Geçenlerde bir sabah New York City Center’daki bir prova odasında sabah 10’du ve dokuz çocuk ellerinde kırmızı ve beyaz dantelden şemsiyeler, teneke bardaklar ve gösterişli cep kareleri tutarak mekanda koşuşturuyordu.
“Tamam, millet!” dedi gösterinin koreografı Lorin Latarro, Encores’un bir parçası olarak iki haftalık bir çalışma için Çarşamba günü City Center’da Lionel Bart müzikal açılışı olan “Oliver!” seri. “Bugün ‘Her Şeyi Yapardım’ üzerinde çalışacağız.
Çocuklar, tokalı eski püskü kahverengi bir şapka, ten rengi bir palto ve siyah parmaksız eldivenler giyen sevimli Londra suç lordu Fagin’i oynayan Raúl Esparza’nın etrafında toplandı.
“‘Düşme’ riskini alır mıydınız?” Eşarbını kaparken ve boynundaki ilmiği sıkıyormuş gibi yaparken gözleri zonklayarak şarkı söyledi. (Çevirisi: Dışarı çıkıp soygun yapmaya ve yakalanırsan muhtemelen darağacıyla yüzleşmeye istekli misin?) Eğitimdeki dokuz yankesicinin tamamı coşkuyla başlarını salladı.
Charles Dickens’ın “Oliver Twist” adlı romanından uyarlanan “Oliver!”, 1830’ların Londra’sında bir yetimin genç yankesici çetesine ait olma arayışının hikayesidir. “Yemek, Şanlı Yemek” ve “Kendinizi Düşünün” gibi eğlenceli, şeker kaplı müzikal tiyatro seyircileri memnun eden filmleri, yoksulluk ve aile içi şiddet gibi daha karanlık Dickensvari temalarla birleştiriyor.
Yapım yönetmeni Lear deBessonet, “Şovun iyimser şarkılarında bile gerçekten üzücü sözler var” dedi. “Ve bence bazı yapımlarda şarkının ritmine ayak uyduruyor olabilirsin ve bu kelimeleri gerçekten duyamayabilirsin.”
Ama genellikle Encores’un konser benzeri sahnelemelerinde durum böyle değil! için bilinir. Sahnede bir orkestra olmasına rağmen, dekor ve setler minimum düzeydedir.
DeBessonet, “Diğer prodüksiyon öğelerinden bazılarını çıkardığınız için, şarkı sözüne gerçekten yeni bir odaklanma getiriyor,” dedi. “Yönetmen olarak hikayeyi bu kadar az unsurla nasıl anlatacağımı bulmak benim için meşakkatli bir iş.”
Şu anda Encores!’un sanat yönetmeni olarak üçüncü yılında olan deBessonet, 2021’in sonlarında, Omicron’da yaşanan Covid-19 dalgasının hemen öncesinde sezon kadrosunu belirlerken, belirsiz şimdiki zaman ile dünyanın tehlikeli dünyası arasındaki paralellikler karşısında şaşkına döndü. Dickens’ın günü.
“’Oliver!’ genellikle bir aile müzikali olarak düşünülür,” dedi City Center’daki ofisinde yakın zamanda yaptığı bir konuşmada. “Kesinlikle çok hoş melodilere sahip ve çocuk kadrosu ölçülemeyecek kadar keyifli ama bu yapımda çok fazla eğildiğimiz ve keşfettiğimiz hikayenin karanlık kenarları var.”
‘OLIVER!’ ŞARKILARININ ÇOĞU Ron Moody’nin Fagin olarak oynadığı popüler 1968 film uyarlaması sayesinde iyi tanındı. Kalabalığı memnun eden bu müzikal, 1960’ta Londra’nın West End’inde ilk kez sahneye çıktığı Britanya’da ve 1963’te Broadway’de açıldığı ve biri müzik için olmak üzere üç Tony Ödülü kazandığı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki okul sahnelerinin temelini oluşturuyor. Ancak misyonu nadiren görülen işleri canlandırmak olan Encores! tarafından sahnelenen pek çok gösteri gibi “Oliver!”, nadiren tam olarak üretilir.
