişimini engellemez. Hastaya, miyomların tekrarlama riskinin şahsa nazaran değişeceği anlatılmalıdır. Tedavi sonrası tertipli denetim ve sağlıklı ömür stiliyle (kilo denetimi, beslenme, idman vb) riskler azaltılmaya çalışılmalıdır.
Miyomlar adet düzensizliğine neden olur mu?
CEVAP: Evet, bilhassa rahim iç yüzeyine yakın miyomlar ağır ve sistemsiz adet kanamalarına yol açabilir. Bu durum anemiye (kansızlık) neden olabilir. 5 cm’den büyük miyomu olanlar, daha küçük miyomları olanlara nazaran adet devirlerinde daha fazla ani ve ağır kanama yaşamaktadır.
Miyomlar ağrı yapar mı?
CEVAP: Büyük miyomlar pelvik ağrıya, bel ve bacak ağrılarına, sık idrara çıkma yahut kabızlık üzere semptomlara neden olabilir. Lakin, küçük miyomlar çoklukla belirti vermez. Pelvik ağrı ekseriyetle miyomun büyümesine değil, beslenme yetersizliği nedeniyle doku ölümüne bağlı dejenerasyona bağlıdır. Bazen rahim dışına yanlışsız büyüyen saplı miyomlarda torsiyon (kendi etrafında dönme) olması pelvik ağrıya neden olur ki ekseriyetle cerrahi müdahale gerekir.
Miyom varken gebe kalırsam çocuğu aldırmam gerekir mi?
CEVAP: Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüsnü Görgen “En sık sorulan sorulardan biri de bu oluyor. Miyom ile gebe kalanlarda gebeliği sonlandırmaya gerek yoktur. Gebelik sırasında miyom saptanma sıklığı yüzde 2-10 ortasında değişmektedir. Gebelik sırasında tespit edilen bu miyomların boyutları hamileliğin birinci 3-4 ayında yüzde 15-25 oranında büyüme gösterir. Üçüncü aydan sonra ekseriyetle boyutlarında çok az değişiklik olur. Büyük miyomlar (5 cm den büyük) daha fazla büyüme eğilimindedirler. Birtakım miyomların boyutları hamilelik sıranda değişmeden kalabilir. Gebelik sırasında saptanan miyomlar rahim içerisindeki yeri, sayısı ve büyüklüğüne nazaran gebelikte birtakım sıkıntılar yaratabilir. Fakat miyomların gebelik sırasında bebekte sakatlık yapan rastgele bir ziyanı yoktur” diyor.
Miyomların gebelik sırasında yaratabileceği problemler nelerdir?
CEVAP: Gebelik sırasında ağrıya yol açabilir. Miyom sayısına nazaran düşük ve erken doğum riski artar. Olağan doğum yerine sezaryen gerekebilir. Doğum sonrası kanama riskinde artış olabilir. Gebelik sırasında miyom saptanan hastalarda genel bilgiler verilerek gebelik takip edilir. Miyomların yeri, sayısı ve büyüklüğü ultrason ile saptanır. Ağrı için ağrı kesiciler kullanılır. Yalnız bu ilaçların kullanımında doktor kontrolünde olmak gerekir.
Miyom riskini azaltmak için nelere dikkat etmek gerekir?
CEVAP: Prof. Dr. Hüsnü Görgen “Yağlı ve kalorili beslenme miyom gelişimine yardımcı olmaktadır. Yapılan çalışmalarda beden tartısında her 10 kg artışın miyom riskini yüzde 21 artırdığı, beden yağ oranı yüzde 30’un üzerinde olan bayanlarda da miyom riskinin arttığı görülmüştür. Bu nedenle sağlıklı kilo verme, bilhassa miyom riski taşıyan bayanlar için gözetici olabilir. Beslenme alışkanlıklarının da miyom gelişimi üzerinde değerli tesirleri olduğu gösterilmiştir. Kırmızı et yönünden varlıklı bir diyet, miyom riskini artırmaktadır. Bu tesir, kırmızı etin yüksek doymuş yağ içeriği ve östrojen metabolizmasını etkileyen unsurlar içermesiyle bağlantılı olabilir. Buna rağmen, yeşil sebzelerden güçlü diyet ise miyom riskini azaltmaktadır. Öte yandan yeşil sebzelerin: antioksidan içeriği, lif açısından varlıklı olması, hormonal dengeyi desteklemesi vb sayesinde hami tesir sağladığı düşünülmektedir. Hareketsiz ömür biçimi de hormonal dengesizliklere yol açarak miyom gelişimini tetikler. Yapılan çalışmalarda, sistemli fizikî aktivitenin miyom gelişimi üzerinde hami bir tesiri olduğu gösterilmiştir” dedi. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