Patti LuPone’un Nancy olarak oynadığı kısa ömürlü 1984 Broadway canlanmasından bu yana, yaklaşık 40 yıldır bir New York City sahnesinde profesyonel olarak tamamen sahnelenmedi. Aslında ne deBessonet ne de Oliver’ı canlandıran Benjamin Pajak (“The Music Man”) dışında beş ana oyuncudan hiçbiri dizinin canlı bir performansını izlememişti.
Gösteride Esparza’ya (“Company”) ek olarak Lilli Cooper, acımasız Bill Sikes’in (Tam Mutu, son zamanlarda “Moulin Rouge! The Musical”ın) romantik partneri Nancy rolünde ve Artful’u oynayan Julian Lerner’ı canlandırıyor. Dodger, Oliver’ı ele geçiren çetenin lideridir.
Müzikalin daha karanlık kısımlarının altını çizen deBessonet, öksüz Oliver’ın yaşadığı korku ve yalnızlık gibi, toplamadan ziyade çıkarma meselesi olduğunu söyledi. Ayrıntılı setler veya baş döndürücü prodüksiyon numaraları olmadan seyircinin dikkatini oyuncuların sözlerinden uzaklaştırmak için yarışan daha az unsur vardır.
Ancak prodüksiyonun kasvetli ortamı önsezili bir aydınlatma veya sis makinesiyle güçlendirmesine de gerek yoktu, dedi – karanlık zaten Dickens’ın metninde ve Bart’ın kitabında, müziklerinde ve şarkı sözlerinde var.
“Karmaşıklığın sözün kendisinde olduğu inancıyla bu sözlerin duyulmasını sağlamaya çalışıyoruz” dedi.
Bir örnek, dedi, “Oliver!” Adlı melodi, pek çok kişinin, hatta gösteriyi izlememiş olanların bile, coşkulu korosuyla aşina olduğu bir şarkı.
DeBessonet, “Bu gerçekten canlı bir şarkı,” dedi, “ama asıl sözler:
Gösteri, müzikalin daha neşeli unsurlarının çoğunu koruyor. Orijinal Broadway prodüksiyonundan “I’d Do Everything” ve “You’re Got to Pick a Pocket or Two” gibi canlı sayılar da dahil olmak üzere her şarkı duruyor. Sosis ve hardal, jöle ve muhallebi vizyonlarıyla rüya gibi sekans “Yemek, Görkemli Yemek”. Ve tamamı New York City devlet okulu öğrencilerinden oluşan 20 ek sanatçı, erkeklerin tanıdığı ilk gerçek aile olan Oliver’ı kendi saflarına tam sesle kucakladıkları “Consider Yourself” için sahnede şirkete katılacak.
DeBessonet, “Gösteri inanılmaz derecede zorlu – aile içi şiddet, o dönemde genel olarak çocuklara yönelik muamele gerçekten üzücü” dedi. “Yine de bu sayılarla ilgili bu canlı neşe var.”
Ve duygusal öz, hala çabalayan, işçi sınıfı karakterleri arasında ortaya çıkan dostluktur.
“Gösterinin tüm anlatı sorusu ‘Aşk nerede?’ ve Fagin bir cevap, ”dedi deBessonet. “Ama bu karmaşık.”
Fagin of the Bart müzikali, Dickens’ın romanındaki çocukları sömüren suçludan daha sevimli huysuz biri olsa da, deBessonet ve Esparza seyircinin onun akıl hocalığının daha az lezzetli bağlamının farkında olmasını istediklerini söylediler.
DeBessonet, “Fagin’in o çocukları sevdiğine ve onları sömürdüğüne tamamen inanıyorum” dedi. “Onları kendisi için soymaları, onu hayatta tutmaları için gönderiyor ve onları her gönderdiğinde yakalanma veya öldürülme ihtimallerinin olduğunu biliyor.”
Nesnel olarak dizinin en iğrenç karakteri olan Bill Sikes daha az karmaşıktır.
DeBessonet, Nancy’nin tacizci erkek arkadaşı hakkında “Bill Sikes bir sosyopat ve onun zulmünün sonu yok” dedi. “Gösteri, onun onu bizim ve bir çocuğun önünde vahşice öldürmesiyle sona eriyor.”
Ancak Mutu, tek notalı bir kötü adamı oynamak istemediğini biliyordu. Bunun yerine, kefaret teklif etmeden tasvirine nüanslar eklemek için karakterin içindeki insanlığı aradı.
“İnsanlar siyah ve beyaz değildir” dedi. “Her birimiz için seviyeler var. Evet, şiddet eğilimleri olan bir sosyopatı oynuyorum—”
Esparza, “- ama kurtarıcı nitelikleri var,” diye araya girdi. “Hangileri?”
İkisi de güldü.
“Nancy ve Bill arasındaki aşk gerçek,” dedi Mutu, karşılıklı bağımlılıklarına büyüleyici olarak atıfta bulunarak. “Halının altına süpürüldüğünü düşündüğüm ilişkimizin karmaşıklığının anlamını bulmaya çalışıyorum.”
DeBessonet, normalde bir kadına yönelik şiddet içeren bir prodüksiyonla ilgilenmeyeceğini söyledi – “Bunu zaten bir ömür boyu yeterince gördüm” – ancak Nancy’nin cesaretinden, onu kurtarmak için her şeyi nasıl riske attığından etkilendi. Oliver’ın hayatı.
Cooper ve deBessonet, Nancy’nin öldürülmesinin onun hikayesindeki son söz olmadığından emin olmak istediklerini söylediler. DeBessonet, “Hayatı, kahramanlığı ve kısa bir süre önce ona yabancı olan bu çocuğu kurtarmak için hayatını feda etmeyi seçmesiyle ilgili” dedi.
Nancy, başkalarının onu kendi hayatında pasif bir oyuncu olarak görmesine izin verse de Cooper, performansının Nancy’nin canlı ve biraz müstehcen dansının aslında “Oom-Pah-Pah” numarası gibi anlarda sahip olduğu gücün altını çizmesini istedi. Oliver’ın kaçmasına yardım edebilmek için Bill Sikes ve Fagin’in dikkatini dağıtmanın bir yolu.
Cooper, “Onda doğuştan anaç bir doğa var,” dedi, “özellikle Fagin’in inindeki tüm oğlanlar ve onları korumak isteyen. Sevdiği adam Bill ile bile yaralı, kırılgan ve yardıma ihtiyacı olan kişilerin ona ihtiyacı olduğunu hissediyor.”
DeBessonet, “Kendisi bir çocuk hırsızdı ve bu güçle hayatı ele geçirmeyi başardı” dedi. “Bütün bu zorluklar karşısında, ‘Hala hayatı seveceğim’ diyebildi.
PROVA ODASINDA, çocuklar “Her Şeyi Yapardım” denemelerine devam ettiler. Önde iki tarafta kırmızı şemsiyeli iki kişi dururken, beyaz şemsiyeli ikisi arkadan onları kuşattı. Oğlanlar tekerlekleri taklit etmek için şemsiyeleri döndürürken, Nancy ve Artful Dodger ortaya doğru yürüdüler.
“Bir tepeye tırmanır mısın?” insan “arabası” yuvarlanmaya başladığında şarkı söyledi.
“Herhangi bir şey!” cevap verdi.
“Nergis giymek mi?”
Onayladı. “Herhangi bir şey!”
“Bütün iradeni bana bırak?”
Daha güçlü bir şekilde başını salladı. “Herhangi bir şey!”
“Bill’imle dövüşmek bile mi?” diye sordu.
Hafifçe geriledi.
“Durmak!” Latarro aradı. Lerner’a doğru yürüdü. “Bill Sikes gerçekten uzun ve gerçekten korkutucu – bir boksör gibi” dedi. “Yani hepiniz ‘Olmaz!’ dercesine geri atlıyorsunuz.”
Tekrar denediler.
Bu sefer Nancy sorduğunda, dokuz yankesici de üçüncü rayda durduklarını yeni fark etmiş gibi geri sıçradı. Gözleri sertleşti.
“Herhangi bir şey!”
